Строительные нормы и правила строительная терминология
жүктеу/скачать 3,43 Mb. Pdf көрінісі
|
| часть селитебной территории
поселения или поселение в целом. Предназначена для размещения малоэтажной жилой застройки, объектов социальной инфраструктуры, инженерных и транспортных коммуникаций. Аз қабатты тұрғын үй құрылысының аумағы – елді мекеннің қоныстану аумағының бір бөлігі немесе тұтасымен елді мекен. Аз қабатты тұрғын үйлерді, әлеуметтік инфрақұрылым, инженерлік және көлік коммуникация нысандарын орналастыруға арналған. Территория подрабатываемая – территория, на которой в результате проведения подземных горных работ могут возникать неравномерные оседания или смещения грунта в основании здания или сооружения. Қазбалы аумақ – жерасты тау-кен жұмыстарын жүргізу нәтижесінде ғимараттың немесе имараттың негізінде топырақтың әркелкі шөгуі немесе ығысуы туындайтын аумақ. Территория селитебная – часть территории города, предназначенная для строительства жилых домов, общественных зданий, размещения садов, парков, бульваров и др. Қоныстану аумағы – қала аумағының тұрғын үйлер, қоғамдық ғимараттар салуға, бақтар, саябақтар, желекжолдар және т.б.орналастыруға арналған бөлігі. Тесло – плотничный инструмент. В отличие от топора лезвие перпендикулярно к топорищу. Применяется для выдалбливания корыт, лотков и т.д. Шот балта – ұсталық аспап. Балтаға қарағанда жүзі сабына перпендикуляр орналасады. Астау, науа жасауда қолданылады. Техника – совокупность средств человеческой деятельности, создаваемая для осуществления процессов производства и обслуживания непроизводственных потребностей общества. Техника - өндіріс процестерін жүзеге асыру және қоғамның өндірістік емес қажеттіліктерін қамтамасыз ету үшін жасалатын адам қызметі құралдарының жиынтығы. Техника безопасности – с истема организационных мероприятий, технических средств и методов, предотвращающая воздействие на работающих опасных производственных факторов. Қауіпсіздік техникасы – жұмыс істеушілерге қауіпті өндірістік факторлардың ықпалын болдырмайтын ұйымдастыру шаралары, техникалық құралдар мен әдістер жүйесі. Техническая документация – комплект документов, включающий систему графических, расчетных и текстовых материалов, используемый при строительстве, реконструкции, техническом перевооружении и капитальном ремонте, а также в процессе эксплуатации зданий и сооружений. Техникалық құжаттама – ғимараттар мен имараттарды салу, қайта жаңарту, техникалық қайта жарақтандыру және күрделі жөндеу кезінде, сондай-ақ оларды пайдалану процесінде пайдаланылатын кескіндемелік, есептік және мәтіндік материалдар жүйесінен тұратын құжаттар жиыны. Техническая эстетика – научная дисциплина, изучающая социально-культурные, технические и эстетические проблемы формирования гармоничной предметной среды, создаваемой средствами промышленного производства для жизни и деятельности человека. Техникалық эстетика – адамның өмірі мен қызметі үшін өнеркәсіптік өндіріс құралдарымен жасалатын үйлесімді заттық ортаны қалыптастырудың әлеуметтік-мәдени, техникалық және эстетикалық проблемаларын зерттейтін ғылыми пән. Технические условия (Technical specification) – нормативный документ на конкретную продук- цию (услугу), утвержденный предприятием-разра- ботчиком, как правило, по согласованию с предприятием-заказчиком (потребителем) и устанавливающий требования к конкретной про- дукции, процессам, услугам или к нескольким ви- дам продукции. Примечания: 1) в технических условиях должны быть указаны процедуры, с помощью которых можно установить, соблюдены Техникалық талаптар (Technical specification) – әзірлеуші–кәсіпорын тапсырыс беруші– кәсіпорынның (тұтынушының) келісімімен бекіткен нақты өнімге (қызмет түріне) арналған нормативтік құжат және ол нақты өнімге, процестерге, қызмет түрлеріне немесе өнімнің бірнеше түрлеріне қойылатын талаптарды белгілейді. Ескерту: 1) техникалық шарттарда осы талаптардың орындалғанын анықтауға СНиП РК 1.01-32-2005 214 ли данные требования; 2) технические условия могут быть стандартом (стандарт вида технических условий) или самостоятельным доку- ментом на конкретную продукцию. болатын рәсімдер көрсетілуі тиіс; 2) техникалық шарттар нақты өнімге арналған стандарт (техникалық шарт түріндегі стандарт) немесе дербес құжат болуы мүмкін. Технический надзор – контроль качества выполняемых подрядчиком строительных, ремонтных, монтажных и пусконаладочных работ на конкретном объекте и соответствия их проектным решениям. Техникалық қадағалау – нақты нысанда мердігер орындайтын құрылыс, жөндеу, жинақтау және іске қосу жұмыстарының сапасына және олардың жобалық шешімдерге сәйкестігіне бақылау жасау. Технический проект – совокупность конструкторских документов, которые должны содержать окончательные технические решения, дающие полное представление об устройстве разрабатываемого изделия, и исходные данные для разработки рабочей документации. Технический проект после согласования и утверждения в установленном порядке служит основанием для разработки рабочей конструкторской документации. Техникалық жоба – жасалатын бұйымның құрылысы туралы толық мағлұмат беретін түпкілікті техникалық шешімдерден және жұмыс құжаттамасын әзірлеуге қажетті бастапқы деректерден тұратын конструкторлық құжаттар жиынтығы. Техникалық жоба белгіленген тәртіппен келісілгеннен және бекітілгеннен кейін конструкторлық жұмыс құжаттамасын әзірлеуге негіз болып табылады. Технический регламент – регламент, который устанавливает характеристики продукции (услуги) или связанные с ней процессы и методы производства. Он может также включать требования к терминологии, символам, упаковыванию, маркированию и этикетированию, либо быть целиком посвящен этим вопросам. Техникалық регламент - өнімнің (қызметтің) сипаттамаларын немесе онымен байланысты процестер мен өндіру әдістерін белгілейтін регламент. Ол терминологияға, символдарға, орамаға, таңбалауға және жапсырма белгілеуге қойылатын талаптардан тұруы, болмаса осы мәселелерді толықтай қамтуы мүмкін. Техническое обслуживание здания (сооружения, оборудования, коммуникаций, объектов жилишно- коммунального назначения) – 1) комплекс операций или операция по поддержанию работоспособности или исправности объекта (здания, сооружения, оборудования, коммуникаций, объектов жилищно- коммунального назначения) при использовании по назначению, ожидании, хранении и транспортировании; 2) комплекс работ по поддержанию исправного состояния элементов здания и заданных параметров, а также режимов работы его технических устройств. Ғимаратқа (имаратқа, жабдыққа, коммуникацияларға, тұрғын үй-коммуналдық мақсаттағы нысандарға) техникалық қызмет көрсету - 1) нысанды (ғимаратты, имаратты, жабдықты, коммуникацияны, тұрғын үй- коммунальдық мақсаттағы нысандарды) мақсатына қарай қолдану, күту, сақтау және тасымалдау кезінде олардың жарамдылығын және жұмыс қабілетін сақтау жөніндегі операциялар немесе операциялар кешені; 2) ғимарат элементтерінің жарамдылық жағдайын және берілген параметрлерін, сондай-ақ оның техникалық құрылғыларының жұмыс режимдерін сақтау бойынша жұмыстар кешені. Техническое предложение – совокупность конструкторских документов, которые должны содержать технические и технико-экономические обоснования целесообразности разработки документации изделия на основании анализа технического задания заказчика и различных вариантов возможных решений изделий, сравнительной оценки решений с учетом конструктивных и эксплуатационных особенностей разрабатываемого и существующих изделий и патентные исследования. Техникалық ұсыныс – тапсырыс берушінің техникалық тапсырмасын және бұйымның ықтимал шешімдерінің түрлі нұсқаларын талдау, әзірленетін және қолданыстағы бұйымның құралымдық және пайдалану ерекшеліктерін есепке алу арқылы шешімдерді және патенттік зерттеулерді салыстырмалы бағалау негізінде бұйым құжаттамасын әзірлеу тиімділігінің техникалық және техника- экономикалық негіздемелерінен тұратын құралымдық құжаттар жиынтығы. Техногенная опасность – состояние, внутренне присущее технической системе, промышленному или транспортному объекту, реализуемое в виде поражающих воздействий источника техногенной чрезвычайной ситуации на человека и окружающую среду при его возникновении, либо в виде прямого или косвенного ущерба для человека и окружающей среды в процессе нормальной эксплуатации этих объектов. Техногендік қауіптілік – техникалық жүйенің, өнеркәсіптік немесе көлік нысанының ішкі жағдайы, ол техногендік төтенше жағдай туындағанда адамға және қоршаған ортаға зиян келтіреді, немесе осы нысандарды қалыпты жағдайда пайдалану барысында адам өміріне және қоршаған ортаға тікелей немесе жанама зиян келтіреді. Техногенная чрезвычайная ситуация (техногенная ЧС) – состояние, при котором в результате возникновения источника техногенной Техногендік төтенше жағдай (техногендік ТЖ) – техногендік төтенше жағдай көзінің пайда болуы салдарынан нысанда, белгілі бір СНиП РК 1.01-32-2005 215 чрезвычайной ситуации на объекте, определенной территории или акватории нарушаются нормальные условия жизни и деятельности людей, возникает угроза их жизни и здоровью, наносится ущерб имуществу населения, народному хозяйству и окружающей природной среде. Примечание: различают техногенные чрезвычайные ситуации по месту их возникновения и по характеру основных поражающих факторов источника чрезвычайной ситуации. аумақта немесе су аймағында адамдардың өмірі мен қызметінің қалыпты жағдайлары бұзылады, олардың өмірі мен денсаулығына қауіп төнеді, халықтың мүлкіне, халық шаруашылығына және қоршаған табиғи ортаға зиян келтіріледі. Ескерту: техногендік төтенше жағдайлар пайда болуына қарай және төтенше жағдай көздерінің негізгі зақымдаушы факторларының сипаты бойынша ажыратылады. Техногенный фон излучения – естественный фон излучения, измененный в результате деятельности людей. Сәулеленудің техногендік аясы – адам қызметі нәтижесінде өзгерген табиғи сәулелену аясы. Технологические трубопроводы – 1) трубопроводы, предназначенные для транспортирования различных веществ, необходимых для ведения технологического процесса или эксплуатации оборудования; 2) трубопроводы, предназначенные для транспортировки в пределах промышленного предприятия или группы этих предприятий сырья, полуфабрикатов, готового продукта, вспомогательных материалов, обеспечивающих ведение технологического процесса и эксплуатацию оборудования (пар, вода, воздух, газы, хладагенты, мазут, смазки, эмульсии и т.п.), отходов производства при агрессивных стоках, а также трубопроводы оборотного водоснабжения. Технологиялық құбырлар – 1) технологиялық процесті жүргізуге немесе жабдықты пайдалануға қажетті түрлі заттарды тасымалдауға арналған құбырлар; 2) өнеркәсіптік кәсіпорын немесе осындай кәсіпорындар тобы шегінде шикізатты, жартылай фабрикатты, дайын өнімді, технологиялық процесті жүргізуді және жабдықты (буды, суды, ауаны, газды, хладагентті, мазутты, жақпаны, эмульсияны және т.с.с.) пайдалануды қамтамасыз ететін қосалқы материалдарды, агрессивті ағындар кезіндегі өндіріс қалдықтарын тасымалдауға арналған құбырлар, сондай-ақ айналмалы сумен жабдықтау құбырлары. Технологический процесс – часть производственного процесса, совокупность операций, направленная на изменение формы и размеров деталей, их свойств, внешнего вида, а также соединение (сборка) отдельных деталей и узлов в готовое изделие, соответствующее чертежу и техническим условиям. Технологиялық процесс - өндірістік процестің бір бөлігі, бөлшектердің пішіні мен өлшемдерін, олардың қасиеттерін, сыртқы түрін өзгертуге, сондай-ақ жекелеген бөлшектер мен тораптарды сызбаға және техникалық шарттарға сәйкес келетін дайын өнім түрінде біріктіруге (жинауға) бағытталған операциялар жиынтығы. Технологический способ световой маскировки заключается в проведении мероприятий, в результате которых световое излучение не возникает или снижается до уровней, позволяющих световую маскировку осуществлять механическим способом. Жарық жасырудың технологиялық тәсілі – жарық сәулелерін болдырмауға немесе жарық жасыруды механикалық тәсілмен жүзеге асыруға мүмкіндік беретін деңгейге дейін төмендетуге бағытталған іс-шаралар. Технология – 1) совокупность приемов и способов переработки сырья, изготовления продукции, переработки материалов, полуфабрикатов и т.п., осуществляемых в различных отраслях производства; 2) наука о способах воздействия на сырье, материалы и полуфабрикаты соответствующими орудиями производства, разрабатывающая приемы и способы на основе достижений науки и техники. Технология – 1) өндірістің әр түрлі салаларында жүзеге асырылатын шикізатты өңдеу, өнім өндіру, материалдарды, жартылай дайын өнімдерді және т.с.с. өңдеу әдістері мен амалдарының жиынтығы; 2) ғылым мен техника жетістіктерінің нәтижесінде шикізатқа, материалдар мен жартылай дайын өнімдерге тиісті өндіріс құралдарымен әсер ету тәсілдері мен амалдары жөніндегі ғылым. Технология строительного производства – совокупность процессов по изготовлению изделий и конструкций и превращению их в готовую строительную продукцию (здания и сооружения) на основе развития и повышения уровня индустриализации строительства. Құрылыс өндірісінің технологиясы – бұйымдар мен құралымдарды жасау және оларды құрылысты индустриализациялау деңгейін жоғарылату және дамыту негізінде дайын құрылыс өніміне (ғимаратқа және имаратқа) айналдыру жөніндегі процестер жиынтығы. Тиксотропия – обратимое изменение вязкости, предела прочности (текучести), деформационных характеристик полимерных и дисперсных систем при механическом воздействии на них в изотермических условиях. Тиксотропия – изотермиялық жағдайларда полимерлік және дисперстік жүйелерге механикалық ықпал ету кезінде олардың тұтқырлығының, беріктік (аққыштық) шегінің, деформациялық сипаттамаларының қайтымды өзгерісі. СНиП РК 1.01-32-2005 216 Тип мобильности мобильного (инвентарного) здания или сооружения – классификационная категория мобильных (инвентарных) зданий или сооружений по признаку конструктивного решения, характеризуемого продолжительностью перехода их от передислокации к эксплуатации. Жеделәрекетті (жабдықтық) ғимараттың немесе имараттың жеделәрекеттілік типі – жеделәрекетті (жабдықтық) ғимараттардың немесе имараттардың қайта көшіруден пайдалануға ұзақ уақыт өтуімен сипатталатын құралымдық шешім белгісі бойынша жіктемелік санаты. Типизация – 1) метод унификации, состоящий в разработке типовых чертежей, проектов (решений) на основе общих для ряда изделий, конструкций, сооружений, процессов или работ технических характеристик; Типтеу– 1)бұйымдардың, құралымдардың, имараттардың немесе жұмыстардың бірқатарын ортақ техникалық сипаттамалар негізінде типтік сызбалар, жобалар (шешімдер) жасаудан тұратын бірыңғайлау әдісі; 2)техническое направление в проектировании и строительстве, позволяющее многократно осуществлять строительство предприятий, зданий и сооружений, изготовление конструкций на основе специально разработанных проектов с применением унифицированных объемно- планировочных и конструктивных решений и с учетом прогрессивных технических и экономических показателей. 2) кәсіпорындарды, ғимараттар мен имараттарды бірнеше қайтара салуға, бірыңғайландыратын көлемдік-жайғастыру және құралымдық шешімдерді қолдану арқылы арнайы әзірленген жобалар негізінде және прогрессивті техникалық және экономикалық көрсеткіштерді ескере отырып, құрылымдарды бірнеше қайтара жасауға мүмкіндік беретін жобалау мен құрылыс саласындағы техникалық бағыт. Типовые строительные конструкции, изделия, узлы – соответственно строительные конструкции, изделия, узлы, отобранные из числа им подобных или специально разработанные для многократного повторения в строительстве, имеющие, как правило, лучшие по сравнению с аналогами технико-экономические показатели и качественные характеристики. Обязательным условием отнесения строительных конструкций, изделий, узлов к типовым является наличие утвержденной в установленном порядке типовой проектной документации, обеспечивающей изготовление и применение в строительстве данных конструкций, изделий, узлов. Типтік құрылыс құралымдары, бұйымдары, тораптары - өздеріне ұқсас заттар арасынан таңдап алынған немесе құрылыста бірнеше есе қайталау үшін арнайы әзірленген, әдетте аналогтарымен салыстырғанда техника- экономикалық көрсеткіштері және сапалық сипаттамалары жоғары болатын тиісті құрылыс құралымдары, бұйымдары, тораптары. Осы құралымдардың, бұйымдардың, тораптардың жасалуын және құрылыста қолданылуын қамтамасыз ететін белгіленген тәртіппен бекітілген типтік жобалық құжаттаманың болуы типтік құрылыс құралымдарына, бұйымдарына, тораптарына жатқызудың міндеті шарты болып табылады. Типоразмерный ряд изделий (серия изделий) – 1) ряд ограждающих конструкций, характеризующихся единым конструктивным решением и отличающихся размерами, архитектурным рисунком, а также относительной площадью и вариантами остекления; 2) ряд изделий с единым конструктивным решением, отличающихся между собой размерами элементов, архитектурным рисунком, а также относительной площадью и вариантами остекления. жүктеу/скачать 3,43 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|