Шикізат бұл алғашқы өндіріс немесе тауар өндіруде қолданылатын материалдар немесе заттар


Хош иісті және газды көмірсутектер химия өнеркәсібінің шикізаты ретінде



бет5/15
Дата06.03.2023
өлшемі483,62 Kb.
#71805
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15
Хош иісті және газды көмірсутектер химия өнеркәсібінің шикізаты ретінде
Химия өнеркәсібінің шикізатын жеткізушілер, олардың көпшілігі мұнай өнімдерімен жұмыс істейді, органикалық қосылыстарды алу үшін көбінесе бензин фракцияларын өңдеуді, каталитикалық риформингті және этилен мен пропилен өндірісінің қалдық материалдарын пиролизді пайдаланады:
Бензол оның сипаттамаларын өзгертетін қосымша заттардың қосылуы үшін негіз болып табылады. Көбінесе стирол мен фенол өндіріледі - пластикалық полимерлер, сондай-ақ анилин - кең ауқымды өнімдерді жасауға арналған әмбебап хош иісті амин. Фениламин бояғыштар, вулканизациялаушы агенттер, полиуретандар, пестицидтер және тіпті дәрі-дәрмектерді жасау үшін қолданылады. Сонымен қатар, бұл жанармайдағы октан санын арттыратын бензол және лактардың, бояулардың және жуғыш заттардың көпшілігінде экстракцияланған түрінде болады.
Толуол - TNT негізі ретінде белгілі, бояулар мен лактар мен еріткіштерде де болуы мүмкін және сахарин жасау үшін қажетті көмірсулар тізіміне кіреді.
Ксилол (O; M; P) пластмассаларды, пластификаторларды және жабындарды полимерлеуге қатысады, сонымен қатар милярлы пленкалық конденсаторла мен нейлонның негізі болып табылады.
Газ химия өнеркәсібінің шикізаты ретінде әлдеқайда пайдалы материал болып табылады. Мұндай көмірсутектердің сату бағасы, өндірілуі және өнім тазалығы мұнай өнімдеріне қарағанда әлдеқайда жоғары, ал өзіндік құны, керісінше, төмен.
Сонымен қатар, газды өңдеу және тасымалдау схемалары оңай автоматтандырылған және жиі үздіксіз циклде орындалады.
Метанол - антифризге, формальдегидке, шайырларға және пластмассаларға негізделген көп функциялы спирт, сонымен қатар дезинфекциялаушы, антисептикалық және дезодорациялық агент.

8. Шикізатты жіктеу және оларға қойылатын талаптар. Шикізат ресурстарын толық пайдалану тұжырымдамасы.


Шикізат - бұл өнеркәсіптік өндірісте қолданылатын табиғи материалдар, өндірістің үнемділігі, технология мен жабдықты таңдау және өндірілетін өнімнің сапасы негізінен тәуелді болатын өндірістің негізгі элементі. Химия өнеркәсібі өнімінің өзіндік құнында шикізат үлесі 70% - ға жетеді. Сондықтан шикізатты өңдеу мен өндіруде ресурстар мен ұтымды пайдалану мәселесі өте өзекті.
Шикізатты жіктеу бірнеше белгілер бойынша жүзеге асырылады:
Шығу тегі бойынша:
• Минералды
• Жануарлар
• Өсімдіктер
Қоры бойынша:
• Сарқылатын
• Сарқылмайтын
Заттың құрамы бойынша:
органикалық
• бейорганикалық.
Агрегаттық күйі бойынша:
• қатты
• сұйық
• газ тәріздес
Қолданылу аясына қарай:
• тағамдық
• техникалық
Химиялық шикізаттарға мынадай талаптар қойылады:
- өндірістік процестің аз сатылы болуы;
- процестің ыңғайлы жағдайларда жүруін туғызатын, энергияның аз шығынына жеткізетін агрегаттық жағдайының болуы;
- келген энергияның аз жоғалуы;
- мүмкіндігінше процестің төменгі температурада жүруі;
- реакциялық қоспада көзделген өнімнің ең жоғарғы қүрамда болуы.
Химиялық шикізатты тиімді пайдаланудың негізгі бағыттарына мыналар жатады:
- арзанырақ шикізатты пайдалану (мүмкіндігінше жергілікті шикізатты);
- екінші материалдық қорларды пайдалану (қалдыкдар, жанама өнімдер жэне т.б.);
- концентрациясы төменірек шикізатты пайдалану;
- шикізатты кешенді түрде пайдалану, яғни шикізат қүрамындағы барлық қүнды компоненттерді ең жоғарғы дәрежеде бөліп алу жэне оларды пайдалану;
- тағамдық шикізатты тағам еместікке ауыстыру;
-төменгі РПИ көрсеткіші бар шикізаттардан жасалған альтернативті материалдарды қолдану;
- шикізаттың рециркуляциясы, яғни бұйымдарды пайдалану мерзімі өткеннен соң, істен шыққан немесе моральдық ескіруге үшыраганнан кейін қайта өңдеу



  1. Шикізатты дайындау және байыту. Байыту процестері.

Кез келген пайдалы қазбаларда белгілі бір өндіріс үшін керек емес қоспалар-бос жыныстар болады. Пайдалы қазбалар металлургиялық зауодтарға немесе химиялық өндіріске түспей тұрып, алдын ала өнделеді. Өнделген өнім мемлекеттік немесе ГОСТ стандартқа сай болуы қажет.
Шикізатты алдын ала өңдеу механикалық өңдеулер жатады:
1) Іріктеу - минералдарды ортақ химиялық немесе физикалық қасиеттеріне байланысты бөлу.
2) Шикізатты ұсақтау. Өндірісте кен кесектерінің белгілі өлшемдерін қажет етеді, сондықтан үлкен кесектерді ұсатады, не ұсақ бөлшектерді престеп немесе қосу арқылы кесектетеді.
3) Кесектеуді өте ұсақ немесе шаң тәріздес шикізаттарды кесектеп , престеп жасаса-брикеттеу деп атайды. Егер шикізатты брикеттен үлкейтсе, агломерация деп атайды, алынған кесектерді агломерат дейді.
4) Байыту -пайдалы шикізаттың концентрациясы артады.
.Шикізатты дайындау- байыту процесінің бөлігі болып табылады.
5) Сусыздандыру - шикізаттан суды жоғалту процесі.

Байыту процесін 3 түрге бөледі: механикалық, физика-химиялық (флотационды) және химиялық.




Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   15




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет