Шығыс Қазақстан облысы әкімдігінің
Магманың дифференциациясы
жүктеу/скачать 15,32 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Үйлесімді немесе конкорданты
| Магманың дифференциациясы (бөлінуі) деп әртҥрлі физикалық-химиялық процесстердің жиынтығы,
осының нәтижесінде бастапқы (материанская) магмадан қайталмалы (вторичные) магмалар пайда болады. Осының нәтижесінде әртҥрлі химиялық және минералдық қҧрамы бойынша магмалық жыныстар пайда болады. Магманың дифференциациясы едәуір тереңдікте жҥреді, осының нәтижесінде бір магмалық резервурдың әртҥрлі бӛліктері тҥрлі компоненттермен байытылады. Дифференциацияның екі тҥрі болады: - Магмалық; - Кристаллизационды. Магмалық дифференциация аса терең жерлерде және жоғары қысым нәтижесінде пайда болады. Осында ликвацияны жатқызуға болады – екі бір-бірімен араласпайтын ерітінділерге магманың бӛлінуі. Осы екі ерітінділердің сууы кезінде әртҥрлі қҧрамды жаныстар пайда болады. Ликвацияның нәтижесінде желілі жыныстар және металлдардың бай қосындыларға ие ерітінділер пайда болады. Осы ерітінділер арқылы ӛнеркәсіптік маныздылыққа ие никель мен мыс ликвационды кенорындар қалыптасады. Кристаллизационды дифференциация – кристаллизациялық ҥрдістер арқылы пайда болады. Кристаллизацияның бірінші фазасында пайда болған минералдар ерітіндіде қалқып жҥреді. Олардың тығыздығы ерітіндінің тығыздығынан жоғары болса, олар батады, магмалық қоймасының (резервуардың) тҥбіне тҥседі. Осындай дифференциация магманың тҧтқырлығы (вязкость) аса жоғары болмаған кезде болады. Кӛбінесе бірінші ауыр темірлі-магнезиалды минералдар (мысалы оливин) тҥзілідеі. Оливиннің кристаллдары магмалық қойманың тҥбіне тҥседі және сонда жиналады. Бірінші фазада пайда болған минералдар әрқашанда магмалық қойманың тҥбіне тҥсе бермейді, олар ерітіндіде қалықып жҥреді (во взвешенном состоянии) және ерітінідмен әрекеттеседі. Осылай реакциялардың нәтижесінде оливин пироксенге айналады. Кристаллдар ерітініден жеңіл болғанда, олар қойманың жоғары бӛліктерінде жиналады. 3. Магмалық жыныстардың жатыс пішіндері. Тау жыныстары ӛздерінің пайда болуы кезінде белгілі бір пішіндер тҥзеді, ал олардың арасындағы ӛзара қатынас олардың ӛзіндік геологиялық дене ретінде пайда болуын бейнелейді. Магмалық жыныстардың пішіндері келесі тҥрлерге бӛлінеді: - Үйлесімді немесе конкорданты (лаколиттер, лополитер, факолиттер, силлар) - Үйлесімсіз немесе дискорданты (батолиттер, штоктар, интрізивті желілер, жанартаулық некктер) Анықтамаларын / сүреттерін үйде салу. 4. Тау жыныстарының қҧрылымы мен тҥзілімі. Құрылым деп тау жыныстың қҧрылысының ерекшіліктерін айтады, олар кристаллдылықтың дәрежесінен, минералдардың ӛзара қарым-қатынасы, пішіні мен мӛлшерінен тәуелді болып келеді. Түзілім деп минералды агрегаттардың кеңістікте таралуын, яғни тау жыныстын дене бітімін айтады. жүктеу/скачать 15,32 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|