Тақырыбы: Ас қорыту жүйесінің маңызы. Ауыз қуысындағы, қарындағы, ішектегі астың қорытылуы

Ас қорытуды зерттеу әдістері

• Адамда ішек-қарын түтігінің қызметін зерттеуде әр түрлі клиникалық әдістер қолданылады: зонд жұту, радиопилюля қолдану, эндоскопия, рентгеноскопия, рентгенография, электргастрография, ультрадыбыстық зерттеу, т.б.

• І. Тәжірибелік

• вивисекция

• оқшауланған ағзалар

• созылмалы тәжірибелер

• И.П. Павлов ас қорыту жүйесінің қызметін зерттеуде жаңа фистула қою әдістерін ұсынды.

• ІІ. Клиникалық-физиологиялық

Ауыз қуысындағы асты қорытылуы

• Ас қорыту ауыз қуысында басталады. Ауызға түскен тағам мұнда 15-3 сек кідіреді. Осы уақыт ішінде ас кесегі шайналып, ұсатылады, сілекеймен шыланып, жұмсарады, көмірсулар ыдырай бастайды.

• Ауыз қуысының шырышты қабатының қызметі

• Секреторлық.
• Қорғаныстық.
• Регенерация.
• Сіңіру.
• Рефлексогендік аймақ.

Сілекей, оның құрамы және маңызы

• Сілекей – сілекей өзектері арқылы келіп құйылатын үш жұп сілекей безінің (шықшыт, жақ асты, тіл асты) және ауыздың шырышты қабығында орналасқан ұсақ бездердің аралас сөлі. Адамда тәулігіне 600-1500 мл, орташа 1,0-1,2 л сөл бөлінеді.

Сілекейдің құрамы

• Сілекей – қоймалжың, түссіз, сұйық зат. Меншікті салмағы – 1,001-1,002. рН = 5,8-7,4.
• Су – 99,4-99,5%. Құрғақ зат – 0,5-0,6%

• Органикалық заттар
• 1. Ферменттер:
• -амилаза – полисахаридтерді – декстран – дисахаридтерге дейін ыдыратады.
• Мальтаза – ұзақ шайнағанда активтеліп, дисахаридтерді – моносахаридтерге дейін ыдыратады.
• 2. Муцин
• 3. Лизоцим

• Бейорганикалық заттар
• Калий, натрий, кальций, магний иондары.
• Фосфаттар, хлоридтер, сульфаттар, бикарбонаттар.
• Родондық қосылыстар.
• Йодид, бромид, фторид, микроэлементтер: темір, никель, литий.
• Аз мөлшерде:
• Белоктар, глобулиндер, амин қышқылдары.
• Несеп қышқылы, мочевина, креатинин
• Ферменттер – протеазалар, пептидтер, липаза, нуклеаза, сілтілік және қышқылдық фосфотазалар және т.б.