Тақырыбы:«Сыртқы ортаның микроорганизмдерге тигізетін әсері»



бет18/19
Дата24.04.2022
өлшемі1,27 Mb.
#32098
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19
Байланысты:
Сыртқы ортаның микроорганизмдерге тигізетін әсері

Табиғатта кейде микроорганизмнің бір түрі өздерінің тіршілігі барысында микроорганизмнің екінші бір түрінің дамуына аса қолайлы жағдай жасайды. Мәселен, кептеген сапрофит микроорганизмдер белокты пептонға, амин қышқылдарына және басқа жай қосылыстарға ажыратады. Бұл заттарды нитрификациялаушы бактериялар пайдалана отырып, азот қышқыл аммиак тұздарына айналдырады. Ал бұның өзі өсімдіктер үшін өте қажет қоректік зат болып табылады. Дәл осындай құбылыс азотобактер мен клетчатка ыдыратушы микроорганизмдер арасында да болады. Азотобактер ауадағы атмосфера азотын байланыстыру үшін, азотсыз органикалық заттарды қажет етеді. Ал олар клетчатканы ыдырата алмайды. Қлетчатка ыдыратушы бактериялар клетчаткадан түрлі органикалық қышқылдар түзеді. Азотобактер бұл қышқылдарды одан әрі тотықтыра отырып, өз денесіне азот жинайды. Осымен бірге клетчатка ыдыратушы микроорганизмдердің одан әрі тіршілік ете беруіне қолайлы жағдай жасайды. Міне бұны метабиоздық қарым-қатыс деп атайды. Кейбір жағдайда микробтардың бір тобының тіршілік әрекеті барысында пайда болған заттар екінші бір тобына қолайсыз әсер етеді, кейде оларды қырып та жібереді. Мұндай құбылысты антагонизм деп атайды

  • Табиғатта кейде микроорганизмнің бір түрі өздерінің тіршілігі барысында микроорганизмнің екінші бір түрінің дамуына аса қолайлы жағдай жасайды. Мәселен, кептеген сапрофит микроорганизмдер белокты пептонға, амин қышқылдарына және басқа жай қосылыстарға ажыратады. Бұл заттарды нитрификациялаушы бактериялар пайдалана отырып, азот қышқыл аммиак тұздарына айналдырады. Ал бұның өзі өсімдіктер үшін өте қажет қоректік зат болып табылады. Дәл осындай құбылыс азотобактер мен клетчатка ыдыратушы микроорганизмдер арасында да болады. Азотобактер ауадағы атмосфера азотын байланыстыру үшін, азотсыз органикалық заттарды қажет етеді. Ал олар клетчатканы ыдырата алмайды. Қлетчатка ыдыратушы бактериялар клетчаткадан түрлі органикалық қышқылдар түзеді. Азотобактер бұл қышқылдарды одан әрі тотықтыра отырып, өз денесіне азот жинайды. Осымен бірге клетчатка ыдыратушы микроорганизмдердің одан әрі тіршілік ете беруіне қолайлы жағдай жасайды. Міне бұны метабиоздық қарым-қатыс деп атайды. Кейбір жағдайда микробтардың бір тобының тіршілік әрекеті барысында пайда болған заттар екінші бір тобына қолайсыз әсер етеді, кейде оларды қырып та жібереді. Мұндай құбылысты антагонизм деп атайды
  • Антагонизм құбылысын 1887 жылы Л. Пастер ашқан болатын. Ол мұндай құбылысты топалаң таяқшасы мен шіріту бактериялары арасынан байқады. XIXғасырдың аяғында атақты орыс ғалымы И. И. Мечников сүт қышқылы бактериялары мен шіріту бактерияларының арасында осындай құбылыстың болатындығын тапты. Сондықтан ол сүт қышқылы бактериялары қатысуымен жасалатын сүт тағамдарын тұрмыста кеңінен қолдануды насихаттады.Антагонизм басқа бактериялардың арасында да кездеседі. Мұны биология тұрғысынан қарағанда, табиғаттағы сұрыптау процесін реттеуші факторлардың біреуі деп қарауға болады. Антагонизм құбылысын зерттеу барысында көптеген бактерияларды жойып жіберетін заттар алынады. Оларды антибиотиктер (гректің «анти» — қарсы,«биос» — тіршілік дегенсөзіненшыққан, яғни тіршілікке, өмірге қарсы зат) деп атайды. Антибиотиктерді көптеген актиномицеттер, бактериялар және саңырауқұлақтар түзеді. Антибиотиктердің микробтардың тіршілігін тежейтін әрекеті бар. Бұл жағдайда олар бактериостатикалық әсер етеді. Ал кейде антибиотиктер микробтарды қырып жібереді. Оны бактерицидтік әсер деп атайды.
  • АНТИБИОТИКТЕР


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет