Тақырыбы: Кіріспе • Кітап – алтын қазына. Мақсат



бет11/12
Дата06.01.2022
өлшемі90,02 Kb.
#11446
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12
3- слайд 2-тақырыпша. Пропорционалдық шамалардың түрлері




4 -слайд




5- слайд Тура пропорционал шамалар




6- слайд


Бума саны

2

3

4

5

6

7

7

8

Қағаз саны

60

90

120

150

180

210

490

560
Мысалы: Бумада 30 қағаз бар. Осындай 2,3,4,5,6 және 7 бумада қанша қағаздан бар екенін табайық.Қағаз саны бума санына байланысты. Бума саны артқан сайын қағаз саны да артады. Қағаз санын у әрпімен, ал бума санын х әрпімен белгілесек, бумалардағы қағаз санын у=30х формуласымен табуға болады. Қағаз саны бума санына тура пропорционал деп атайды.

30 санын тура пропорционалдықтың коэффициенті деп атайды.



Демек, арасындығы байланысты у=kх формуласымен (мұндағы k-нөлге тең емес сан немесе өзгермейтін шама, оны тұрақты шама деп те айтады) өрнектеуге болатын х және у айнымалы шамалары тура пропорционал шамалар, k тура пропорционалдық коэффициенті деп аталады.

Егер k = 2 болған жағдайда, төменде тура пропорционалдық графигін аламыз.





7- слайд Мысалы: Егер бума санын, мысалы, 3-ті 2 есе арттырса, онда бума саны 6 болады. Ал 6 бумадағы қағаздар саны 180 болады. Олар 3 бумаға салынған 90 қағаздан 2 есе артық, өйткені 180:90=2.

Бума саны

3

6

9

12

Қағаздар саны

90

180

270

360

Егер бума санын, мысалы 3-ті 3 есе арттырса, онда бума саны 9 болады. Ал 9 бумадағы қағаздар саны 270 болады. Олар 3 бума салынған 90 қағаздан 3 есе артық , өйткені 270:90=3

Демек, бумалар саны бірнеше есе арттырылса (кемітілсе), онда ондағы қағаздар саны да сонша есе артады (кемиді).



Шамалардың тура пропорционалдығының қасиеті: бір шаманы бірнеше есе арттырса (кемітсе), онда екінші шама сонша есе артады (кемиді).



8 –слайд Мұнда тура пропорционалдық әріппен қалай өрнектеуге болады?

Тура пропорционалдық әріппен жазсақ:

Мұнда х1, х2 - бірінші шаманың сәйкес мәндері

у1, у2 – екінші шаманың сәйкес мәндері



немесе

Тура пропорционал шамалардың сәйкес мәндерінің қатынасы тұрақты болады. Оны пропорция коэффициенті дейді.






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет