Сын тұРҒысынан ойлау, шығармашылық ойлау және рефлексия

 
 
 
 
 
 Dr. Meyirbek TUYEBAYEV
182 
талдау. 3) Сана мен жанның күйін өзіндік бақылау. Педагогикада рефлексия 
сабақтың бір кезеңі ретінде қарастырылады. Ол кезде сабақ барысында алынған 
білім сыни тұрғыдан талданып, меңгерілген біліммен салыстырылып, өзіндік 
түсінік пайда болады” деп түсіндіріледі. Бұдан да басқа әдебиеттерде (Karpenko 
L.A., 1985: 14; Rubinshteyn, 1985: 58)
берілген анықтамаларға сүйене отырып
рефлексияны “өз тәжірибесін жетілдіру мақсатында өзіндік ойтолғауы”.
Жоғарыда келтіргендей мұндай жағдайда әріптестерінің де сыни пікірі құнды 
болуы мүмкін.
Рефлексияның тағы бір ерекшелігі қандай да бір анализ жасап болғаннан 
кейін, жұмысты одан жақсарту үшін, жұмста жіберілген кемшіліктерді ескере 
отырып оларды жою үшін тағы да жоспар жасалынады. Сонымен қатар, 
рефлексия тренерлерге/оқушыларға өзін – өзі бағалау рәсәмін қалыптастыруда 
ерекше рол атқарады. СТО да бұл әрекет жасалынбайды. 
Қорыта айтқанда, сын тұрғысынан ойлау да рефлексия да, шығармашылық 
ойлау да даму үшін, ілгерілеу үшін жасалынатын өзіндік ойтолғау. Сонымен 
қатар рефлексия сын тұрғысынан ойлау мен шығармашылық ойлау 
дағдыларының дамуына белсенді түре мүмкіндік жасайды. Біз, осы үш түрлі 
ойлаудың айырмашылықтарына терең үңілген сайын бұл ойлардың бір – бірімен 
тереңнен астарласып жатқанынын және түбі бір – “ойлау” екендігіне тағы да 
көзіміз жетті. 
ADEBİETTER 
Filosofskiy entsiklopedichesiy slovar, (1983), Moskva: Sovet Entsiklopediya.
HALPEREN D., (2000), Psihologiya kriticheskogo myishleniya, Izdatelstvo: Piter. 
KARPENKO L.A., (1985), Kratkiy psihologicheskiy slovar, Moskva: Politizdat. 
MADEEV S.M., Tuyebaev M.K., (2013), Kriticheskoe myishleniya i protivorechie -
klyuya razvitiya, III Mejdunarodnyiy nauchno-issledovatelskaya konferentsiya, Astana.
MIRSEITOVA S., Irgebaeva A., (2006), Filosofiya i metodyi deystviya RWCT, Almaty. 
Nazarbaev intellektualnaya shkola, (2012), Uchitelskaya metodicheskaya uchebnik.
Trete izdaniya. Astana.
RUBINSHTEYN S.L., (1985), O myishlenii i putyah ego issledovaniya, Moskva: AN 
SSSR. 
Slovar inostrannyih slov, (1986), Moskva. 
TUYEBAEV M.K., (2015), Kriticheskoe myishleniye i refleksiya: shojestvo i 
osobennosti, «Aktualnyie voprosyi vsemirnoy istorii» mejdunarodnaya nauchno-
prakticheskaya konferentsiya, Turkestan.