Әл-фараби атындағы Қазақ Ұлттық университеті
Тақырыбы: Электромагниттік өрістердің сәулелену көздері (ЭМП); Шынайы жарықтың параметрлерін нормалау; Физикалық және зиянды факторлар және олардың классификациясы.
Орындаған: Тоқтасын Елжас
Қабылдаған:Жуманова Гүлдариға
Алматы, 2022 ж.
Электромагниттік сәулелену - бұл тербелмелі электр және магнит өрістерінің жиынтығы. Негізделген электромагниттік өрістің түрі сәулелену көздерінен туындайтын және жарық жылдамдығымен таралатын, энергияны бір жерден екінші жерге тасымалдайтын толқындар.
“
“
Иондаушы емес сәулелену
Ионданбайтын сәуле-бұл аз энергиялы денелер шығаратын электромагниттік сәулеленудің түрі. Ол төмен энергиялы, төмен жиілікті және жоғары толқын ұзындығындағы электромагниттік толқындарға негізделген. Иондаушыдан айырмашылығы, олар әсер ететін зат атомдарынан электрондарды алып тастауға қабілетті емес. Бұл радио толқындарды, микротолқынды пештерді, инфрақызыл және көрінетін жарықты қамтитын электромагниттік спектрдің жиегі.
Радиотолқындар
Радиотолқындар-толқын ұзындығы 100 км-ден 100 микрометрге дейінгі иондаушы емес сәулеленудің түрі. Олар спектрдегі ең аз энергиялы, жоғары жиілікті және қысқа толқын ұзындығындағы сәулелену. Оларды табиғи түрде найзағай сияқты құбылыстар тудыруы мүмкін, бірақ біз олардың радио байланысы, хабар тарату, радарлар мен байланыс спутниктері үшін жасанды жасалуы үшін білеміз.
Микротолқынды пеш
Микротолқындар-толқын ұзындығы 10 миллиметрден 1 метрге дейінгі иондаушы емес сәулеленудің түрі.. Бұл диапазон радиожиілік диапазонына кіреді, әсіресе ультра жоғары жиілік диапазондары. Қалай болғанда да, ең танымал қосымшалардың бірі - бұл радиацияны шығаратын микротолқынды пештер, ол иондалмаса да, тағамдағы су молекулаларын дірілдетуге қабілетті. Және бұл тербелістен жылу пайда болады.
5
6
Инфрақызыл
Инфрақызыл-толқын ұзындығы 15000 нанометрден 760 пен 780 нанометрге дейінгі иондаушы емес сәулеленудің түрі., осылайша көрінетін жарықтың қызыл түсін шектейді. Сондықтан оны инфрақызыл деп атайды. Біз адамдар радиацияның бұл түрін шығарамыз. Түнгі көру қондырғылары инфрақызыл детекторларды қолданады, себебі ол денелерді жылулық қасиеттеріне қарай көруге мүмкіндік береді. Қашықтан басқару құралдары, талшықты -оптикалық кабельдер мен инфрақызыл телескоптар да сәулеленудің осы түріне сүйенеді.
Көрінетін жарық
Көрінетін жарық-толқын ұзындығы 780 нанометрден 380 нанометрге дейінгі ионданбайтын сәулеленудің түрі. Көрінетін спектр - бұл тар жолақ, онда біздің көзіміз көре алатын сәулеленудің жалғыз түрі табылған.. Түс - жарық, ал жарық - бұл негізінен ғарышта жүріп, біздің көзімізге жететін электромагниттік толқындар.
Иондаушы сәулелену
Спектрде кішігірім секіру, бірақ салдары бойынша үлкен секіру. Біз иондаушы емес сәулеленуден бас тартамыз және жоғары энергиялы, жоғары жиілікті және толқын ұзындығы төмен иондаушы сәулеге жүгінеміз. Толқын ұзындығы төмен болғандықтан, Олар затпен неғұрлым қарқынды әрекеттесуге және олар әсер ететін заттан электрондарды шығаруға қабілетті..
Рентген сәулелері
Рентген сәулелері-толқын ұзындығы 10 нм мен 0,01 нм аралығында болатын иондаушы сәулеленудің түрі.. Төмен толқын ұзындығының арқасында олар ену күшінің арқасында материядан өтеді. Бұл радиация, гаммадан айырмашылығы, электронды орбита деңгейінде болатын ядродан тыс құбылыстардан (атом ядроларында болмайды) туындайды. Олар рентгенограммада өте маңызды және олардағы экспозиция деңгейінде олар адам денсаулығына қауіпті емес.
CONCEPT 2
Гамма сәулелері - электромагниттік сәулеленудің ең энергетикалық түрі. Бұл толқын ұзындығы 0,01 нм-ден төмен иондаушы сәуле, ол ядролық құбылыстардан, протонның немесе нейтронның қозуынан туындайды. Үлкен зорлық -зомбылықтың астрофизикалық оқиғалары (мысалы, супернова) гамма -сәулеленудің бұл түрін шығарады. Бақытымызға орай, Жер атмосферасы бұл сәулелерді сіңіреді. Клиникалық жағдайда бұл сәулелену диагностикалық процестерге және қатерлі ісік түрлерін емдеуге қолданылады.
1
2
3
4
Сәулелену электромагниттік спектрде қалай жіктеледі?
Біріншіден, Әлемдегі барлық заттар электромагниттік сәулеленудің қандай да бір түрін шығарады.
Екіншіден, электромагниттік спектр осы сәулелердің таралуынан олардың жиілігіне (және толқын ұзындығына) байланысты туындайды, бұл бізге электромагниттік сәулеленудің әр түрлі формаларын анықтауға мүмкіндік береді.
Негізгі дифференциация екі топқа бөлінеді: иондаушы емес сәулелену (радио толқындар, микротолқындар, инфрақызыл және көрінетін жарық) және иондаушы сәулелену (ультракүлгін, рентген және гамма сәулелері).
Достарыңызбен бөлісу: |
