Технологиялық үрдіс. Кірпішті қалыптастыру қоспаға белгілі қалып пен көлем беру, дәлірек, өнім үлгісін (жартылай дайындалған өнімді)
алу үрдісін айтады. Үлгі құрылымы айтарлықтай шамада өнімнің күйдіргеннен кейін құрылымы мен сипаттарын анықтай-
ды. Қалыптастыру барысында кептіру мен күйдіруде отыруын төмендету үшін қатты фазаның құрамын барынша ұлғай-
туға тырысады.
Саздардың иілгіштігі ерекше деформациялық сипаттар – аз жабысқақтық және тұрақсыздыңтың барынша жоғары
шегімен түсіндіріледі.
Қоспаларды қалыптастыру сипаттарының көрсеткіштері сыртқы және ішкі үйкелу арасындағы арақатынас болып та-
былады. Егер қоспаның ішкі үйкелуі (когезия) машинаның қалыптастыру органына үйкелуінен (аутогезия) жоғары болса,
қалыптастыру мүмкін деп есептейді.
Иілгіш қалыптастыру қоспасының негізгі сипаттары қатты фаза бөлшектерінің минералды құрамына, пішініне және
көлемдеріне, уақытша технологиялық байланыстың түріне және көлеміне, бөлшектердің беткі қабатында гидратты қа-
баттардың пайда болу қарқындылығына байланысты болады. Сұйық фаза құрамы ұлғаюмен ішкі үйкелу коэффициенті
максимумнан асып өседі. Өзге көрсеткіштер әртүрлі қарқындылықпен бірқалыпты төмендейді. Бұл әрбір қоспа үшін қа-
лыптастыру ылғалдылығының оітайлы мағынасын таңдауға мүмкіндік береді. Ең жақсы қалыптастыру сипаттар жүйеде
бос су барынша аз болғанда байланысқан судың барынша дамыған қабаттары бар салмаққа тиесілі.
Өнім пішіні қаншалықты күрделі болса, оның қалыптастыруын соншалықты жоғары ылғалдылықта жүргізеді. Оны
жеңілдету үшін кейде қоспаға жоғары иілгішті монтмориллонитті саздарды қосады.
Итеру қатты құрылыс керамикасы (кірпіш) өнімін қалыптастырудың соңғы операциясы және жаю және тығыздау
алдында иілгіш жұқа керамикалық қоспаны қайта өңдеудің аралық кезеңі болып табылады. Итеру көлденең және тік
болады. Оны иірмек вакуумды тығыздағыштарды орындайды. Иірмек тығыздағышта қоспа қозғалысы барысында күр-
делі көлемді-кернеулі жағдай туындайды. Иірмек қалақтары қоспаға түсуші және айналмалы қозғалысты хабарлайды,
ал тығыздағыш корпусының қабырғалары оларға жақын тұрған қабаттарға қоспаның ауысуын баяулатады. Қоспа тығы-
здағыш басына жылжыған сайын оның айналуы баяулайды, бірақ перифериялық қабаттар үлкен жылдамдықпен жылжи-
ды. Қоспаны иірмектің соңғы орамы барынша нығыздайды. Оған ішінара айналуды хабарлай отырып, қоспаны цилиндр-
ден тығыздағыш басына түрлі жылдамдықтармен итереді.
Қалыптастырылған кірпіш бұдан әрі кептіріледі.