25. Балалар және жас-өспірім жастағыларда суицидтік әрекеттердің себептері, салдары. Жасөспірім кезіндегі суицидтік мінез-құлықтың алдында депрессия мен апатия болады. Суицид туралы ойлар және одан кейінгі әрекеттер сыртқы және ішкі факторлардың әсері болып табылады. Оларға алғышарттар:
1) Биологиялық фактор. Суицид туралы ойлар серотонин белсенділігінің төмендеуі, гипоталамус-гипофиз осінің байланысының бұзылуы, тұқым қуалаушылық нәтижесінде пайда болуы мүмкін.
2) Психологиялық фактор. Өзіне назар аудару, стресске төзімділіктің төмендігі, басқалардың пікіріне тәуелділік.
3) Медициналық фактор. Есірткі және басқа психотроптық заттарды қолдану, психикалық бұзылулар.
4) Мәдени және діни фактор. Кейбір діндердің өкілдері суицидті тазарту және құрбандық шалу әрекеті деп санайды. Кейбір жастар субмәдениеттері өз-өзіне қол жұмсауды дербестік, шешім деп санайды, ал іс-әрекеттің өзі романтикалық тәжірибе ретінде ұсынылады.
5) Әлеуметтік фактор. Құрдастарымен қақтығыстар, қорқыту, булимия, жалпы бақылау, мектептегі жоғары жүктемелер – мұның бәрі балаға қысым жасайды, әлемнен қорғануға, өзін-өзі жабуға мәжбүр етеді және оның пайдасыздығы туралы ойлар тудырады.
Жасөспірімдердің суицидтік мінез-құлқының қауіптілігі, тіпті сәтсіз аяқталған суицид әрекеттері көбінесе денсаулыққа үлкен зиян келтіреді. Балаға жиі ауыр жарақаттар, трахея мен өңештің зақымдануы, әртүрлі сынықтар, бүйрек пен бауырдың жұмысының бұзылуы диагнозы қойылады. Суицид әрекеттері жасөспірімді ауруханаға жатқызуға әкеледі. Кейде алынған жарақаттар мүгедектікке әкеледі. Психикалық денсаулық жеке тұлғаның психопатологиялық дамуымен қиындайды, ол әлеуметтік бейімделумен бірге жүреді.
26. ТИШ- транзиторлы ишемиялық шабуыл (ТИА)- анықтамасы, клиникалық белгілері. Тұрақсыз жалпы милық және ошақтық белгілермен көрінетін, 24 сағат ішінде өткінші болып өтетін ми қанайналым бұзылысы.
Вертебробазильярлы артерия синдромы кезіндегі науқас шағымы:
