Саясаттану

Либерализм

• Латынның либералис – еркін деген сөзінен
• Оның негізін салушылар: Дж. Локк, Ш. Монтескье, С. Смит, И. Кант, Т. Джефферсон, А. Токвил, Дж. Милль
• . Ол феодалдық қоғам ыдырап, буржуазиялық қоғамдық қатынастар қалыптаса бастаған дәуірде пайда болады
• Буржуазия ол кезде экономикалық жағынан еріксіз еді. Сондықтан өзінің саяси билікке деген дәмесін, талабын либеральдық саяси доктрина арқылы білдірді.

Неолиберализм

• ХХ ғасырдың ортасыңда неолиберализм бөлініп шықты;
• азаматтар мен қоғамның экономикалық және әлеуметтік өмірін мемлекеттік реттеуге бағытталған идеялар жиынтығы;
• қоғамда қалыптасқан әлеуметтік жағдайлармен байланысты болатын.

либерализм және неолиберализм

• Либералізімнін негізгі принципі – адамның еркіндігі,бостандықтары
• либерализм мемлекеттік үстемдікті жұмсарту жолын талап етеді;
• Либерализм бойынша қоғамдағы мемлекеттің басты қызметі “түнгі сақшы” сияқты болатын болса

• Неолиберализм мемлекеттік реттеуді күшейтуді ұсынады;
• неолиберализм жағдайында мемлекет “жалпыға бірдей игілік” міндетін атқаруы тиіс.
• мемлекеттің аса жауапты міндетінің бірі – нарықтық жағдайда азаматтарды әлеуметтік қорғау жүйесін жасау.

Консерватизм

• латынның консервативус-қорғаушы деген сөзінен
• Консерватизмнің негізін қалаушыларға ағылшын философ және мемлекет қайраткері Эдмунд Берк (1729-1797), француз публицисі және қоғам қайраткері Жозеф де Местр (1754-1821), немістің тарихшысы, құқықтанушысы Фридрих фон Савиньи (1779-1861), Австрияның канцлері Меттерних (1733-1859) және т.б. жатады

Консерватизм

• Консерваторлар монархияны қалпына келтіруге және феодалдық және аристократиялық құрылыстың дәстүрлі құндылықтарын қайта түлетуге тырысты. Өмірде әдет—ғұрып дәстүр негізгі рөл атқарады

Консерватизм және неоконсерватизм

• Консерватизм қоғам өмірінде әдет-ғұрып, дәстүрлер маңызды рөл атқарады деп түсініп, оларды мызғымастай сақтап қалуды мақсат етті.
• негізгі мақсаты — қоғам мен мемлекетті, бұрынғы қалпында сақтап қалу.
• әртүрлі реформалардан, революциялардан сақтап қалу жолдарын ұстанды
• Консерватизмнің негізгі қолдаушылары болып еуропалық феодалдық,аристократиялық таптар 18-19ғғ шыққан

• Неоконсерватизм идеологиясының негізгі мақсаты – саяси, экономикалық, рухани реформаларға жол ашу, сол арқылы қоғамның дамуына әсер ету
• ХХ ғасырдың екінші жартысында еркін нарықтық қатынастар дамуына байланысты мемлекеттің экономикалық және әлеуметтік қызметтерің едәуір шектелінуің мақсат етті.
• неоконсерватиз өркениетті елдердегі орта таптың идеологиясына айналды.