Северо-казахстанский
Дипломдық (курстық) жұмыстарды жазу кезінде қолданылатын зерттеу әдістері
жүктеу/скачать 1,01 Mb.
|
методичка по диплому
| 2.3.5 Дипломдық (курстық) жұмыстарды жазу кезінде қолданылатын зерттеу әдістері
Зерттеу әдісі – изерттеуші жаңа білімдер мен фактілерді алу, жаңа заңдарды, экономикалық санаттардың жаңа тұжырымдарын ашу, экономикалық теорияны жетілдіру және негізделген практикалық ұсыныстарды әзірлеу үшін қолданатын тәсілдер, әдістер мен ережелер жиынтығы. Бітіру біліктілік жұмысының әдістемелік бөлімінің сипаттамасы ғылыми-практикалық ақпаратты жинау және оны өңдеу әдістерін сипаттауды көздейді (бақылау, салыстыру, өлшеу, эксперимент, абстрагирлеу, талдау және синтездеу, индукция және дедукция, модельдеу, абстрактіден нақты және т.б.). Зерттеу әдістемесі – таңдалған зерттеу әдісі негізінде жеке есептерді шешу реті, зерттеу жүргізудің шарттары, талаптары мен шектеулері жүйесі. Мысалы, тізбекті орнатудың таңдалған әдісі есептеудің белгілі бір дәйектілігімен әдістемеде нақтыланады: бірінші кезекте сандық көрсеткіштер (факторлар), содан кейін – сапалық көрсеткіштер бағаланады. Зерттеу әдістері мен әдістемелері қойылған зерттеу мақсатын шешуде құрал болып табылады. Көптеген арнайы ғылыми мәселелер арнайы жеке ғылыми зерттеу әдістерін пайдалануды талап етеді. Олар белгілі бір ғылымда қолданылатын тәсілдердің, зерттеу тәсілдерінің, таным принциптерінің белгілі бір жиынтығын білдіреді. Курстық жұмысқа енгізуде, дипломдық жұмысқа енгізуде студент қарастырылып отырған проблеманы ғылыми зерттеу әдістерін атап өтуге міндетті. Арнайы әдістермен қатар әр түрлі ғылымдардың барлық зерттеу процесінде қолданылатын жалпы әдістер де қолданылады. Олар практикалық және теориялық болып бөлінеді. Практикалық немесе эмпирикалық әдіс құбылыстарды, фактілерді, олардың арасындағы байланыстарды тіркеуге және сипаттауға мүмкіндік береді. Теориялық әдістің көмегімен әртүрлі фактілерге егжей-тегжейлі талдау жүргізіледі, Елеулі заңдылықтар ашылады, ой үлгілері қалыптасады, гипотезалар қолданылады. Дипломдық жұмыста ғылыми зерттеудің теориялық әдістері. Теориялық әдістер абстрактілі және жалпыланған. Олардың арқасында нақты материал жүйеленеді. Талдау зерттелетін материалды бірліктерге бөлуге, элементтердің бөлек бөліктерін зерттеуге мүмкіндік береді. Синтез бөліктерді тұтас біріктіріп, біртұтас, жаңа, жеке бөліктерден өзара әрекеттеседі. Модельдеу құрылған үлгіге нақты нысанды ауыстырады. Жіктеу салыстыру арқасында ақпаратты таратады. Дедукция жалпы құбылыстардан жеке адамға қажетті ауысуды ұйымдастырады. Бір пән туралы білім осы тектес заттармен ұқсастығы негізінде пайда болатын логикалық қорытынды шығарады. Абстрагирование зерттеушіге қарастырылып отырған құбылыстың берілген қасиеттерінен ақыл-ойға бұруға мүмкіндік береді. Бір уақытта заттың қызықтыратын қасиеттері анықталады. Жалпылау заттың жалпы қасиеттерін және оның белгілерін анықтайды. Идеализация шын мәнінде жоқ дерексіз объектілерді құруға бағытталған. Индукция бір жағдайдан тұтас көрініске зерттеу болып табылады. Жүйелік тәсіл объектілерді зерттейді және оларды белгілі бір жүйелер түрінде ұсынады. Құрылымдық-функционалдық әдіс құрылымның тұтас жүйелерінен бөлінеді. Ықтимал-статистикалық тәсілдер қарастырылып отырған үдеріске әртүрлі кездейсоқ факторлардың әсерін ескереді. Теориялық танымның негізгі әдістеріне белгілі таңбалы-символдық мазмұнда мазмұндық білімді көрсететін формализация жатады. Ол бағдарламалаумен байланысты процестерінің негізіне жатады. Аксиоматикалық әдіс постулат-аксиомаларға негізделеді, ал қалған Пікірлер олардан дәлелдер негізіндегі логикалық тәсілдердің арқасында туындайды. Гипотетико-дедуктивтік әдіс өзара дұрыс гипотезалардың дедуктивтік-өрілген теңдесі жоқ жүйесін жасайды. Оның ішінде алдағы уақытта тәжірибелік фактілер туралы тұжырымдар шығарылады. Абстрактіден нақтылыққа шығу әдісі бастапқы абстракциядан басталатын және танымның қажетті нәтижеге тереңдеуінің және кеңейтудің дәйекті кезеңдерінен өтетін ғылыми ой динамикасына негізделген. Осылайша, пәнді теорияда тұтас ойнату бейнесі жасалады. жүктеу/скачать 1,01 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|