Сборник предназначен студентам, интернам, резидентам, магистрантам
жүктеу/скачать 4,77 Mb. Pdf көрінісі
|
sbornikkonferenczii19iyunya2023
- Бұл бет үшін навигация:
- Кілттік сөздер
| УДК: 615
МРНТИ: 76 RECENT ADVANCES IN THE THERAPEUTIC POTENTIAL OF EMODIN FOR HUMAN HEALTH Dosymbetova S.A. NUO "Kazakh-Russian Medical University", Almaty, Republic of Kazakhstan ПОСЛЕДНИЕ ДОСТИЖЕНИЯ В ОБЛАСТИ ТЕРАПЕВТИЧЕСКОГО ПОТЕНЦИАЛА ЭМОДИНА ДЛЯ ЗДОРОВЬЯ ЧЕЛОВЕКА Досымбетова С.А. НУО «Казахстанско-Российский медицинский университет», г. Алматы, Республика Казахстан ЭМОДИННІҢ АДАМ ДЕНСАУЛЫҒЫ ҮШІН ЕМДІК ӘЛЕУЕТІНДЕГІ СОҢҒЫ ЖЕТІСТІКТЕР Досымбетова С.А. "Қазақстан-Ресей медициналық университеті" ҰБО, Алматы қ., Қазақстан Республикасы Кілттік сөздер: эмодин, фармакологиялық қасиеттер, молекулалық механизмдер, сигнал беру жолдары, клиникалық сынақтар. Табиғи өнімдер бүкіл әлемде адам ауруларын емдеуде және алдын алуда маңызды рөл атқарды. Табиғи дәрі-дәрмектерге қолданылатын өсімдіктер әртүрлі көздерден, соның ішінде құрлықтағы өсімдіктерден, құрлықтағы микроорганизмдерден және теңіз организмдерінен келеді және олардың заманауи медицинадағы маңыздылығы уақыт өте келе әртүрлі шолулар мен ғылыми есептерде талқыланды. Дәрілік өсімдіктер жаңа дәрі-дәрмектердің 307 көзі болып табылады және көптеген заманауи дәрі-дәрмектер өсімдіктерден жанама жолмен шығарылады. Эмодин алғаш рет 1925 жылы бөлініп алынған. Содан бері ол әртүрлі тұқымдастардағы 94 өсімдік түрінен табылды, дегенмен эмодиннің негізгі көздері Fabaceae, Polygonaceae және Rhamnaceae тұқымдасының өсімдіктері болып табылады. Эмодин өсімдіктердің вегетативті тіндерінде де, репродуктивті органдарда да өндіріледі. Өсімдік тіндерінде эмодин абиотикалық стресстен қорғауда, мысалы, жарықтың жоғары қарқындылығынан қорғауда, шөпқоректілердің аллелопатикалық молекуласынан өсімдіктердің бәсекелестеріне қарсы тежегіш ретінде және өсімдік қоздырғыштарына қарсы микробқа қарсы агент ретінде рөл атқарады. Эмодиннің ісікке қарсы әсері оның антимутагендік, антипролиферативті, антиангигенді және антиметастикалық белсенділігіне, сонымен қатар апоптозды ынталандыруына және көптеген дәрілерге төзімділігін жоюға негізделеді. Дегенмен, соңғы жылдары басқа да көптеген фармакологиялық белсенділіктері бар екендігі туралы мәліметтер айтылып жатыр. Мысалы, эмодиннің қабынуға қарсы, аллергияға қарсы, иммуносурессивті, антиоксидантты, саңырауқұлаққа қарсы, бактерияға қарсы, вирусқа қарсы, қартаюға қарсы, остеопорозға қарсы, диабетке қарсы, кардиопротекторлық, гепатопротекторлық, нейропротекорлық, нефропротекторлық әсерлеріне ие екендігі жайлы мәліметтерде өте көп кездесуде. Бұл мақалада эмодиннің терапевтік потенциалы, молекулалық әсер ету механизмдері және сигнал беру жолдары саласындағы қол жетімді соңғы жетістіктер қарастырылады. PubMed/Medline, Scopus, Google scholar, TRIP дерекқоры, Springer link, Wiley және SciFinder дерекқорларында келесідей MeSH терминдерін:” Emodin/metabolism”, “Emodin/pharmacology”, “Humans”, “Models, Biological”, “Mutagens/metabolism”, “Mutagens/ pharmacology”, “Oxidation-Reduction”, “Animals”, “Apoptosis” қолданып ағылшын тілінде жарияланған мақалалар жинағы таңдалды. In vitro және in vivo фармакологиялық зерттеулер скринингтен өтті және 2014 жылдан 2021 жылдың қаңтарына дейінгі кейінгі зерттеулер жиналды. Бұл ағымдағы шолуда эмодиннің антиоксиданттық, қабынуға қарсы, қатерлі ісікке қарсы және нейропротекторлық қабілетіне қатысты жаңа молекулалық әсер ету механизмдері мен сигнал беру жолдары туралы деректер жаңартылды. Бұл жаңартылған зерттеулер эмодиннің дәлелді терапевтік тиімділігін көрсету үшін маңызды. Клиникаға дейінгі фармакологиялық зерттеулер эмодиннің сигнал беру жолдарының молекулалық механизмдері мен ақауларын анықтағанымен, әсер ету механизмдерінің нақты дәлелі әлі жоқ. Эмодинді созылмалы қолдану, әсіресе жоғары дозада қолданғанда ықтимал уыттылыққа әкелуі мүмкін. Қорытындылай келе, эмодинді көптеген ауруларға қарсы потенциалды перспективті терапевтік агент деп санауға болады, бірақ оның тиімділігі мен қауіпсіздігін растау үшін адамда қосымша клиникалық сынақтар жүргізу 308 қажет. Сонымен қатар, биожетімділікті арттыру және уыттылықты азайту үшін жаңа фармацевтикалық наноформуляциялар қажет. Осы деректерді ескере отырып, эмодин терапевтік болашағы бар биомолекула деп санауға болады. жүктеу/скачать 4,77 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|