Схемотехника

Сумматорлар сандарды арифметикалық біріктіру мен азайтуды орындайды, процессорлардың арифметика-логикалық құрылғылар (АЛҚ)  схемаларының ұйытқысы болып табылады. 

Бір разрядты сумматордың үш кіріс (екеуі қосылмалы және біреуі алдыңғы разрядтан өтетін) және екі шығысы (келесі разрядқа өтетін және қосылатын) бар.  

5.1 кесте - Бір разрядты сумматордың ақиқат кестесі

 

ai	bi	ci-1	Si	Ci
0	0	0	0	0
0	0	1	1	0
0	1	0	1	0
0	1	1	0	1
1	0	0	1	0
1	0	1	0	1
1	1	0	0	1
1	1	1	1	1

 

Қосылатын және өтетін функциялардың талдау өрнектері мынаған тең (С ағылшыннан carry)

                                      .                                 (5.1)               

                                                     .                                         (5.2)

5.1 кестеден, бірінші және соңғы жолдардан басқасы төмендегідей екенін көруге болады

                                                          .                                                           (5.3)

 (5.3) формуласын ескере отырып,  мынадай формула  аламыз

                                            .                                           (5.4)

(5.2 және 5.4) өрнектерді жүзеге асыратын сумматордың схемасы 5.1,а суретінде көрсетілген.  

5.1 сурет - Бір разрядты сумматор схемасы және шартты белгісі (б,в)

     S_i қосылу функциясы мен C_i  өту функциясы  өздігінен екі түрлі қасиетке ие (5.1кестеге қара): барлық аргументтерді терістегенде функцияның барлық мәндері терістеледі 

                                                .                                      (5.5)