Әктас
Саз
Құм
|
1.кальциттен, кейде арагониттен тұратын кең таралған шөгінді тау жынысы.
2. Аққыштык қасиеті бар, сумен араластырылған ұнтағы қамырға ұқсайтын массалар құрайды және мұндай массалар кепкеннен кейін де өз пішінін сақтап қала алады.
3. Құраушы бөліктерінің ірілігі әр түрлі және қуыстылығы жоғары (20%-дан астам) болғандықтан құм су, мұнай, газ сияқты заттарды бойына жеңіл сіңдіреді.
Құм құрамында алтын, платина, алмас, сапфир, лағыл, циркон сияқты сирек минералдар көп шоғырланса, пайдалы қазынды болып саналады.
|
1.Әктас – негізгі құрылыс материалдарының бірі. Ол қара металлургияда флюс ретінде, химия өнеркәсібінде (сода, карбид, минералдық тыңайтқыштар өндіру үшін), қант, шыны, цемент өндірістерінде қолданылады. Әктастың Қазақстанда көптеген кен орындары (Саяқ, Ақтас, Керегетас, Ақжар, т. б.) бар.
2. Күйдірілген саздар қатты және берік тастақ күйге ауысады. Жаратылыс жағдайына (генезисіне) орай сынықты және химиялық саздарды даралауға болады;
3. Жаппай - автомобиль және темір жол құрылысында, бетон, цемент ерітіндісін даярлауда, силикаттық құрылыс материалдарын өндіруде және басқа салаларда пайдаланылатындар жатады.
Арнаулы мақсатта - құю өндірісінде (формалық құмдар), отқа төзімді материалдар (динас), фарфор - фаянс, әйнек, абразивтік материалдар (қайрақ, егеу) өндіруде қолданылатындар
|
