Сборник предназначен студентам, интернам, резидентам, магистрантам

311 
МУХТАР АЛИЕВ - ГЕРОЙ МЕДИЦИНЫ 
 
Егизбаева Ш.С., Сатин М.К. 
НУО «Казахстанско-Российский медицинский университет», 
г. Алматы, Республика Казахстан
 
МЕДИЦИНА САЛАСЫНЫҢ БАТЫРЫ МҰХТАР ӘЛИЕВ 
Егізбаева Ш.С., Сатин М.Қ. 
"Қазақстан-Ресей медициналық университеті" ҰБО, Алматы қ., Қазақстан Республикасы 
Оның табиғи таланты елдің медициналық саласын биіктерге көтерді 
және бірнеше рет медицина саласын жаңа саяси жаңалықтармен 
толықтырылды. Ол жасаған операциялар Ізбасар ғалымдар үшін басылған із 
болғандай, тек сол іздермен ары қарай ізін жалғастыру ғана қалған іспеттес. 
Мұхтар Әлиев Қазақстан медицинасын батыры десек қателеспейміз, 
өйткені ол кісінің қолынан қаншама хирургиялық жұмыстар өтті оларды атап 
өтсек іш, жүрек-қан тамырлары, эндоскопиялық хирургия, микрохирургия 
және трансплантациялар. Қазақстанға жаңа әдістер яғни Әлиевтің басқарумен 
бауыр эхинококкозын лазермен хирургиялық емдеуінде түбегейлі жаңа әдісі 
жасалынды жәнеде жүректің ишемиялық ауруына 50-ден астам оталар 
жасады. 
Қолындағы өнері арқылы қаншама адам баласының өмірін сақтады. 
Қазақстан Республикасы бойынша бірінші болып Әлиев өт қабының, аналық 
без кистасын, бүйрек үсті безінің, өкпені эндоскопиялық алып тастау бойынша 
оталар жасады. Әлиевтің бастамасымен республикалық органдарды 
трансплантациялау орталығы ұйымдастырылды. Өкпенің, өңештің және басқа 
да органдардың созылмалы ауруларын емдеу әдістерін әзірлегені үшін 
ғалымдар тобымен келісе келе ҚазКСР Мемлекеттік сыйлығына ие болды. 
Ол жұмыстары бір төбе, ал қалған жұмыстары ше? Алиевтің артында 
қалған өшпес ізі артынан қалған үні, ол том-том кітаптары, 770 ғылыми 
еңбекгі бар, оның ішінде 45-і монография, КСРО және Қазақстанның 
патенттері мен предпатенттерінің авторы, 28 ғылыми еңбектер жинағының бас 
редакторы жаза берсек арине көп солардың бірі; 
«Пластика артерий при комбинированных лучевых поражениях» (1979); 
«Диагностическая и оперативная торакоскопия» (1988); 
«Диагностика и лечение повреждений пищевода» (1991); 
«Иммунитет в хирургии язвенной болезни» (1991); 
«Адекватность общей анестезии» (1992); 
«Клиническая микрохирургия» (1994); 
«Справочник хирурга» (1997); 
«Руководство по хирургии» (1997). 

312 
Бұл кісіні артнынан мыңдаған шәкірттер тәрбиеленіп жатыр Қазақ-Ресей 
медициналық университеті Алиевтің бастамасымен ашылған. Міне жазған 
кітаптары жасаған практикалары артынан ілескен жаңа буынға таптырмас 
азық болуда. Университет 1992 жылы ірі саяси және экономикалық қайта 
құрулар толқынында ашылды, онда ғылым мен жоғары білім реформасына 
маңызды орын берілді. Қазақстанның медицина батыры – Мұхтар Әліұлы. 
Әлиев, профессор Маскеевпен бірге Қ.М. және доценттер Голубченко В.С. 
және Панова О.А. ТМД-дағы алғашқы жекеменшік университеттердің бірін 
құрды. Содан кейін ол Қазақстан медицина институты (ҚМИ) деп аталды. 
Кейін 2010 жылы университет Қазақстан-Ресей медициналық университеті 
болып өзгертілді. 
Таулардың биіктігі алыстан жақсы көрінеді, ал көрнекті тұлғалардың 
ұлылығы уақыт өте келе байқалады демекші М. Әлиев-Қазақстан 
хирургиясының осындай ерекше көшбасшыларының бірі медицинаның 
батыры десек артық емес екені осы жазбалар куә, Ол Мызғымас бедел мен 
құрметке ие тұлғалардың бірі. 

жүктеу/скачать 4,77 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: