Сандуєаш+озат
жүктеу/скачать 1,02 Mb.
|
5-Практикалық сабақ генетика (1)
| 7.Полимерия
Бидайдың кейбір іріктемелерінде дәннің қызыл тусін екі жұп полимерлі доминантты гендер бақылайды. Екі домнантгы ген гомозиготалы жағдайда болса (А1А1А2А2), қошқыл қызыл түсті дән береді, жалғыз доминантты ген (А1 немесс А2) дәнге әлсіз қызыл, екеу болса - қызғылт, үшеу болса - қызыл түс береді. Ал рецессивті гомозигота болса (а1а1а2а2) дәндерінің түсі ақ болады. Мынадай генотиптері бар өсімдіктер кандай типті гаметалар түзе алады: А1А1А2А2; А1А1А2А2; а1а1А2А2; А1а1А2А2; А1А1а2а2; А1а1а2а2; а1а1а2а2; А1А1а2а2; а1а1А2а2; А1а1А2а2. Мына төмендегідей будандастыруларда алынатын ұрпақтың дәндерінің түсін анықтаңыздар; А1а1А2А2 x а1а1А2А2; А1а1А2а2 x а1А1а2а2; А1а1а2а2 x А1А1а2а2; А1а1а2а2 x А1а1А2А2; Қошқыл қызыл түсті тұқымнан өсіп шыққан өсімдікті: а) қызыл дәнді, ә) әлсіз қызыл дәнді, б) ақ дәнді өсімдіктермен будандастытудың нәтижесінде алынатын будандардың фенотиптері мен генотиптерін анықтаңдар (124-ші есепті қара). Құрамында қызыл пигменті бар өсімдікті ақ дәнді өсімідкпен будандастыранда: а) тек кана қызғылт дәндері бар, ә) жартысы қызғылт, ал жартысы әлсіз қызыл дәндерден тұратын ұрпақ алынған. Бастапқы ата-аналық формалар мен ұрпақтардың генотиптерін анықтаңыздар. Әлсіз қызыл түсті тұқымнан өсіп шыққан өсімдікті а) әлсіз қызыл дәнді, ә) қызыл дәнді, б) ақ дәнді, в) қошқыл қызыл дәнді өсімдіктермен будандастырудың нәтижесінде алынған ұрпақтардың фенотиптері мен генотиптерін аиықтаңыздар. Қызыл түсті тұқымнан және әлсіз кызыл түсті түқымнан есіп шыққан өсімдіктерді өздігінен тозаңдандырғанда алынатын ұрпақтың генотиптері мен фенотиптерін анықтаңыздар. Қызыл түсті тұқымнан өсіп шыққан өсімдікті а) әлсіз қызыл дәнді, ә) ақ дәнді, б) қызыл дәнді өсімдіктермен будандастырудың нәтижесінде алынған ұрпақтардың фенотиптері мен гепотиптерін анықтаңыздар. Бидайдың жаздық болуын екі доминантгы полимерлі гендер А1 мен А2,ал күздік болуын олардың рецессивті аллелдері 1а1мен а2 бақылайды. Нағыз жаздық болуы А1А1А2А2 генотипінде байқалады, ал егер гендердің құрамы а1а1а2а2 болып келсе күздік болады. Мынадай будандастырудың нәтижесінде алынатын будан өсімдіктердің гепотиптері мен фенотиптерін анықтаңыздар: А1А1А2А2 х а1а1а2а2; А1А1а2а2 х а1а1а2а2; А1а1а2а2 х а1а1А2а2; Мынандай генотиптері бар өсімдіктер: А1а1а2а2; А1А1а2а2; А1А1А2а2; а1а1А2А2 өздігінен тозаңданғанда жаздық-күздік белгілері бойынша ажыраулардың сипатын табыңдар. Бидай өсімдігін өздігінен тозаңдандырғанда алынған ұрпақ 3 жаздық, 1 күздік болып ажыраған. Бастапқы ата-аналық формалардың генотипін анықтаңыздар. Егер өздігінен тозаңдандырғанда 3 жаздыққа 1 күздік бодып келсе, өсімдікте жаздык касиетті анықтайтын неше доминантты геннің болғандығы? Адамда бойдың биіктігі бір-бірімен тіркеспейтін 3 жүп генмен анықталады. Ендеше бойдың биіктігі сол гендердің өзара полимерлік әрекеттесуіне байланысты болады. Кейбір аласа адамдардың популяциясында тек рецессивті гендердің болуына байланысты бойының биіктігі - 150 см, ал ең биік адамдардың бойы - 180 см, өйткені оларда тек доминантгы гендер болады деп есептесе, барлык үш жұп гендер бойышпа гетерозиготалы адамдардың бойының биіктігі қандай болмақ? Ерлі-зайыптылардың екеуі де орта бойлы болса, бұл отбасында туатын баланың бойы қандай болмақ? Барлық отбасы мүшелерінің геиотиптерін анықтау керек. жүктеу/скачать 1,02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|