Сімдіктер экологиясы
Жылу, оның ӛсімдіктер тіршілігіндегі
жүктеу/скачать 1,9 Mb. Pdf көрінісі
|
| Жылу, оның ӛсімдіктер тіршілігіндегі
маңызы. Ӛсімдіктер тіршілігіндегі маусымдық қҧбылыстар. Ӛсімдік температурасы Ӛсімдіктердің тіршілігіне ӛте қажетті, негізгі экологиялық (абиотикалық) факторлардың бірі – бұл жылу . Ӛйткені әртүрлі ӛсімдіктердің ӛсіп дамуы белгілі температура фонында жүзеге асады, яғни температура мӛлшерін және оның ұзақтығын керек етеді. Жерге келіп жинақталатын жылу мӛлшері күн сәулесі энер- гиясына және оның биосферада трансформациялануына, ӛзге- руіне тікелей байланысты. Яғни, биосферадағы тіршіліктің тіре- 24 гі, жылу кӛзі Кҥн . Бір секундта 9∙10 22 килокаллория жылу бӛле- ді, ал бір жылда Жер ғаламшары Күннен 58∙10 16 квт∙сағат қуат, жылу алады. Басқаша айтқанда, Жер ғаламшарына бағытталған Күн сәулесі энергиясының радиациялық ағымының қуаты шама- мен 4186000 Дж/см 2 ∙жыл. Атмосфера шетіне дейін жететіні 1046500 Дж/см 2 ∙жыл. Оның ¼ бӛлігін атмосфера сіңіреді, ал ¾ бӛлігі жер бетіне дейін жетеді (8, 9 – суреттер). Радиациялық баланс – бұл келіп түскен және шашырап кеткен сәулелі энергия, яғни, атмосфераның, жер бетіндегі тӛсе- ніштің, мұхиттар мен теңіздердің, биосфера жүйесінің (ӛсімдік- тер мен жануарлар әлемінің) сәулелі энергияны сіңіруі және ша- шыратуы. Егер жер бетіне келіп түскен жылу, кеңістікке шашы- рап кеткен энергия шығынынан кӛбірек болса, радиациялық баланс оң (+) болады. Ал, келіп түскен энергия шашырап кет- кен шығыннан аз болса – онда радиациялық баланс теріс (–) болады. Бірақ, дененің (физикалық дене немесе тірі организм- нің) жылуды сәулелену, яғни жылу толқындары күйінде кеңіс- тікке үздіксіз шашыратуы – радиациялық энергияны сіңіруге, аккумуляциялауға елеулі кедергі жасайды. Жер бетіне белгілі уақытта келіп түсетін жүктеу/скачать 1,9 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|