Саяси жүйе мен режимдердің жіктелуі



Дата06.10.2023
өлшемі111,91 Kb.
#112978

БОӨЖ №4
Саяси жүйе мен режимдердің жіктелуі


Қабылдайтын:Саяси ғылымдар кандидаты
Омарғазы Ерғали Ерғазыұлы
Орындаған:Бекасыл Нұрдаулет
Факультет:Жалпы Медицина
Топ:101-А
Алматы 2023


БОӨЖ
Кейс Стади әдісі
Сұлтандық режим дегеніміз-белгілі бір Авториталық саяси режим түрі болып табылатын баскару жүйесі.Оған мысал ретінде Ирак мемлектін ала алам. 1979 – 2003 жылдардағы Оңтүстік-Батыс Азиядағы мемлекет. Аумағы – 434 мың шаршы метр. км. Астанасы – Бағдад. Халқы – 22,43 млн адам. (1999), 75%-ы арабтар, 20%-дан астамы күрдтер. Ресми тілдері араб және күрд тілдері. Дін – халықтың 96%-ға дейіні ислам дінін ұстанады. Ирак - әлемдегі ең көне мемлекеттердің бірі. 17 ғасырдан бастап және 1918 жылға дейін Осман империясының құрамында болды. 1920 жылы Ұлыбритания мемлекетті басқару мандатын алды. 1930 жылғы Англия-Ирак шартына сәйкес Ирак ресми түрде тәуелсіз мемлекет болып жарияланды (1932 ж.). 1958 жылы 14 шілдеде елде монархия құлатылып, республика жарияланды Саяси режим авторитарлық(сұлтандық). Мемлекеттік биліктің ең жоғары органы – революциялық қолбасшылық кеңесі (РҚК), оның төрағасы республиканың президенті де, қарулы күштердің Жоғарғы бас қолбасшысы да (1979 жылғы шілдеден – Саддам Хусейн).
Саддам Хусейн Әбд әл-Маджид ат-Тикрити (араб. صدام حسين عبد المجيد التكريتي‎‎; 28 сәуір 1937 жыл, Әл-Ауджа, Салах-әд-Дин – 30 желтоқсан 2006 жыл, Казимия ауданы, Бағдад) — ирактың мемлекеттік және саяси қайраткері, Ирак президениті (1979 – 2003), Ирак премьер-министрі (1979–1991 және 1994–2003), Баас партиясының ирак бөлімінің бас хатшысы, революциялық пәремен беру Кеңесінің төрағасы, маршал (1979). Мұнайды сыртқа шығаруымен келген үлкен табысымен Ирактың өмір сүру деңгейін Таяу Шығыстағы мемлекеттердің алдыңғы қатарына шығарып, ірі реформаға қол жеткізді. 1980 жылы 1988 жылға дейін созылған Иранмен соғыстың шиеленісін шешті.Соғыс барысында Саддам Хусейн күрдтерге қарсы химиялық қаруды қолданған "Анфал" операциясын жүзеге асырды.




Саясаты

Экономикасы

Партиялық жүйесі

Тоталитарлық жүйе

Мемлекеттің толықтай қоғам өміріне барлық салаларына толықтай бақылау жасауы. Тоталитаризмнің 3 түрі ХХ ғасырда болған. Ол Италиядағы Муссолини кезіндегі фашизм, Германиядағы Гитлер кезіндегі национал- социализм және Кеңес Одағындағы Сталин негізін салған коммунизм

Экономика орталықтанған бақылау экономикалық қызметі бюрократиялық(иеархиялық) басқару жүйесі.

-билікке жалғыз бұқаралық партияның монополиясы(жекеменшік жасауы)
-қарулы әскери күшпен бақылау жасауы.
-

Автолитарлық жүйе

Бір жақты билеу,басқарушылардың бағынушыларға жүргізетін үстемдігі.

Экономика өз кезегінде (жекеменшік түрлерінің көптілігі,еркін нарық,кәсіпкерлердің қолдау табуы)саяси партияларға немесе қозғалысқа сүйенеді.



Өзін-өзі басқару және билік органдарының өкілетттілігі шектеулі,әрі іс-әрекет ресми түрде болады.
Авторитарлық режимі басым елдердің мысалдары:Солтүстік Корея;Сауд Арабиясы;Қытай;Иран;Сирия;Армения және т.б.

Демократиялық жүйе

Толық тұтас халық билігі ,теңдік, құқық әділеттілігі,еркіндік принциптеріне негізделген мемлекеттік құрылыс. Саяси пікірдің әр алуандығы; Көппартиялылықтың болуы; Демократиялық сайлау жүйесінің болуы;Құқықтар мен бостандықтар туралы заңдардың болуы;



Экономика тұрғысынан өте еркіндік беру . Еңбек адамдарының меншік қатынастарына тікелей тартылуы;Меншік түрлерінің әркелкілігі;Ауқымды өндіріс демократиясы қажет;Кәсіподақтардың еңбекшілер құқын қорғауы;Еңбекке қарай бөлу принципінің болуы;Мүгедектермен,табысы төмен топтарға қамқорлық жасау;

Партиялық топтар саны бір-екі немесе одан да көп болып табылады(және өз ара жарыстыққа түседі).


Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет