Саяси ғылымның даму тарихы және негізгі кезеңдері
ХIХ ғасырдағы саяси ілімдер мен бағыттар
жүктеу/скачать 21,93 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ағылшын либерализмі.
| ХIХ ғасырдағы саяси ілімдер мен бағыттар.
ХIХ ғасырдағы Батыс Европадағы қоғамдық- саяси өмір бұржуазиялық тәртіптің әрі қарай бекуімен ерекшеленеді. ХVIIIғасырдың соңында Франциядағы буржуазиялық революция Европада капитализмнің күшті дамуына жол ашты.Бұл капиталистік құрылыс өз идиологиясы либерализмді қалыптастырды. Ол ХIХ ғасырдағы ең ықпалды саяси ағым болды. Оны жақтаушылар әртүрлі қоғамдық топтардан шықты. Бірақ негізгі әлеуметтік базасы кәсіпкерлер,шенеуніктер,университет профессорлары, ерікті мамандық иелері болды. Либерализм ағымы екі негізгі тезистерден қалыптастырады: 1. жеке бостандық; әрбір индивид пен жеке меншік бостандығы. 2. жеке адамның шығармашылық деңгейін дамытушы ғана емес, сонымен бірге қоғам көркеюін, мемлекет дамуын қамтамасыз етуші құндылықтарды өндіру. Ағылшын либерализмі.Ағылшын либерализмінің көрнекті өкілі И.Бентам /1748-1832 ж.ж./ утилитаризм теориясының негізін салушы. Негізгі элементтері: “Үкімет туралы үзінділер”, “Деонтология немесе мораль туралы ғылым”, “Заң қағидалары”. И.Бентам либерализмінің ең негізгісі- индивид бостандығы туралы ереже. И.Бентам қоғам мен мемлекет қоғамдық келсім негізінде пайда болады деген идеяны сынады.Мемлекеттік билік ұйымдары туралы мәселеде ол демократиялық бағытта болды.Ол монархия мен мұрагерлік аристократияны жақтамады, мемлеекттік құрылыстың республикалық формасын қолдады.Биліктің үш тармағы—заңшығарушы,атқарушы,сотбилігі болу керек деп есептеді.Бірақ олар бір-біріне тәуелсіз болуы керек дегенмен келіспеді.Демократиялық республикалық құрылысты жақтаған И.Бентам Англияға бір палаталы парламеттік жүйені енгізіп,лордтар палатасын жою керек деп санаған. Демократия тек қана мемлекеттік билікте ғана жүргізілмесе, ол бүкіл саяси жүйені қамтуы керек, ол үшін сайлау құқығын кеңейтуді ұсынды. Дж. Милль /1806-1873 ж.ж./ либералды-демократиялық идеяны әрі қарай дамытушы.Оның негізгі еңбектері: “Бостандық туралы”, “Өкілдік басқару”, “Саяси экономика негіздері”. Ол И.Бентам утилитаризм идеясының жақтаушысы болды, бірақ кейін одан бас тартты. Өйткені ол барлық нәрсені экономикалық пайдамен өлшеуге болмайды деп есептеді. жүктеу/скачать 21,93 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|