Т. Н. Мҧхажанова

Әлем музейлерінің тарихы 
 
98 
Сҧрақтар:  
 
1. Музейдің ашылу тарихынан не білесіз? 
2. Шедеврлерін атаңыз. 
3. Музейдің басқа испан музейлерінен ерекшелігін атаңыз. 
 
19 - т а қ ы р ы п  
   
Голландия музейінің тарихы мен шедеврлері 
 
Рейкс  музейі  –  Голландияның  ҥлкен  музейі.  Бҧл  музей 
кӛптеген тҥрлі коллекциялары мен танымал.  
 
ХVІ  ғасырдың  басында  голландық  біртоп  атқыштар  қатары 
портретке  тапсырыс  берген.  Олар  ӛз  портреттерін  мекемелерінде 
қабырғаға  іліп  қоятынды  әдетке  айналдырған.  Міне,  осылайша, 
Рембрандтың  «Ночной  дозор»  атты  портреті  қалыптасқан. 
Біртіндеп  тапсырысты  тек  атқыштар  ғана  емес,  сонымен  қатар 
ӛндіріс орындарының қызметкерлері, саудагерлер, қайырымдылық 

Т.Н. Мұхажанова 
 
99 
қорлар тапсырыс бере бастаған. Бҧл картиналар мекемелерде, цех-
тар мен корпорацияларда сымбат беріп тҧрса, кейін қаланың мен-
шігіне айналған.  
Республикалық  Голландияның  стадхаудерлер  атқарушы  би-
лік басшылықтарының ҥлкен жинақтары жиналады. Бҧл қызмет-
ті  дәстҥр  бойынша  Орански-Нассау  әулетінің  ӛкілдері  басқара-
тын.  Әулетте  жинақталған  жинақтар  ҧрпақтан-ҧрпаққа  беріліп 
отырған. ХVІІ ғасырда жинақ қҧрамы кӛпшілік жағдайда әулет 
мҥшелерінің  портреттерінен  тҧрса,  ал  ХVІІІ  ғасырдан  бастап 
стадхаудер IV Вильгельм мен әсіресе Ҥ Вильгельм ӛздері ӛмір сҥр-
ген  мыңжылдықтың  танымал шеберлерінің картиналарын белсенді 
жинаған. 
1795  жылы  Голландия  территориясына  француз  әскері 
басып  кірген  болатын.  Ҥ  Вильгельмнің  ӛнер  кабинетінің 
кӛптеген  еуропалық  қҧнды  жинақтары  Парижге  жӛнелтіліп,  ал 
қалғандары  сатылымдарға  қойылған.  Батав  республикасы  деп 
аталған  Голландияның  басқа  да  ӛнер  туындылары  сақталған 
Орански  сияқты  сарайларының  қҧндылықтарын,  ортақ 
кӛпшілікке арналған музейде сақтау идеясы туындаған. 
1800  жылы  Гаагада  Хейс-тен-Босх  («Ормандағы  ҥй») 
Орански  жазғы 
резиденциясында 
Ҧлттық 
кӛркемсурет 
галереясы  ашылады.  Кӛпшілік  қауымның  музейді  кӛруіне 
мҥмкіндік  туады.  Бірақ  бҧл  кӛпке  созылмайды,  1806  ж. 
Наполеон Батав республикасының орнына Голландия корольдігі 
деп  жариялап  билікке  ӛзінің  бауыры  Людовикті  отырғызады. 
Людовик  1808  жылы  Гаагадан  Амстердамға  кӛшіп,  ӛзімен 
музейдің  жинақтарын  ала  кеткен  болатын.  Амстердамның 
корольдік 
резиденциясы 
қалалық 
ратуш 
ғимаратында 
Людовиктің  бҧйрығы  негізінде  корольдік  музей  (Кониклийк-
музеум) қҧрылып, шамамен 450 полотна кӛрмеге қойылған. Бҧл 
музейдің негізін гаагалық Ҧлттық галереяның картиналары мен 
ратушта  бҧрыннан  сақталған  Рембрандтың  және  т.б.  бір  топ 
портреттері қҧрады. 
1813  жылы  Ҥ  Вильгельм  Оранкидің  баласы  І  Вильгельм 
Нидерландының  королі  болды.  Ол  ӛзінің  резиденциясындағы 
музейдің  тҧрғанын  ыңғайсыз  санап,  1660-1662  жж.  темір 
сатушы 
ағайынды 
Триптерге 
арнап 
архитектор 
Ю. 
Вингбонстардың  салған  ғимаратын  бӛліп  берген.  Бірқатар 

Әлем музейлерінің тарихы 
 
100 
жӛндеу  жҧмыстарынан  кейін  1817  жылы  Рейксмузеум  немесе 
мемлекеттік  музейі  ашылады.  Қазіргі  таңда  ол  Голландия 
мемлекетінің  бірінші  орндағы  ірі  кӛркемсурет  музейі  болып 
табылады. 
  

жүктеу/скачать 1,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: