Тақырып 1 Кросс-мәдени психологияға кіріспе Мақсаты
жүктеу/скачать 146,49 Kb.
|
Та ырып 1 Кросс-м дени психология а кіріспе Ма саты
- Бұл бет үшін навигация:
- Ұсынылатын әдебиеттер: Негізгі
- Тақырып 15-16. Кросс-мәдени зерттеулердің негізгі сипаттамалары Мақсаты
| «Мәдениет дегеніміз — адамзат баласының ақыл-ойы, маңдай тері, қажырлы еңбегі, мұның бәрі зор қоғамдық сипатта көрінеді». Мәдениет — рухани байлық, ол ешқашан материалдық пайданың көзі болуға тиіс емес.
Ұсынылатын әдебиеттер: Негізгі 1.Аймаганбетова О.Х. Социально-этнические проблемы современной психологии. - Алматы: КазНУ, 2008. – 176 с. 2.Лебедева Н.М. Введение в этническую и кросс-культурную психологию. - М.: Изд. Дом "Ключ", 1999. – 224 с. 3.М.Коуол. Культурно-историческая психология. – М.:Когито-Центр, 1997. – 432 с. 4.Мацумото Д. Психология и культура. – СПб.: Прайм-ЕВРОЗНАК, 2003. 5.Стефаненко Т.Г. Этнопсихология. - М.: Аспект Пресс, 2006. - 386 с. Қосымша Андреева Г.М. Социальная психология. М. 1999 Джакупов С.М. Этнопсихологические проблемы социализации личности // Сб. этнопсихология и этнопедагогика. А. 2001 Джандильдин Н.Д. Природа национальной психологии. А. 1974 Кукушкин В.С., Столяренко Л.Д. Этнопедагогика и этнопсихология. Ростов на Дону. 2000. Платонов Ю.П. Этническая психология. С-П. 2001 Стефаненко Т.Г. Этнопсихология. М. 1999 Сухарев В., Сухарев М. Психология народов и нации. М. 1997. Лебедева Н.М., Татарко А.Н. Культура как фактор общественного прогресса. М. 2009 Тақырып 15-16. Кросс-мәдени зерттеулердің негізгі сипаттамалары Мақсаты: кросс-мәдени зерттеулердің негізгі сипаттамаларымен таныстыру. Түйін сөздер: кросс-мәдени зерттеулер, кросс-мәдени зерттеулер әдістері etic және emic әдістер. Жоспар: Кросс-мәдени зерттеулер және принциптері Кросс-мәдени зерттеулерге сипаттама Кросс-мәдени психология екі зерттеу тәсілін ажыратады: etic және emic зерттеулер. Еmic зерттеудің көмегімен бір мәдениеттің өкілдерінің ерекшеліктері зерттеледі: жеке адам қалай әрекет етеді, ойлайды, қандай да бір мәдени ортада өзін қалай сезінеді. Еtic көзқараспен зерттеуші сыртқы бақылаушының ұстанымын қабылдайды, ол мәдениеттердің ортақ ерекшеліктерін, мәдени әмбебаптарын ажырату үшін өзін мәдениеттерден алыстатады. Американдық психолог Гарри Триандистің айтуы бойынша, мәдениетаралық зерттеулердің көбісі жалған-etic көзқарас негізінде жүзеге асырылады, өйткені авторларға өздерінің мәдениетінің стереотиптерінен құтылу қиын. Кросс-мәдени зерттеулердің сенімділігі үшін кешенді тәсілді қолдану керек: алдымен белгілі бір әмбебап үрдістерді (etic көзқарас) анықтау, содан кейін оларды әрбір мәдениеттің көзқарасынан бөлек талдау (emic көзқарас) және etic тәсілмен нәтижелерді салыстыру үшін біріккен тәсілді қолдану керек. Этнопсихологиялық параметрлерді өлшеу салыстырмалы-мәдени көзқарас деп аталатын салыстырмалы талдау әдістерін қолдана отырып, бақылау, сауалнама, сұхбат, тест, т.б. арқылы жүзеге асырылады. Салыстыру нақты және жасырын түрде жүзеге асырылуы мүмкін. Теориялық тұрғыдан этнопсихологиялық тәсіл екі нұсқада жүзеге асырылады: кросс-мәдени және тарихи. Кросс-мәдени - бір уақытта өмір сүретін адамдардың психикалық қызметінің ерекшеліктерін салыстыру; тарихи – бір этностың әр түрлі кезеңдеріндегі психологиялық сипаттамаларын салыстыру. Алайда, этнопсихология тек кросс-мәдени зерттеулермен, тарихи психология екінші нұсқамен айналысады деп болжанып отыр. Демек, психологиядағы салыстырмалы-мәдени көзқарастың классикалық нұсқасы кросс-мәдени өлшемдер мен зерттеулер болып табылады (танымдық процестер, сипаты және т.б.) немесе жеке-психологиялық сипаттамаларын кез келген түрлі тікелей салыстырғанда, немесе әлеуметтік-психологиялық құбылыстар. Зерттеу мақсатына байланысты қолданыстағы психологиялық әдістерден нақты әдістеме таңдалады. Әлеуметтік-психологиялық зерттеулермен салыстырғанда, кросс-мәдени зерттеудің ерекшелігі кез келген психологиялық құбылыстарды зерттеу бірнеше этностық топтарда қатар жүргізіледі, бұл зерттеуші қойған міндеттерге байланысты, ал, басты назар айырмашылықтарды іздеуге немесе ұқсастығын анықтауға аударылады. Кросс-мәдени зерттеулердің принциптері: корреляция принципі, ұқсастық принципі, себеп-салдарлық байланыстар мен қатынастар принципі және т.б. Кросс-мәдени зерттеулердің барлық әдістері төрт топқа бөлінеді: салыстырмалы, лонгитюдтік (бойлық), комплексті (кешендік)әдістер; байқаушы (обсервациялық), диагностикалық, эксперименталды, өмірбаяндық, праксиметриялық әдістер; алынған эмпирикалық нәтижелерді өңдеу әдістері, алынған нәтижелерді интерпретациялау әдістері. Кросс-мәдени зерттеулер үшін бүгінгі таңда кросс-мәдени этнопсихологиялық зерттеулердің өкілеттілігі мен жарамдылығы (валидтілігі) мәселесі өзекті болып табылады. жүктеу/скачать 146,49 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|