Ал енді
сөз аяғындағы -қай (кей, ақай//екей) қосымшасы бір
кезде түркі-монғол тілдеріне ортақ болған да, түркі
тілдерінде
бүл өлі жүрнаққа айналған. Мәселен, бұл жүрнақтан түркі
тілдерінде сол + ақай, оң+қай, күн+гей теріс+кей, дең+гей,
төс+кей, сіл+е+кей, йме+кей, қүба+қай, қүда + ғай (әдеби тілде
қүда+ғи) т б сөздер жасалған. Бұл жұрнақ
күн, төс, сіл, көме(й),
қүда сияқты зат есімдерге қосылуымен бірге,
сол, оң,
тең
(дең), қүба сияқты сын есімдерге де жалғанған. Ғай>ай жұр-
нағы арқылы етістіктен зат есім жасалу фактісі де жоқ емес75„
Хай (хэй, -хой) жүрнағының етістіктен жэне зат есімнен сын
есім жасау қасиеті бурят тілінде сақталған:
«Суффикс -хай, присоединяясь к
глагольным основам, обра
зует прилагательные со следующими значениями:
1) «Имеющий качество, как бы приобретенное в
результате
действия» например:
эбдерхей «сломанный», развалившийся»
(от эбдер «ломаться»); шуурхай «разорванный» (от шуура -
«рваться», «разрываться»); соорхай «дырявый» (от сооро - про
дырявиться)» и т. д.»76.
Сөйтіп монгол тілдері семьясына жататын бурят тілінде бүл
жұрнақ элі де сақталған.
Қорыта келгенде
Аңырақай топонимі түркі-монғол тілдеріне
ортақ
аң//оң//онг түбіріне
ыр+а (түркі
тілдеріндегі етістік
жүрнақтары) жүрнақтары мен түркі-монгол ті лдері не ортақ
-қай
(сын есім, зат есім жасайтын жұрнақ) жұрнағы қосылу арқылы
жасалып, «ашық, аңырайган» деген мағынада қолданылган. Бүл
топоним бір кезде «Аңырақай тау» («ашық тау, аңырайған тау»
деген магынада) деген тіркес түрінде
қолданылып, кейін «тау»
компоненті түсіп қалып, Аңырақай түрінде айтылып кеткен.
Мұндай эллипстік қүбылыс топонимикада жиі қолданьшады.
75
Достарыңызбен бөлісу: 
