Ш. Т. Юсупов Душанбе: Технолог ун-т Таджикистана, 2007. 81с

ISSN 
2413-1032
 
 

№ 9(13), Vol.3, September 2016
 
43 
қарсылығы айрықша баса көрсетіліп, ерекше көзге түседі. 
Антонимдердің және бір ерекшелігі – олардың кез-келген сөзбен тіркесе бермей, талғап, 
таңдап қолданылытындығында. Мәселен, жақсы – жаман деген антонимдер сын есімдердің 
заттың, құбылыстың сынын, сапасын білдіретін негізгі семантикалық қызметіне орай кез-
келген зат есім сөздермен тіркесе береді. Ал тар – кең деген сын есім антонимдер тек орынға, 
мөлшерге, көлемге байланысты зат есімдермен ғана тіркесе алады. Сондай-ақ бір ғана 
антонимдік жұп құрайтын сөздердің бірі ауыс мағынада сөздердің белгілі бір тобымен 
тіркессе, екіншісі оларға мүлде жанаспауы да мүмкін.
Қорыта келгенде, мәнмәтінмен сондай-ақ көркем шығарма тілімен жұмыс жасағанда, 
аудитория шәкірттеріне антонимдік қатынастардың жасалу жолы мен ерекше құрылыстарын, 
өзіндік айырым белгілерін түсіндіргенде сөздіктердің көмегі ерекше деп білеміз. Сондықтан да 
алдағы уақыттарда тіл біліміндегі осындай антонимдер, синоним және омонимдік сөздіктер 
көбейсе деген тілегіміз бар.
ӘДЕБИЕТТЕР 
1. Иванова В.А. Антонимия в системе языка. – Кишинев: Штиинца, 1982. – 162 с. 
2. Львов М.Р. Словарь антонимов русского языка. – Москва: Русский язык. 1978. – 400 с. 
3. Мусин Ж. Қазақ тілінің антонимдер сөздігі. – Алматы: Мектеп, 1984.
4. Жұмабекова А. Қазақ тілінің антонимдер сөздігі. Алматы: Сөздік-словарь, 2000. 
5. Мусин Ж. Антонимы в казахском языке. Автореф. дисс. канд. филол. наук. – Алма-
Ата, 1970.
6. Белбаева М. Қазіргі қазақ тілі лексикологияы. – Алматы: Мектеп,1976.
ШЛЯХИ РЕОРГАНІЗАЦІЇ НАВЧАЛЬНИХ ЗАКЛАДІВ 
МІНІСТЕРСТВА ШЛЯХІВ СПОЛУЧЕННЯ В УКРАЇНІ У 

жүктеу/скачать 1,08 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: