6-семинар тапсырмасы
Дауыссыз дыбыстар жүйесі, оған тән ерекшеліктер
Жаттығу. Мәтінде кездесетін дауыссыз дыбыстарға фонети-калық талдау жасаңыз.
Тілі бардың ақысы кетпейді.
Сөзі ырайлының жүзі шырай-лы.
Жолдасы жақсы – жолды болар, жолдасы жаман – қолды болар.
Өнер көзі – халықта.
Бала соққан кездіктің басы жарық.
Сөз тапқанға қолқа жоқ.
Түсі игіден түңілме.
Ит жоқта шош-қа үреді.
Келбеті келгеннен кеңес сұра.
Халуа-халуа дегенмен ауызға бәрібір түспейді.(Мақалдар)
Жауабы: Тілі сөзіне фонетикалық талдау
Тілі- 4 әріп, 4 дыбыс
2 буын ті- ашық буын, лі – ашық буын
Сингорманизм заңына сәйкес
Ілгерінді ықпал
Тасымалданады
Сөздің соңғы буынына түсіп тұр (лі)
2 дауыссыз , 2 дауысты дыбыс бар
І- дауысты, жіңішке,қысаң,езулік.
Т –дауыссыз, қатаң,шұғыл ,тіс (денталь ) фонема
Бардың сөзіне фонетикалық талдау
Бардың – 6 әріп, 6 дыбыс
2 буын, бар- бітеу буын, дың – бітеу буын
Сингорманизм заңына сәйкес
Ілгерінді ықпал
Тасымалданады
Сөздің соңғы буынына түсіп тұр (дың)
2 дауысты, 4 дауыссыз дыбыс бар
A- дауысты, жуан,ашық,езулік
Ы – дауысты, жуан,қысаң, езулік
Б- дауыссыз, ұяң,ерін (билабиаль),шұғыл
Р- дауыссыз, үнді,тіл алды (палаталь), діріл дауыссызы
Д- дауыссыз, ұяң, шұғыл, тіс (денталь ) фонемасы
Ақысы сөзіне фонетикалық талдау
Ақысы 5 әріп, 5 дыбыс
2 буын ақы- тұйық буын, сы – ашық буын
Сингорманизм заңына сәйкес
Ілгерінді ықпал
Тасымалданады
Сөздің соңғы буынына түсіп тұр (сы)
2 дауыссыз , 3 дауысты дыбыс бар
А- дауысты, жуан,ашық,езулік.
Ы – дауысты, жуан,қысаң, езулік
Қ - дауыссыз, қатаң,шұғыл,тіл арты (веляр)
С – дауыссыз, қатаң,ызың (фрикатив),тіс (денталь) фонемасы
Кетпейді сөзіне фонетикалық талдау
Кетпейді – 8 әріп,8 дыбыс
3 буын, кет- бітеу буын, пей – бітеу буын ді- ашық буын.
Сингорманизм заңына сәйкес
Ілгерінді ықпал
Тасымалданады
Сөздің соңғы буынына түсіп тұр (ді)
3 дауысты, 5 дауыссыз дыбыс бар
Е- дауысты, жуан,ашық,езулік
І – дауысты, жіңішке,ашық, езулік
К- дауыссыз, қатаң,тіл ортасы (препалаталь),шұғыл
Т- дауыссыз, қатаң,тіл (денталь ) фонемасы, шұғыл дауыссызы
П- дауыссыз, ұяң, шұғыл, тіс (денталь ) фонемасы
Й – дауыссыз,қатаң, ызың (фрикатив),тіл алды (палаталь)
Д-дауыссыз, ұяң,шұғыл дауыссызы,тіс (денталь).
Достарыңызбен бөлісу: |