СөЖ 2 Тақырыбы



бет1/3
Дата25.11.2023
өлшемі11,74 Mb.
#127856
  1   2   3

СӨЖ 2

Тақырыбы:

Антропогендік факторлардың тірі организмдерге әсері


М.Х.Дулати атындағы Тараз өңірлік университеті
«Ұстаз» институты
Орындаған: Анар Ақбота

Тақырыпшалар

  • 1.Антропогендік фактор түсінігі
  • 2.Адамның өсімдіктерге әсер етуінің негізгі формалары
  • 3.Өсімдіктерге рекреациялық жүктемелердің әсері
  • 4.Антропогендік факторлардың жануарлар дүниесіне әсері

Антропогендік фактор

  • Антропогендік фактор – адам қызметінің қоршаған ортаға тигіззетін әсерінің жиынтығы (зиянды заттарды атмосфераға шығарылуы, топырақ қабатының бұзылуы, табиғи ландшафттардың бұзылуы және т.б.), адамның шаруашылық қызметін қарекетінен тікелей ненсе жанама түрде туындайтын фактор. Жанама әсер – биосфераның басқа компоненттерде экологиялық тепе – теңдіктің бұзылу салдарынан атмосфераның жағдайына әсердің тиюі.

Антропогендік факторлардың жіктелуі

  • Тікелей
  • Тікелей әсер ету факторлары - табиғатқа әсер етуі мүмкін адамның қысқа мерзімді әрекеттері. Бұған көлік маршруттарын салу үшін ормандарды кесу, өзендер мен көлдерді құрғату, су электр станциясын салу үшін белгілі бір жер учаскелерін су басу және т.б.
  • Жанама
  • Жанама факторлар дегеніміз - ұзағырақ болатын араласулар, бірақ олардың зияны онша байқалмайды және уақыт өте келе сезіледі: өнеркәсіптің дамуы және одан кейінгі түтін, радиация, топырақ пен судың ластануы.
  • Күрделі
  • Күрделі факторлар - бұл қоршаған ортаға кері әсерін тигізетін алғашқы екі фактордың жиынтығы. Мысалы: ландшафттардың өзгеруі және қалалардың кеңеюі көптеген сүтқоректілер түрлерінің жойылуына әкеліп соқтыруда.

Антропогендік факторлардың категориялары

  • Физикалық
  • Автокөлік құрылысын, авиациялық құрылысты, теміржол көлігін, атом электр станцияларын, ракеталық техниканы және адамның ғарыштық саяхатын дамытуға байланысты физикалық факторлар жер бетін үнемі тербеліске әкеледі, оны қоршаған фаунада көрсетпеуге болмайды.
  • Биологиялық
  • Ауылшаруашылығының дамуы, өсімдіктердің қолданыстағы түрлерінің өзгеруі және жануарлардың тұқымдарының жақсаруы, жаңа түрлердің көбеюі, сонымен бірге бактериялар мен флора мен фаунаға кері әсер етуі мүмкін аурулардың жаңа түрлері.
  • Әлеуметтік
  • түр ішіндегі қатынастар: адамдардың бір-біріне және жалпы әлемге әсері. Бұған халық саны, соғыстар, саясат жатады.


Достарыңызбен бөлісу:
  1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет