Студенттің өзіндік жұмысы н 2-1-37-2022
Спектроскопиялық талдау әдісі
жүктеу/скачать 137,51 Kb.
|
Срс спектроскопия 1
- Бұл бет үшін навигация:
- Спекртрлердің түрлері
| Спектроскопиялық талдау әдісі
Спектроскопиялық талдау әдістері атомдар мен молекулалардың электромагниттік энергияны жұту, шашырату немесе сәуле шығару қабілетіне негізделеді. Осыған байланысты спектроскопиялық әдістердің әртүрлі жіктеулері белгілі: Спектроскопия кванттық теорияға негізделеді. Бұл теория бойынша зат бөлшектрі (атомдар, молекулалар) белгілі ғана стационарлы күйлерде бола алады. Әр күйге белгілі энергия деңгейі сәйкес келеді. Минимальды энергия деңгейі сәйкес келетін зат күйін негізгі энергетикалық күйі дейді, ал қалған күйлер – қозған деп аталады. Бір стационарлы күйден екіншіге ауысқанда зат бөлшектері энергияны шығарады немесе сіңіреді. Ол келесі теңдеумен анықталады: Осындай энергетикалық деңгейге сәйкес спектральды сызық байқалады (немесе спектр). Оптикалық диапазонға сәйкес спектрлер оптикалық спектрлер шкаласы деп аталады. Спектрлердің шкала бойынша орналасуы деңгейлердің энергиясына байланысты: ядродағы протондар мен нейтрондардың ядродағы ауысуы, электрондардың энергетикалық ауысулары, тербелмелі, айналмалы ауысулары кездеседі. Спектрлерің интенсивтілігі-ауысулар санына тәуелді. Спекртрлердің түрлері Спектрлердің келесі түрлері бар: қатты немесе үздіксіз, радуга жолағы түріндегі спектрді қатты және сұйық қыздыру денелері (көмір, электр шамының жіптері) және газдың тығыз массалары береді. Сәулеленудің сызықтық спектрі сирек кездесетін газдармен және булармен қатты қыздыру кезінде немесе электромагниттік разрядтың әсерінен пайда болады. Әрбір газ толығымен белгіленген толқын ұзындығының жиынтығын шығарады және берілген химиялық элементтің сызықтық спектрін береді. Газ күйінің қатты өзгеруі немесе оның жылыну жағдайлары, мысалы, қыздыру немесе иондану, берілген газ спектрінде белгілі бір өзгерістер тудырады. Әр газдың сызықтарын көрсететін және әр жолдың жарықтығын көрсететін кестелер құрастырылды. Мысалы, натрий спектрінде екі сары сызық ерекше жарқырайды. Атомның немесе молекуланың спектрі олардың құрылымымен байланысты екендігі және оларда жарқырау процесінде болатын белгілі бір өзгерістерді көрсететіндігі анықталды. Сызықтық жұтылу спектрі газдар мен булардың көмегімен олардың артында үздіксіз спектр беретін жарқын және ыстық көзі болған кезде пайда болады. Абсорбция спектрі - бұл газға тән жарқын сызықтар орналасуы керек жерлерде орналасқан қараңғы сызықтармен кесілген үздіксіз спектр. Спектрлердің сәулеленуі лабораторияда немесе аспан денесінде болуына қарамастан жарық шығаратын немесе сіңіретін газдардың химиялық құрамын талдауға мүмкіндік береді. Біздің көру сызығымызда жатқан, шығаратын немесе сіңіретін атомдардың немесе молекулалардың саны сызықтардың қарқындылығымен анықталады. Атомдар неғұрлым көп болса, сызық соғұрлым жарқын болады немесе сіңіру спектрінде қараңғы болады. Күн мен жұлдыздарды жарық жұлдыздық атмосферадан өткен кезде пайда болатын атмосфералық газ тәрізді сіңіру сызықтарымен қоршалған. Сондықтан Күн мен жұлдыздардың спектрлері жұтылу спектрі болып табылады. Спектральды талдау тек өзін-өзі жарықтандыратын немесе радиацияны сіңіретін газдардың химиялық құрамын анықтауға мүмкіндік беретінін есте ұстаған жөн. Қатты дененің химиялық құрамын спектрлік анализ арқылы анықтау мүмкін емес. Заттың химиялық құрамы - адамзат пайдаланатын материалдардың маңызды сипаттамасы. Оның нақты білімінсіз өнеркәсіптік өндірістегі технологиялық процестерді кез келген қанағаттанарлық дәлдікпен жоспарлау мүмкін емес. Жақында заттың химиялық құрамын анықтауға қойылатын талаптар бұрынғыдан да күшейе түсті: өндіріс пен ғылыми қызметтің көптеген салаларына белгілі бір «тазалық» материалдары қажет - бұл дәл, тұрақты құрамның талаптары, сонымен қатар қатаң шектеулер бөгде қоспалардың болуы туралы. Осы тенденцияларға байланысты заттардың химиялық құрамын анықтаудың көбірек прогрессивті әдістері жасалуда. Оларға материалдардың химиясын дәл және жылдам оқуды қамтамасыз ететін спектрлік талдау әдісі жатады. жүктеу/скачать 137,51 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|