Схемотехника

7.2.1 Регистрлерді кластарға бөлу.

Регистрлер триггерлер мен логикалық элементтері бар разрядтық сызбалардан тұрады.

Айнымалыларды жеткізу сызықтарының санына байланысты регистрлер бір фазалы және жұпфазалы, синхрондау жүйесіне байланысты біртактілік, екітактілік және көптактілік болып бөлінеді.

Бірақ ең басты жіктеу белгісі мәліметтерді қабылдау және беру әдісі болып табылады.

Осы белгісіне байланысты регистрлер параллель (статикалық), тізбекті (жылжымалы) және параллель-тізбекті болып бөлінеді.

Параллель регистрлерде сөзді қабылдау және жіберу барлық разрядтар бойынша біруақытта жүреді. Оларда разрядтық логикалық түрлендіруге ұшыраған сөздер сақталуы мүмкін.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           

Тізбектік регистрлерде сөз разрядтан разрядқа қабылданады және бөлінеді. Оларды ығыстырушы деп атайды, себебі сөздерді кірістіргенде және шығарғанда тактілейтін сигналдар оларды разрядтық тор бойынша жылжытады. Жылжытушы регистр екі бағытты емес (бірбағытты ығысумен) немесе (екі бағытты ығысу мүмкіндігімен) екі бағытты болуы мүмкін.

Тізбектік-параллель регистрлер біруақытта тізбекті және параллельді түрлі кіріс шығыстары болуы мүмкін. Тізбекті кірісі және параллель шығысы бар (SIPO, Serial Input - Parallel Output), параллель кірісі және тізбекті шығысы бар (PISO) варианттары  болуы мүмкін.

Параллель (статикалық) регистрлерде разрядтар сызбалары мәліметтермен өзара алмаспайды. Разрядтар үшін жалпы болып тактілеу тізбектері, ауытқу/қою, шығыс және қабылдау ажыратулары, яғни басқару тізбектері табылады.

Тура динамикалық кірістерімен Д-триггерлерде қарастырылған, R ауытқу шығыстары және EZ сигналдарымен басқарылатын үшінші күйлі шығыстары болатын статикалық регистр сызбалары 7.8 суретте көрсетілген.

 7.8 сурет – Статикалық регистр сызбасы  (а) және оның шартты белгіленуі (б)

7.2.2 Ығыстырушы регистрлер.

Тізбектік (ығыстырғыш) регистрлер тасымалдау тізбектерімен байланысқан разрядтық сызбалар тізбегі болып келеді.

Бір разрядқа оңға ығысулы біртактілі регисторда (7.9, а суретті қара) сөз синхросигнал түскен кезде ығысады. Кіріс және шығыс тізбекті (DSR- Data Serial Right). 7.9,б суретте солға қарай ығысулы регистр сызбасы көрсетілген  (DSL - Data Serial Left кіріс мәндері). 

7.9 сурет – Регистрдің оңға  (а) және солға (б) ығысу сызбалары

7.10 суретте реверсирленген регистрдің құрылу сызбасы келтірілген, оларда екі көрші разрядтармен триггерлер байланыстары бар, бірақ сәйкес сигналдармен жұмыс жасауға осы байланыстардың тек біреуімен ғана рұқсат етіледі.

 7.10 сурет  – Реверсивті  регистр сызбасы