Семинар сабақ 15 сағат Оқытушының жетекшілігімен магистрдің өзіндік жұмысы (ожмөЖ) 30 сағат
Фольклор мен авторлы əдебиеттің байланысы
жүктеу/скачать 0,65 Mb. Pdf көрінісі
|
Фольклор типологиясы
|
Фольклор мен авторлы əдебиеттің байланысы Фольклор мен əдебиеттің бір-бірімен тектес, туыстастығы. Фольклордың əдебиетке, əдебиеттің фольклорга əсері. Өзара байланыс, əдеби-фольклорлық процестердің түрлі деңгейінде, түрлі сипатта болатындығы /халықтығы, идеясы, тақырыбы, жанры, сюжеті, мотиві, көркемдік бейнелеу құралдары мен тəсілдері, образ жүйесі, құрылысы т.б. бойынша/. Түркі халықтарына ортақ ежелгі əдебиеттегі /Ү-ХҮғғ./ фольклордың рөлі. Мифтер, аңыз-əңгімелер, халық өлеңдері, мақал-мəтелдердің түркі жазба ескерткіштерінен алатын орны. Олардың қолданылу себептері. Орхон- Енисей жазбаларындагы ерлік пафос пен эпостық жырлардың үндестігі. "Қорқыт ата кітабы", "Оғыз наме" т.б. кітаптарда кездесетін қазақтың миф, ертегі, хикая, эпос жырларындағы сюжеттер. ХҮ-ХҮІ ғасырлардағы жыраулық поэзия мен фольклордың байланысы. Жыраулар шығармашылығының əдебиеттік жəне фольклорлық сипаттары. Олардың репертуарларына ұжымдық пен жеке авторлық шығармалардың ортақ болуы. Ауызша айтылуына байланысты бұл дəуірдегі əдебиетте ұқсас қайталаулардың, ортақ көркемдік тəсілдердің кездесетіндігі. Стильдегі формулалық өзгешеліктер. Толғау, арнау өлендерінің фольклорға қатысы. Жыраулар поэзиясында елдің азаттық, бірлік, ерлік үшін күресінің асқақ бейнеленуі. ХҮШ-ХІХ ғасырлардағы əдебиет пен фольклор. Ақындық өнердің өркендеуі. Лирикалық өлендердің қанат жаюы. Терме, толғау, арнау өлеңдеріндегі даралық жəне ұжымдық белгілер. Əдебиет пен фольклордағы дидактикалық мотивтер, варианттылықтар. Ағартушы-демократтар Ш.Уəлиханов, Ы.Алтынсарии, А.Құнанбаев шығармашылығындағы фольклордың көрінісі, қолданылу сипаты. Шығыс халықтарының əдебиеті мен фольклорындағы сюжеттердің XIX ғасырда қазақ даласында жазбаша жəне ауызша таралуы. Қисса-дастандардың кітап болып шығуы /Ж.Шайхсламұлы, Ш.Жеңгірүлы, А.Сабалұлы т.б. шыгармалары/. Ағайынды Каримовтардың жинаушылық, редакторлық, баспагерлік жұмыстары. Айтыс жанрының əдебиетке қатысы. Жазба айтыстың пайда болуы. Мысал жанры. XX ғасыр басындагы қазақ əдебиетінің фольклормен байланысы. Роман жанрының қалыптасуыңдағы халық прозасының дəстүрі. Мысалдардың өркендеуі. Поэма жанрыңдағы эпикалық үрдіс /И.Дəукебаев "Бекболат батыр", К.Əзірбаев "Əли батыр", О.Шипин "Амангелді", "Торғай соғысы" т.б./. Қазіргі қазақ əдебиеті жəне фольклор. 20-30 жылдардағы көркемдік ізденістер мен ауыз əдебиетінің байланысы. Ж.Жабаев, Н.Байғанин, И.Байзақов, К.Əзірбаев шығармашылығында фольклор мен əдебиеттің қанаттас болуы. Халық ақындарына əдебиеттің əсері. Ақын, жазушылар шығармашылығының фольклормен тікелей жəне жанамалы түрде байланысты болатындығы. Фольклор мен поэмалар /С.Сейфуллин "Көкшетау", М.Жұмабаев "Батыр Баян", "Қорқыт", С.Мұқанов "Сұлушаш", І.Жансүгірів "Күйші" т.б./, лирикалық өлендер. Фольклор мен проза жанрлары /аңыз, ертегі, əпсана, миф сюжеттерін пайдалану/. Əн-өлеңдер. Қазіргі қазақ əдебиетінде фольклор сарынын пайдалану деңгейлері. Мифтік, аңыздық мотивтердің жазба əдебиетте адамзаттық мəні бар идеялар көтеруге жұмсалуы. /"Көшпенділер", "Алтын Орда", "Аңыздың ақыры" т.б./. Фольклоршылық күллі əлем əдебиетін көркейту жолындағы тенденциялардың біріне айналуы. Əдебиеттер: 1.4. бөлімдегі «Фольклор жəне əдебиет» атты 13-дəріс сағатында көрсетілген. жүктеу/скачать 0,65 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|