Сонымен мектептегі оқуға дайындық түсінігі Мектептегі оқуға физиологиялық дайындығы Психологиялық дайындығы Мектептегі оқуға әлеуметтік немесе тұлғалық дайындығы енеді



Дата09.10.2024
өлшемі15,8 Kb.
#147456
Байланысты:
Бірінші сынып оқушылары 4 тәжірбие


  1. Даярлық түрлері бойынша тезис жазыңыз.

  2. Мотивация деген не?

1. Сонымен мектептегі оқуға дайындық түсінігі
1 Мектептегі оқуға физиологиялық дайындығы
2 Психологиялық дайындығы
3 Мектептегі оқуға әлеуметтік немесе тұлғалық дайындығы енеді.
Үш дайындықтың барлығы да бір – бірімен тығыз байланысты, олардың қайсы біреуінің қалыптаспауының жетіспеушілігі мектептегі оқуға үлгерімінен байқалады. Бала организмінің негізгі функционалды жүйелерінің дамуы және оның денсаулық жағдайы мектепке дайындығының фундаментін құрайды.
Мектепте физиологилық (функционалды) дайындығы баланың организмінің негізгі функционалды жүйенің даму деңгейімен және оның денсаулық жағдайымен анықталады. Дәрігерлер балалардың мектептегі жүйелі оқуға физиологиялық дайындық бағасын белгілі критерийлермен көрсетеді. Мектептегі оқуға психологияның дайындығын қалыптастыруда және диагностикасында оның физиологиялық даму деңгейін және баланың денсаулық жағдайын ескеру қажет, яғни олар мектеп әрекетінің негізін құрайды. Қарым – қатынаста қиыншылықты басынан кешіретіндер әдетте әрқашан ауыратындар ой – қабілетінің дамуының жоғарғы деңгейінен нашар оқушылар болып табылады.
Болашақ бірінші сынып оқушыларының медициналық карталарында баланың соматикалық дамуы туралы қажетті жеткілікті мәлімет ұсталады (салмағы, бойы, дене пропорциясы және т.б. жастық норма қатынасы) негізінен осында жүйке жүйесінің жай-күйі туралы айтылмайды. Сонымен қатар ғалымдардың айтулары бойынша 6 және 8 жастағы балалардың 40 – 60% -нда арнайы тексеру кезінде ми дисфункциясының минималының алуан түрі байқалады. Мектепке дейінгі ересек және мектептің кіші жастағы балаларының белгілі бөлігі невроз ауруымен ауырады (Захаров А.И., Спивановская А.С. және т.б.)
Мектептегі оқуға балалардың психологиялық дайындығы. Мектептегі оқуға баланың психологиялық дайындығы – білім мазмұнындағы мәдениетін белгілі бір бөлігін игеруге дайындығы, оқу әрекетінің формасына - өздігінен күрделі құрылымдық – жүйелік білім көрініс береді, яғни бала психикасының барлық жағын қамтиды. Ол тұлғалық – моттивациялық және еріктік сферасын, қорытылған білімін элементарлы жүйелері мен көрінісінің кейбір оқу дайындығын қабілеттері және т.б. қосады. Бұл психикалық қасиеттер мен сапалар емес, ал олардың толық бірлігі яғни белгілі құрылымға ие. Дайындық құрылымна кіретін маңызды – оқу қасиет, күрделі өзара байланысты құрайды және мектептік оқудың табыстылығына біркелкі емес әсер етеді.
Көп жылдық экспериментальды және теориялық зерттеулердің шешімінде бастауыш сынып оқушыларының оқуды, жазу мен математиканы игерудегі талдау процестерінде маңызды – оқу сапасы, оқу психологиялық дайындығын құрайтын құрылым және олардың өзара байланысын анықтайды.
Мектепке мотивациялы дайындық бұл мектепке бару тілегі, жаңа білімді меңгеру, оқушы деген атаққа ие болу тілегі.
Ересектер дүниесіне қызығушылығы, оларға ұқсағысы келу талпынысы, жанұяда және мектепте ересектермен жағымды қарым – қатынасты тұрақтату және сақтау, өзін - өзі жақсы көру – бұлардың барлығы оқудың мотивациялық нұсқалары.
Балабақшаның мектепке дайындық топтарында сауалнама жүргізілгендердің көрсеткіші яғни барлығы негізінен мектепке барғысы келеді. Бірақта бұл тілекті жалпылауда барлығы әртүрлі береді. Егерде балалардың бір бөлігі мектеп өмірінің қызықтыратын кездеріне онда білім алуға талпынысын білдірсе, ал екінші бөлігі оның сыртқы түріне портфелінің болуы, үзілістер, қоңыраулар және т.б. қызықтырады. Дегенмен бұл оқытушымен қарым – қатынасы белгілі осының мектепке мотивациялы дайындығы емес оқу мотивациясынан негізінен аса терең келесінін қалыптасуы үшін шешілетін жағымды жағдай.
Еріктік дайындығы – ерік күшінімен өзінің әрекетін бақылай алу қабілетінің даму деңгейі, өз мінез – құлқын басқару.
Бұл дайындық бірінші сынтағы жалпы әрекетті қосуға, оқу талаптарын қабылдау жүйесін, ол үшін жаңа ережені орындауына мүмкіндік береді.
Ырықты мінез – құлықты игерудің негізгісі мектепке дейіңгі шақтың аяғына келген қалыптасу және мотивациялық иерархиясы олардың матасқандығы нәтидесінде, яғни бір мотивациялар бірінші орынға шығып, артық болады, ал екіншілері бағыныңқы орынды алады. Мотивациялардың иерархиясы баланың мінез – құлқына белгілі бағыт береді, мазмұны яғни жүйеде қандай мотив бастаушы орын алатынына байланысты немесе жағдаяттардың бағынуына мүмкіндік береді. Сондықтан мотивациялардың иерархиясының құрылуына А.Н.Леонтиев мектепке дейінгі жасты тұлғаны жасырылған шын жас деп негіздеді. Сонымен бірге Н.И.Непомнящая, В.К.Котырло және басқа да авторлар зерттеулерінде көрсеткендей мектепке дейінгі ересек жастағы балалардың барлығының әрекетінің мақсатқа бағытттылығы белгілі әрекеттің мақсатына әрекет мотивінің қатынасын тұрақтату механизмінде жинақталады.
2. Мотивация (ағылш. motіvation) – қолданылу ыңғайына қарай қазақша "ниет", "түрткі", "кірісу", "жігерлену", "ынталану" сөздерінің мағынасына жақын келетін, қазіргі заман мәдениеті мен гуманитарлық ғылымдарында кең қолданылатын ұғым. Бұл ұғымды алғаш рет немістің иррационалды волюнтаризм философы А.Шопенгауэр өзінің философиялық шығармасында жеткілікті төрт негіздің бірі ретінде қарастырған. Moveo латынша сөз болып, "қозғалу, әрекет ету" мағынасын береді, демек motіvation сөзбе сөз мағынада "қозғалту, әрекетке келтіру" мағынасын береді. Бірақ қазіргі заман мәдениетінде ол тіке мағынасында емес, көбіне көп ауыспалы, жетілдірілген, түрлендірілген мағынада қолданылады.

Достарыңызбен бөлісу:




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет