- Түсінуші (verstehen) әлеуметтану теориясы: түсіну үшін өзіңді оның орнына қою.
- Идеалды түр түсінігі: зерттеушінің басында эталон ретінде қалыптасады.
Теорияларға негіз болған басты шарттар мен принциптердің жиынтығын парадигмалар дейді. - Олар қоғамға талдау жасау тәсіліне, методологиялық принциптеріне қарай 2 үлкен топқа бөлінеді:
- 1. Құрылымдық
- немесе
- макросоциологиялық
- О. Конт, г. Спенсер,
- Э. Дюркгейм,
- Т. Парсонс
- 2. Интерпретативті
- немесе
- Микросоциологиялық
- М. Вебер, Дж. Мид,
- Г. Блюмер т.б.
- Британ әлеуметтанушысы А. Гидденс екі көзқарасты біріктіретін теория «структурацияны» қолданды
1. Құрылымдық парадигмалар: - Қоғамды тұтас жүйе ретінде, оны ұйымдастыру, қызметін, дамуын қарастырады.
- Функционалдық (қызметтік) парадигмалар
- Конфликтілік парадигмалар
2. Интерпретативті парадигмалар: - Әлеуметтік іс-әрекет ретінде адамның мінез-құлқына баса назар аударады.
- 1. Әлеуметтік әрекетті қараст. парадигмалар
- 2. Символикалық итеракционизм
- 3. Феноменологиялық парадигма
- 4. Этнометодологиялық парадигма
1.1. Құрылымдық-функционалдық парадигмалар: - Қоғамды құрайтын әрбір институттың (мемлекет, жанұя, дін) қызметіне (басқару, әлеуметтендіру, бейімдеу, біріктіру т.б.) талдау жасайды.
1.2. Құрылымдық-конфликтілік парадигмалар: - Құрылымдық принципті мойындай отырып, қоғамның әртүрлі топтық құрылымына, олардың мүдделерінің әр түрлі болуына және бірі екіншісін пайдалану арқылы пайда табу әрекеттеріне талдау жасайды. Бұл тұрақсыздық тудыратын жағдай.
Достарыңызбен бөлісу: |
