Психологиялық құрылымпедагогикалық процесс: ақпаратты қабылдау, ойлау, түсіну, есте сақтау, меңгеру процестері; оқушылардың қызығушылығының, бейімділігінің, оқуға деген мотивациясының, эмоционалдық көңіл-күй динамикасының көрінісі; физикалық жүйке-психикалық стресстің жоғарылауы мен төмендеуі, белсенділік динамикасы, өнімділік және шаршау.
Демек, педагогикалық процестің психологиялық құрылымында үш психологиялық ішкі құрылымды бөліп көрсетуге болады: танымдық процестер; оқуға мотивация; Вольтаж.
Педагогикалық процестің «қозғалуы» үшін басқару қажет.
Педагогикалық менеджмент- бұл мақсатқа сәйкес педагогикалық жағдайды, процестерді бір күйден екінші күйге ауыстыру процесі.
Басқару процесінің құрамдас бөліктері: мақсат қою; ақпараттық қамтамасыз ету (оқушылардың ерекшеліктерін диагностикалау); оқушылардың мақсаты мен ерекшеліктеріне байланысты тапсырмаларды құрастыру; мақсатқа жету үшін іс-әрекеттерді жобалау, жоспарлау; жобаны жүзеге асыру; орындалу барысын бақылау; реттеу; Қорытындылау.
Педагогикалық процесс- Бұл еңбек процесі, жүзеге асырылады әлеуметтік маңызды міндеттерге қол жеткізу. Бұл процестің ерекшелігі тәрбиешілер жұмысы мен тәрбиешілер жұмысы біріктіріліп, қатысушылар арасында өзіндік қарым-қатынасты қалыптастырады - педагогикалық өзара әрекеттесу.
3. Болашақ педагогтарды кəсіби даярлау процесінде олардың жобалау іс-əрекетіне даярлығын қалыптастыру мəселесінің орны ерекше. Себебі жалаң білімдер, іскерліктер жəне дағдылар қалыптастырудан құзыреттіліктер қалыптастыруға көшіп отырған бүгінгі күнгі білім парадигмасына сəйкес ең алдымен педагогты шығармашылықпен жұмыс жасауға дайындау қажеттігі туады. Ал оның шығармашылықпен жұмыс жасай алуы аталған даярлықтың, яғни жобалау іс-əрекетіне дайындығының, қалыптасуымен тығыз байланысты.
Білім беру процесінің тиімділігін арттыру мəселесін шешуде педагогикалық жобалаудың маңызы зор. Психологиялық-педагогикалық əдебиеттерде ол оқытушының маңызды кəсіби- педагогикалық функциясы ретінде қарастырылады жəне педагогтың өзінің əрекеттерін жəне əдістемелік даярлығын талдау негізінде көрсетіледі. Ғалымдардың айтуынша, «жобалау» деген атқа ие болған жаңа идеяларды іске асыру жəне жаңа білімдерді берудің құралы – жаңа үлгілерді құруға байланысты теориялық іс-əрекет болып табылады.
Кəсіби педагогтарды даярлауда оқу процесін жобалау жаңа технология жасаудың теориялық негіздерін зерттеп дайындауда, оқу процесі жөнінде əр түрлі ойлар жүйесінің принциптері негіздерін қалыптастыруда оқу процесін басқарудың үлгісі мен атқару тəртібін қайта қарау; ұйымдастыру жəне басқаруда оны үйлесімді, қолайлы түрде күшейтуде дамытудың басым ұтымды бағытына сүйену; оқу жүйесін ұйымдастыру кезеңіндегі жоспарлы бағдарламалар, оқулықтар, оқыту əдістемесінің түпкілікті жəне сапалы болмауын, соның нəтижесінде оқыту уақытының мақсатсыз жұмсалмауын қадағалау жəне түпкілікті болдырмау сияқты нəтижелерге қол жеткізуге мүмкіндік береді.
Жоғары оқу орны оқытушысының педагогикалық кəсіпқойлығына сенім білдіру; оқу процесінің қандай кесіндісінде болмасын оқушыларды дайындауға деген кепілдіктің болуы; оқыту технологиясын жасауда стандарттық нормаларды сақтау қажеттігі; оқу процесін тақырыптық жобалау сияқты педагогикалық технологияны жүзеге асырудың негізгі принциптерін сақтау қажет.
Оқыту мазмұнын жобалау, оқыту процесін басқаруды жобалау, оқыту нəтижесін бақылау жобасы, оқыту əдістерін жобалау, білім беру жобасы, білім беру технологиясын классификациялау т.б ұғымдарын оқытудың технологиясы, ал «шəкірттердің дүниетанымдары мен қабілеттерінің мазмұнын жобалау, даму процесін жобалау», «даму нəтижелерін жобалау», «даму əдіс-тəсілдерін жобалау» ұғымдарын дамыту технологиясы біріктіреді.
Оқу үрдісін жобалау, ұйымдастыру жəне жүзеге асыру бойынша бірігіп қызмет етуіне қолайлы жағдай туғызатын, əбден ойластырылған педагогикалық қызметтің бірлескен моделі, оқу үрдісінің параметрлік моделі екендігін, оқу үрдісін бүтіндей жобалау мақсат қою, болжау, өзіндік жұмысты мөлшерлеу, оқу үрдісінің логикалық құрылымы, түзету, технологиялық карта т.с.с. қарастыру болып табылады.
Педагогикалық жобалауды объектілеріне байланысты классификациялаған дұрыс, өйткені технологияландырудың негізгі критерийі жобаның бар болуы. Мəселен, түгелдей педагогикалық жүйені жобалау, педагогикалық, оқыту үрдістерін жобалау, бөлек педагогикалық жағдайларды немесе педагогикалық жүйе компоненттерін жобалау жəне т.б. Оқыту үрдісін технологиялық карта арқылы жобалау дидактикалық ақпараттың қатаң ұйымдастырылуын, жаңа технологиялық этиканың бекітілуін, білім беру үрдісінің тиімділігін анағұрлым арттырылуын қамтамасыз етеді.
ХХ ғасырдың соңында «жобалау» адамның шығармашылық іс-əрекетіндегі ойлаудың өзіндік ерекшелігі бар түріне жəне жіктемелік белгісіне айналды. «Жобалау» іс-əрекеті ғылымға, өнерге жəне жалпы адамның қоршаған дүниеге қатынасына тəн іс-əрекет түріне айналды. Яғни ол адам өмірінің барлық сфераларында өз орнын алады.
Достарыңызбен бөлісу: |