75.Азаматтық қоғам институттарының муниципалдық өкіметтермен өзара әрекеттестігі.
Азаматтық қоғамнан бастайтын болсақ, онда оның өзі қиын әлеуметтік құбылыстың өзі, өзіне тән белгілі жүйесімен бірнеше мыңжылдық тарихы бар, өзінің қалыптасуы әр түрлі болып келетін күрделі құбылыстың бірі.
Қазіргі таңда азаматтық қоғамның дамуы ең маңызды даму жолыретінде саяси трансформация жүргізіп отырған мемлекеттер үшін маңызы зор.
Бұл сала орта мамандар ескі демократия елдері мысалыға АҚШ-та толығымен бұл құбылыс орнағанымен қалыптасып біткен жоқ. Демократия, адам құқықтарының сақталуымен толық байланысты бұл құбылыстың тарихына, қайнар көзіне көшетін болсақ. Өз бастауын ежелден алады. Азаматтық қоғам туралы алғашқы ойларын грек философтары жалпы түсінік берген болатын. Атап айтатын болсақ, Сократ, Платон, Аристотель өзінің антикалық концепцияға сай азаматтық қоғамның ойларын қарастырушы атақты антика әлемінің зерттеушісі: Кнабе Г.С., Мотрошилова В.Н., Утченко С.Л. қарастырып кеткен. Азаматтық қоғам теориясын жасақталуын жаңа заман Европалық философия мектебінің өкілдері үлес салмағын қосты. Өкілдері Гоббс Т., Локк Дж, т.с.с. Аса маңызды азаматтық қоғам теориясын қарастырушы Гегельге жатады. Өзінің үлесін қосқандар ішінен тағы да айтып кететін болсақ, Кант И., Маркс К., Джефферсон Т., Бердяев Н., Ясперс К., тағы да басқа зерттеушілер ат салысты.
Қазақстандағы азаматтық қоғам жөнінде өзінің үлесін қосқан Н.Ә.Назарбаев еңбектері болып табылады. Теория жағынан және дамуын біздің елден бір топ зерттеушілерімен белсенді түрде үлес қосуда. Атап кететін болсақ, олардың қатарына Абишенің К.А., Аяғановтың Б.Г., Байдильдинов А.А.,Жусупованың А.Д.,Нұрмағамбетов А.А., Бельгибаев С.Т.,Шомановтың А.Ж т.с.с. өте көп зерттеушілер осы мәселемен айналысып ат салысуда.
Ал мәселенің яғни азаматтық қоғамның ежелде қарастырып кететін антикалық қоғамда қалай болды деген сұраққа жауап берсек. Онда антикалық түсінікте мемлекет, республика, азаматтық қоғам деген түсініктер синоним ретінде ішінара байланысқан терминдерден құралған болатын.
Ол «polis» және «politca»ежелгі гректерде, ал ежелгі римдіктерпде «res publica» және «society civitas» деп атаған. Полис деген сөзден мағынасына келетін болсақ ол «қала, мемлекет» деген түсінік берді, тура солай ол термин «азаматтық қоғам» (қауым) деген түсінігімен жақын болып келеді.
Аристотель түсінігі бойынша мемлекет және азаматық қоғамды былай түсіндіреді «Всякое государства предоставляет своего рода общение, всякое же общение организуется ради какого-либо блага больше других и к высшему из всех благ стремиться то общение, которое являеться наиболее важным из всех и обнимает собой все остальные общения, это общение и называеться государственным или политическим»
Осындай азаматтық қоғам туралы түсінік, кең мүмкіндіктер қазіргі кезеңге даму концепциясын ашады. Қазақстандағы фундаменті байланыс жүйесі ретінде ұлттық стратегиядан көрініс табады. Ол ел басының «2030 жылдардағы Қазақстан даму стратегиясында» орын алған болатын.
Достарыңызбен бөлісу: |