Нормативтік құқықтық актілердің тілі мен стильі

Әр түрлі тарихи дәуірлерде заңдарды дайындаудың маңыздылығы және заңды-техникалық аспектілеріне назар аударылды.

XVIII ғасырда француз ағартушысы Монтескье өзінің «Заңдар рухы туралы» еңбегінде келесі ережелерді тұжырымдады, оларды іс жүзінде заңдарды жасаушылар ескеруі керек:

- заңдар қысқа және қарапайым болуы керек;

- тікелей сөйлемдерді меңгеру оңай;

- заң сөздері барлық адамдар үшін біркелкі түсінуіге лайық болуы керек;

- егер заңда белгілі ұғымдар дәл анықталған болса, тікелей түсініксіз сөздерге оралмау керек;

- заңдар нақты болуы керек;

- заңдар орта деңгейдегі адамдарға арналған және қарапайым ұғымдардан тұруы қажет;

- заңды ерекшеліктерсіз, шектеулерсіз және өзгертулерсіз жасаған дұрыс;

- заңға негізсіз өзгерістер енгізуге болмайды;

- пайдасыз заңдар заңнаманы әлсіретуі мүмкін.

Белгілі американдық құқық философы Л. Фуллер заңнамалық нормалардың ресми талаптарын негіздеді, соған сәйкес олар:

- жалпы сипатта болу;

- жария болу;

- анық тұжырымдалуы, түсінікті дәрежеде;

- бір-біріне қайшы келмеу;

- объективті түрде;

- тұрақты болу.

Заңды құжат – бұл материалдық тасымалдаушы құқықтық ақпарат. Әдетте, заңды құжаттар – бұл қағаз жүзінде бар мәтіндер. Олардың массиві өте үлкен. Іс жүзінде кез-келген адам белгілі бір заңды құжаттармен бетпе- бет кездесуі мүмкін: кейбір жағдайларда заңды құжат мәтінін жасаушы ретінде, басқаларында басқа құқық нормаларын іске асыру кезінде, алушы ретінде.

Құқықтық ақпараттың сипатына байланысты барлық құқықтық мәселелерді төрт үлкен топқа бөлуге болады:

- нормативтік актілер;

- құқық қолдану актілері;

- шарттар;

- заң құжаттарының өзге де түрлері.

Заңнамалық стильдің ерекшелігі және оларға сәйкес заңнамалық стильдің талаптары:

• 
  бейтарап болуы;
  
• 
  қолданылатын тілдік құралдардың тілдік ауқымы;
  
• 
  анықталған (жиі тұрақты) грамматикалық терминдер және синтаксистік құралдар;
  
• 
  нормативтік-құқықтық актілерді құру құрылымының орнықты нысандары.