Тақырыбы:Сусымалыжүктердіңжалпысипаттамасы Сусымалыжүкдепкөпшіліксусымалыжүктерді,тасымалға орын есебінсіз және орамсыз қабылданған жүктер: көмір, кен, торф, құрылыс материалдарын және т.б. атайды. Тасымалдау, сақтау, тиеу кезіндегі ақтарма жүктердің негізгі физика- механикалық қасиеттері: бөлшектің түрі және мөлшері, ұсақталған немесе кесектелген құрамы, үйілген тығыздығы, ылғалдылығы, табиғи құрамының бұрышы, жабысқақтығы, улылығы,жарылысқаупі,өз-өзіненжануы,аққыштықжәнеқату қабілеттілігі, коррозияға ұшырауы.
Ақтарма жүктерді тасымалдау және сақтау шарттарына тәуелді шартты түрдеекітопқа бөлінеді:
көмір,торф,қиыршықтас,ұсақталғантас,құм,саз,қант қызылшасы және т.б., яғни жарты вагонда, платформада тасымалданатын, ашық қоймаларда қатарластырып немесе толғанша жиналып сақталатын жүктер жатады.
цемент,сөндірілмегенәк,алибастеркіреді.Жабықнемесе арнайы вагондарда тасымалданатын минералды тыңайтқыштар және басқа жүктер жабық қоймаларда элеваторда немесе қалқа астында сақтайды.
Сусымалы жүктерді тасымалдау кезінде жабық вагондарда есік кедергісі қолданылады (тақта, қалқа, соныменбірге жоғалған жүктер). Сусымалы жүктер тұрақты ағынмен сипатталады. Оларды тиеу және түсірунегізінен ірі мекемелерде топталған, бұл тасымалдымаршруттауғакеңенугеүлкенмүмкіндіктіқұрайды.
Жүктіңкөліктіксипаттамасынатекқанажүктіңфизикалық қасиеті ғана емес, оның массасы, көлемі атмосфералық әсерді қабылдағышты,қоршағанортағаәсері,қауіпдеңгейі,ораматүрі, оның сапасы, габариттік мөлшері және т.б. жатады.
Жүктің көліктік сипаттамасы жүктерді жасаудың технологиялық процестерін өңдеудің және жеткізуді тиімді әдістерін таңдау кезінде ескерілуі керек.
Сақтаужәнетасымалдаупроцесікезіндекөптегенжүктерде әр түрлі механикалық климаттық, биологиялық сыртқы факторлар әсерінен, жүктерді пайдалану және сақтау шарттарын жасаукезіндеескерукерек,сапалықжәнесандықөзгерістер
болады.
Көлікке түсетін жүктер үш топқа бөлінеді: шикізат, шала бұйымжәнедайынөнімдертүрінде.
Жүктердің жіктелуін және тасымалдау шарттары тобы бойынша өңдеу мақсатындағы белгілері бойынша көліктік деп атайды.
Барлық жүктер басты, тиелетін және құйылатын тез бұзылатын болып бөлінеді.Тасымалдаужәне сақтауүшін ақтарма жүктер арнайыжылжымалы құрамжәнеқойманықажететеді.
Жүктің сапасы олардың қалыптылығын анықтайтын маңызды белгілердің бірі болып табылады. Жүктің сапасы арқылы жарамдылығын және оны сақтау тасымалдау аяқталғанға дейін қолдануын анықтайтын қасиеттер жиынтығын түсіреді.
Жүктіңқасиетінжәнеоныңсапасынанықтайтынүшнегізгі әдісбелгілі,бұлар:зертханалықтабиғижәнемүшежәрдеміәдісін қолдану кезінде жүктердің сапасы және қасиеті адамның сезім мүшелерінкөз,дәмжәнеесту,түйсіксезімі,иіссезімінпайдалану арқылы анықталады. Осытүрде жүктің және қораптың ұсақталған құрамы, түсі, иісі, ластануы, бүлінуі, зақымдалуы және т.б. сыртқы түрі анықталады және бағаланады. Осы әдістің артықшылығы: қолдануға қол жетерлік, қарапайымдылық және орындалудың жоғары жылдамдығы, зерттеу кезіндегі өнімнің шығынның болмауы. Кемшілігі: бағалы субъективтілігі, жүктің сапалық сипаттамасын анықтай алмау. Сусымалы жүктерді сақтау және тасымалдау кезінде арнайы сәйкес шарттарды, яғни желдеткішті пайдалануды қамтамасыз ету керек. Өздік қызатын жүктерүшінқышқылдануреакциясыжүкмассасынанжылуды шығаруды қамтамасыз етпесе, олардың өздік жануына алып келеді.Бұлфакторлардықоймажәнежүкфронтынмамандандыру жәнеорналастырукезіндежүкоперациясыөндірісіндежәнеосы жүктерді тасымалдау үрдісінде ескеру қажет.