Т. Н. Мҧхажанова

Т.Н. Мұхажанова 
 
117 
 
 
 
 
IV БӚЛІМ 
 
АЗИЯ МЕН ОРТА АЗИЯ МЕМЛЕКЕТТЕРІНІҢ  
МУЗЕЙ ҚОРЛАРЫ 
 
24 т а р а у 
 
Ҥндістандағы Калькут музейінің тарихы 
 
Ҥндістанның  ең  кӛне  музейінің  тарихы,  ХІХ  ғасырда  Азия 
қоғамының Калькутта музейінің ашуы жайлы шешімінің қабыл-
дануынан  басталады.  1875  жылы  Ҥндістан  музейінің  ғимараты 
Вальтер Л.Б. Гренвиль жобасымен салына басталады. Ҥндістан 
музейі,  кіретін  бас  есік  Чоуринг  жақтан  ҥш  қабатты,  керемет 
биік  бағаналармен  кӛтерілген.  Ғимарат  Ҥндістандағы  Викто-
рияндық  дәуірдің  керемет  дӛрекі  ҥлгісінде  салынған.  Музейге 
кірген  сәтте  сол  жақ  бетте  минералдар  галереясы  орналасқан. 
Бҧл  бӛлім  Ҥндістанның  тҥгелдей  минералдар  қорын  қамтыған. 
Бҧл  галереядан  кейін,  антропологиялық  бӛлім  басталып,  осы 
залдан  жоғарыға  кӛтерілсе  Ҥндістанның  тҥрлі  тайпаларының 
кӛне диораммалары сақталған. Бас есікке қарама-қарсы археоло-
гия бӛлімі орналасқан. Осы бӛлімнің бірінші бӛлмесінде б.з.д. ІІ 
ғасырға  жататын  Бхархут  ескерткішінің  қалдықтары  қойылған. 
Бҧл  ескерткіш  тарихы  генерал  Александр  Каннингем  есімімен 
тікелей  байланысты,  себебі  А.  Каннингем  1873  жылы  Бхархут 
қалдықтарын  кӛптеген  археология  ескерткіштер  ішінен  тапқан. 
Оны  Каннингем  Калькуттадағы  Ҥндістан  мҧражайына  береді, 
Бхархут ескерткішінің қоршауының биіктігі 3м, онда Джатактан 
келтірілген,  Будданың  инкорнациясынан  ҥзінділер  бірде,  май-
мыл тҥрінде, бірде елік бейнесінде бейнеленген. Бхархут ескерт-
кішінен кейін, Ганхара ескерткіші кӛрсетілген. Бҧл ескерткіштің 
бет  әлпеті  нақты  бейнеленіп  жасалынбаған.  Ескрткіш  ағаштан, 
терракота, тас және темірден жасалынған. Осы галереяның кӛп-

Әлем музейлерінің тарихы 
 
118 
теген ескерткіштері музейге Каннингемнің жеке қор жинағы кӛ-
мегімен  толықтырылған.  Гандхар  галереясынан  кейін  ҥлкен 
холлда, тҥрлі Ҥндістан аймақтарының мҥсіндері қойылған. Мы-
салы, Буддизм бӛлімінде. Амаравати киелісі Будданың туылуы-
на  арналған  мҥсін  қойылған.  Сонымен  қатар  индуизм  коллек-
цияларының мҥсіндері, Кхарджурахо мҥсіні (Х-ХІІ ғғ.), Ява мен 
Камбоджия  мҥсіндері  қойылған.  Нумизматика  галереясында 
хронологиялық  тізбек  бойынша  б.з.д.  Ҥ  ғасыр  мен  б.з  ІІ  ғасы-
рындағы тиын ақшалар, грек және араб тиын ақшалары, Гупт дә-
уірінің тиындары қойылған. Бірінші қабаттағы, зоология бӛлімінде 
Ҥндістандағы  жануарлар  мен  қҧстардың  мҥсіндері  орналасса, 
кӛркем  ӛнер  бӛлімінде,  Ҥндістан  текстиль  тҥрлері,  ХVІІ  ғасыр 
парсы миниатюралары және моңғол кӛркем ӛнер туындылары, со-
нымен қатар, Ақпар дәуірінің кӛркем ӛнер туындылары қойылған. 
  
 Сҧрақтар:  
 1. Калькут музейінің ашылу тарихын атаңыз. 
 2. Музей бӛлімдерін атаңыз. 

жүктеу/скачать 1,93 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: