X БӨ ЛІМ. CАЯ ХАТ ЖӘНЕ ДЕМА ЛЫС
129
3. Мұз ай ды ны не ге «Ме деу» деп атал ған?
4. Қыс қы сая хат қа қан дай дай ын дық пен шық қан жөн?
2.
Мә тін ді бө лік тер ге бө ліп, жос пар құ раң дар. Жос пар ға сәй кес маз мұн даң дар.
1. Төл сөз ав тор сө зі нің орта сы на ор на лас са, автор сөзінен соң қос нүкте қо йы
лып, төл сөз тыр нақ ша ға алы на ды не оның ал ды нан сы зық ша қой ыла ды да,
бас әріп пен жа зы ла ды. Со ңы на, егер ол ха бар лы сөй лем бол са, үтір, сұ рау лы
сөй лем бол са, сұ рау бел гі сі, леп ті не ме се ерек ше леп пен ай тыл ған бұй рық ты
сөй лем бол са, леп бел гі сі қой ыла ды да, одан кей ін, ав тор сө зі нің ал ды нан сы
зық ша қой ыла ды. Мы са лы:
Қарашоқыныбөктерлеп,аймаңдайаттыңжол
жорғасыменжүріпотырып,Абай:
–Шыңғыстыңбөктерітегіскөктепті-ау!–деп,айналағакөзжіберіпкеле
жатты.(М.Әуезов.)
2. Ав тор сө зі төл сөз дің ара сы на ор на лас са, ав тор сө зі нің ал ды нан да, со ңы нан
да үтір жә не сы зық ша қой ыла ды, мұн дай да төл сөз дің екін ші бө лі гі кі ші әріп тен
(егер жаңа сөйлем болса бас әріптен) бас та лып жа зы ла ды. Мы са лы:
«Ғылым-
дыпайдаланыпотырсада,–дедіАхметБайтұрсынұлы,–сезбейтінсол
пайдасыннадандарбар».
3.
Төл сөз бен ав тор сө зі нің ты ныс бел гі ле рін дұ рыс қой ып жа зың дар.
1. Ер тең ер те жи на лың дар! де ді Ер бол Ба ра тын же рі міз алыс. 2. Шәм сия
ұзақ ой ла нып Жа рай ды, се ні топ қа қо сай ын де ді. 3. Ата, сіз ай ты ңыз шы де ді
Ер сай ын осы жер дің та ри хын бі реу біл се, сол адам сіз шы ғар сыз. 4. Бұ рын нан
ке ле жат қан әң гі ме ғой деп әжем ой ла нып қал ды мен де үл кен дер ден ес ті-
ген мін.
Достарыңызбен бөлісу: