Египет мемлекетінің қара металлургия саласы
Қара металлургия саласының дамуы 1958 жылы пайдалануға берілген Египеттегі алғашқы Хелуан мемлекеттік металлургия зауытының құрылысынан басталды. Қара металлургия елдің жетекші салаларының бірі болып табылады. 2017 жылы елде 4,3 млн тоннадан астам болат балқытылды. Әлемде болат өндіру көлемі бойынша Египет 2015 жылы 30-шы орынға ие болды. Африка елдерінің ішінде Египет балқыту көлемі бойынша Оңтүстік Африкадан кейін екінші орында [2].
1- сурет. Египет мемлекетінің пайдала қазбалары
Мысырда темір кені шикізатының айтарлықтай қоры болмағандықтан, ол жыл сайын 3 миллион тоннадан астам темір рудасын импорттауға мәжбүр. Меншікті кен өндіру жылына шамамен 2,5 млн тоннаны құрайды. Мемлекеттегі негізгі темір кені кен орындары (1- сурет):
Бахария ауданы - елдің солтүстік-батысы (қоры 417 млн.т. астам);
Эль-Кусейр ауданы - елдің шығысы (80 млн. т);
Асуан ауданы - елдің оңтүстігі (150 млн. т).
Темір кен орындары елдің солтүстік-батысында Бахария ауданында (қоры 417 млн.т-дан астам), шығысында Эль — Кусейр ауданында (80 млн. т) және оңтүстігінде Асуан ауданында (150 млн. т) шоғырланған. Шөгінді кендер эоцен-олигоцен (Бахария) және жоғарғы бор (Асуан) шөгінділерімен, метаморфогендік (темір кварциттер типі) — прекамбрий жыныстарымен (Эль-Кусейр) шектелген. Кендер таяз және ашық дамуға жарамды [1].
Египет мемлекетінің қара металлургиясының ерекшеліктері:
болат, шойын үшін бай табиғи ресурстар;
технологиялық деңгей;
салыстырмалы түрде арзан еңбек ресурстары;
Мысырда шойын өндірісі Helwan-да толық металлургиялық циклмен бір ғана кәсіпорында жүзеге асырылады. Шойын шығаратын комбинаттың жобалық қуаттылығы жылына 1,5 млн тоннаны құрайды. Соңғы бірнеше жылда елімізде шойын өндірісі жылына 1,4-1,7 миллион тонна деңгейінде болды.
Елде болат балқыту электр пештері мен вертерлерде жүзеге асырылады. Сонымен қатар, елдегі болатты жалпы балқытудағы электр болатының үлесі 2015 жылғы 60% - дан 2018 жылы 74% - ға дейін үнемі артып келеді. 2018 жылы елде болатты үздіксіз құю үлесі 97,7% - ға жетті.
Египетте соңғы бірнеше жылда дайын прокатты тұтыну жылына 3,7-4,3 миллион тонна деңгейінде болды. 2017 жылы тұтынудың төмендеуі ел экономикасындағы экономикалық проблемалармен және ішкі нарықтағы сұраныстың төмендеуімен байланысты болды. Металлургия кәсіпорындарының негізгі өнімі-құрылыс мақсатындағы сұрыпты прокат [5].
Елдің ішкі нарығындағы жоғары бәсекелестік Египетте басқа елдерден арматуралар мен катанкаларды жеткізуге қатысты демпингке қарсы баждардың енгізілуіне әкелді. Сонымен қатар, соңғы уақытқа дейін елдегі импорт катанка мен арматуралық болатқа баж салығы 20% құрады. Нәтижесінде, соңғы жылдары елге темір болат әкелінуінің айтарлықтай төмендеуі және оны отандық өндірушілердің шығаруының артуы байқалады.
Египет сауда палаталары федерациясының мәліметінше, Мысырда бірнеше жылдан бері құрылыс арматурасы импортының төмендеуі байқалды.Соңғы жылдары Мысырдың құрылыс саласының өрлеуі ұзын өлшемді болат өнімдерін, атап айтқанда, арматураларды өндіруді кеңейтуге жеке инвестициялар ағынын тудырды. Импорттың бір бөлігін өз өндірісімен алмастыру үрдісі айқын [4].
Мысырда болат өндірісінің өсуі Мысырдың болат балқыту зауыттарының қуатын арттыру процесінен асып түсті, бұл дайындамаларға сұраныстың артуына әкелді. Египетте жартылай фабрикаттар өндірісін ұлғайту үшін өте шектеулі мүмкіндіктер болғандықтан, дайындамалардың негізгі көзі импорт болды. Шын мәнінде, арматура шығаратын жаңа кәсіпорындарды іске қосу іс жүзінде оның импортын азайтуға мүмкіндік берді, бірақ болатты әкелу көлемі тұтастай алғанда бұл іс жүзінде өзгерген жоқ. Сол себепті соңғы жылдары жаңа зауыт іске қосыла бастады.
Жаңа зауыттың іске қосылуы, әрине, Египет импортының көлемін едәуір азайтуға мүмкіндік берді. Жергілікті көздердің тапшылығына байланысты Мысырдың негізінен импорттайтын сыныққа балама бола алатын қалпына келтірілген темір өндіретін компания белгілеген кәсіпорын құрылысына да назар аударған жөн. Қалпына келтірілген темір (DRI) шығаратын жаңа металлургия зауыты мысырлық Suez Iron компаниясының тапсырысы бойынша салынатын болады. Зауыт құрылысының бас мердігері-өзгерістер туралы алдын ала шарт жасалған австриялық VAI компаниясы. Жобаның құны 283 миллион еуроға бағаланады. келісім Австриялықтар салған басқа Болат зауытының - Suez Steel ашылу салтанатында қол қойылды. 600 мың тонна қуаттылығы бар бұл зауыт 95 тонна балқыту пешімен, бірдей қуаттылықтағы Шелек пешімен және дайындамаларды құюға арналған қондырғымен жабдықталған.
Жаңа зауыт жылына 1,15 млн. тонна ыстықтай өңделген металл шығаратын болады. Ол ұсақ ұнтақталған кенді пайдаланады, ол бізге шикіқұрамнан немесе ірі кесекті рудадан арзан. Өнімнің жартысы Suez Steel зауытының балқыту цехына жіберіледі, ал артық өнімдер ішкі нарыққа экспортталады немесе сатылады. Suez Steel Suez Iron акцияларының 20% иеленеді. Басқа акционерлер-Duferco, El Suwedy Co, Libyan Arab Company және Arabian Investment Co. Сондай-ақ, VAI жаңа зауыттың лайықты акциялар пакетін алуға ниетті [7].
Ең маңызды темір кендері Бахария аймағында шоғырланған. Жергілікті темір қоры шамамен 417 миллион тоннаны құрайды. Елдің солтүстік-батыс бөлігі де осы металдың кен орындарына бай-Эль-Кусейр аймағында 80 миллион тоннаға дейін металл табылды. Оңтүстік бөлігі сонымен қатар лайықты металл кендерімен ерекшеленді-150 миллион тоннаға дейін.
Марганец және темір-марганец кендері Қызыл теңіз жағалауында және Синай түбегінің аймағында кездеседі (өндіріс аймағы Халаиб деп аталады). Кендер талшықты және метасоматикалық жыныстармен ұсынылған. Ірі кен орындары Синай түбегінде (Умм-Бугма) орналасқан. Мұнда көмір-тас доломиттерінде жасырылған линза тәрізді кенді кластерлер шоғырланған.
Египеттегі қара металдар нарығының даму перспективалары көбінесе ел экономикасының жағдайына байланысты. Дамушы елдерге тән емес экономиканың төмен даму қарқыны елде қара металдарды өндіру мен тұтыну көлемінің жылдам ұлғаюын болжауға мүмкіндік бермейді. Сонымен бірге, прокат қуаттарын қамтамасыз ете алатын жаңа металлургиялық кәсіпорындарды іске қосу мысырлық компанияларға қара металдардың әлемдік саудасына одан да белсенді қатысуға мүмкіндік береді, әсіресе Таяу және Орта Шығыс елдерінің аймағында сортты прокатқа жоғары сұраныс бар.
Болат өнімдеріне сұраныстың өсуі Мысырдың болат өнеркәсібінде барлық жаңа жобаларды іске асыруға ықпал етеді. Сонымен қатар, Египетте сатып алу нарығының тарылуы байқалады. Алдағы жылдары елге тауар импорты көлемінің қысқаруын күтуге болады [3].
Алдағы уақытта Египет болат өндірісі мен жаңа заманауи зауыттардың құрылысы кеңейген сайын, жақын арада болат өнімдерінің көптеген түрлерімен толық қамтамасыз етілуге және тіпті Болат импорттаушыдан оның экспорттаушысына айналуға қабілетті екенін атап өткен жөн.
Достарыңызбен бөлісу: |