Тақырып Өлшейтін құрылғылыр мен өлшемдер туралы негізгі түсініктер (1 сағ)



бет11/14
Дата10.10.2022
өлшемі432 Kb.
#42208
түріКонспект
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
G=a*Fo 2p*∆P, (17)


Q= a*Fo (2/p)*∆P, (18)

мұндағы а-шығын коэффиценті


Ғо-қиылысу алаңының қысылу қиылысы, м2
р-сұйық тығыздығы, кг/м3
∆P-қысымның төмендеуі, Па.

Егер, қысылу құрылғысы арасынан қысылу орта өтеді (газ немесе бу), қысымның төмендеуіне байланысты көлем үлкейеді. Ол мынаған әкеп соғады, ағын жылдамдығы өседі және қыспайтын ортаның жылдамдығы көбірек болады, соғатын құрылғыда қысымның төмендеуі өседі , нәтижесінде.


Шығын өлшегіштің кең қолданылуы қысымның анда-санда төмендеуі оның өзіне қойылған талаптардың жақсы екеніне байланысты. Оларға қарапайымдық және сенімділік , қимылдайтын бөліктердің жоқ болуы, сериялық өңдірілгендердің жеңілдігі, төмен бағалы, практикада әртүрлі шығындарды өлшеу мүмкіндігі , шығынөлшегіш арқылы градуировтік мінездемелерд есептеу жолымен алынуы, яғни қымбат тұратын шығын өлшегіш метрологиялық құрылғылардан.
Шығын өлшегіш тұрақты қысымның төмендеуі және шығын өлшегіш аққыштығы үлкен құралдар тобына жатады газ немесе сұйық шығынды өлшеу үшін. Бұл шығын өлшегіш аққыш дене (Қалқыма, поршень, клапан, бұрылатын пластика, шарик және т.б) күшке байланысты ағынның ағатын жағынан қабылдайды, шығынның өсуі көбейеді және аққыштық денені ауыстырады, осының нәтижесінде ауысатын күш төмендейді және қайта бірқалыпты болады, қарсы тұрған күш.
Қарама-қарсы тұрған күш ретінде аққыштың дененің салмағы жатады, ағынның астымен үстіне қозғалу барысында немесе қарама-қарсы тұрған серіппенің күші, егер ағынның бағыты қайтып келсе.
Шығын өлшегіш аққышы, сұйықтын және газдың шығының өлшеу үшін қолданады, бірнеше түрлері бар (Сызба).
Газды және сұйықтың шығының өлшеу үшін технологиялық ағында ротаметр қолданады, өзгерілген элементтермен қамтамасыз етеді электірлік (сызба) немесе пневматикалық шығарылған сигналмен.
Ротаметр (сызба) металл корпустан құралған, ішінде шығынның аққыштық денесі ауысатын және ұштағы клапан профилі өзгеру арқылы. Клаппанның жұмыс істейтін жоғарғы жағының арасы және сақиналы диафрагмада ауыспалы өтетін диапазон әжәптәуір кең-0,0025-тен 63 м3/с, сұйықтық бойынша 0,04-ден 400 м3/с-ға дейін газ бойынша , өндіріс ротаметрінің шартты жолының диаметрі 3-тен 150мм-ге дейін, екінші текті құралының жиындығында ротаметр нақтылығы 1,0;1,5;2,5;4,0.
Поршндік шағын өлшегіште қысымның (сызба) әрдайым төмендеуі поршень салмағы жүкпен және өзектін бірқалыптылығы қысымның төмендеуінің штокы цилиндірдің бір жақ қабырғасының тік бұрышты тесігінің шығуы бастапқы және соңғы.
Поршньдік шығын өлшегіштің нақтылығы 2,5.
Шығын өлшеу үшін, қазіргі кезде кейбір арнайы құрылғылардың пайдалануы заттың салмағы және көлемі; әртүрлі өндіріс орындарында қолданыла алады.
Индукциондық шағын өлшегіш. Бұл таза, кір тоқ өткізгіш сұйықтар, ерітінділер, пульп, еріттілген металлдар және қортпалардың шығының өлшеу үшін арналған,кең таралғандар индукционды (электромагнитті) шағын өлшегіш алады.
Бұл шығын өлшегіш азық-түлік өндірісінде көп қолданады, мысалы: Сыра, әртүрлі шырындар, қант сиропы, сұйық ашытқы, сүт.
Индукциондық шығыш өлшегіштің жұмыс істеу принціпі электромагнитті индукция заңында негізделген, өткізгіштігінде магниттік күш сызығы қиылысады, индукцияланады ЭДС.Сілтеушінің қозғалу жылдамдығы пропорцияналды. Егер сілтеуші ретінде электроөткізгіш сұйықты қолданады, магниттік екі полюс арасымен өтетін, және ЭДС сұйықта өткізілгенді өлшеу, онда жылдамдықты немесе шығындалған сұйықтын көлемін анықтауға болады.
Электромагниттік шығын өлшегіш сызбасы. Магнит емес құбырдың бөлігінің ішінде (изоляциялық материалмен жабылған) бірқалыпты магниттің пайда болуы, N-S электромагнит көмегімен. ЭДС, сұйықта пайда болатын , оның магнит өрісін өткен кезде және тура пропорциональді сұйықтың шығыны, екі электроттармен шешіледі, құбырөткізгіштін қабырғасына бекітілген, бір-біріне қарама-қарсы диаметрлі. ЭДС өлшенетін блоктың кіруіне беріледі, керекті сигнал пайда болады, пропорциональді шығынды. Сигнал күшейткіш арқылы күсейтеді және өлшейтін құралға түседі, шкаласы оның шығын бірлігінде градуировті қазіргі кезде шығарылатын электромагниттік шығын өлшегіш шығынды өлшеуге мүмкіндік береді,кең диапазонда 1-2500м3/с диаметрі 10-1000мм құбырөткізгіш үшін, сызықтың қозғалыс жылдамдығы кезінде 0,6-10м/с-та, нақтылығы 1,0-2,5.Электромагниттік шығын өлшегіш газдың шығының және сұйықты электроөткізштігі 10-5-10-3 См/м-деп аспайтын өлшенуі жарамсыз, мысалы мұңдай өнімдері, спирттер және т.б.
Ультродыбыстық шығынөлшегіш (сызба) Кірілген шығынның өлшеу үшін, тез кристаллданатын және ашу сұйықтар және пульп, және де тез ауысатын және пульстеуші, негізінен электроөткізбейтін шығын өлшегіш, ультодыбыстық (акустикалық) шығын өлшегіш қолданылады. Бұл құралдардың жұмыс істеу принціпі мынаған негізделген, ультродыбыс толқындарын таратқан кезде қозғалатын орта уақыты оның жүруі көзден қабылдағыш анықтайды жылдмдық дыбысын ғана емес берілген ортада, және де қозғалады жылдамдық өз ортасында.
Егер дыбыс толқыны қозғалу ағынына жүргізілген болса, олардың жылдамдығы қосылады, егер ағынға қарсы алынады . Ультродыбыс өтілуі уақыт әртүрлілігі, ағынның бағыты және пропорционалдік жылдамдық ағынына қарсы, сондықтан, ағатын сұйықтын шығыны.
Жылулық шығынөлшегіш.(сызба). Жылулық шығын өлшегіштін негізгі жұмыс жасау принціпі заттың қыздыру ағынында және қыздырудың бастапқы және соңғы өлшенген температурасының әртурлілігі.(калориметрикалық газоанализатор) немесе қыздырылған дененің өлшенген температура, ағынға ауысқан (термоанемометрлік шығынөлшегіш) Жылу шығын өлшегіштің бірнеше әртүрлі түрлері бар. Соның бірі-квазикалометрлік шығынталдауш, қыздырушы және термоөзгерткіштер сыртқы құбырлы су жағында орналасқан.
Құбырдың диаметр шегі 1,5-50мм, осыларға негізінде шығын өлшегіштер қолданылады, құбырға оралған орамның ұзындығы 10-100мм, сыртқы қыздыруды орналасумен шығын өлшегіштің нақтылығы 1,5-3,0.
Негізгі жетіспеушілік-үлкен инерцияның болуы.
Ионизациондық шығын өлшегіш.(сызба). Газдың шығының өлшеу үшін қолданылуы мүмкін.
Оның жұмыс істеу негізі, газдың құбыр арқылы ағуы, әрдайым ионизацияланғанады радиоактивті шағылудың көмегімен. Гамма көзінің шығарушысы ретінде- шағылу кобальтық шығару пайдаланады, арнайы қорғайтын контейнерге салынған.
Ионизацияланған әдіс сұықтын және будың шығын өлшеуге қоданылады. Сонда қозғалған ағын әрдайым радиоактивті таңба шыарады. Аз өмір сүретін изотопты қолданған үшін. Өндірісте радиоизотопты гамма-электронды конвейрлік таразылар шығарылады, қатты бытыраңқы материялдардың шығының үзбей өлшеу үшін.

Бақылау сұрақтары.



  1. «Массалық» және «көлемдік» шығын-деген түсініктерге анықтама беріндер және олар қандай бірліктерде өлшенеді?

  2. «Санаушы» түсінігі «шығын өлшегіш» түсінігінен айырмашылығы неде?

  3. Сіздер қандай шығын және сұйық мөлшерін, газдың және будың өлшейтін шығын өлшегіш тобын білесіз?

  4. Сіздер стандартты қысатын құрылғының типін білесіз.

  5. Қысымның анда-санда төмендеуі бойынша шығын өлшеуінің принціпін түсіндір?

  6. Ротаметрдің жұмыс істеу принціпі неде негізделген?

  7. Шығын өлшегіштің аққыштық құрыцлғысының жұмыс істеу принціпін түсіндір, арнайы әдістерді және шығын өлшеу үшін арналған құралдар.

Ұсынылған әдебиеттер:


1.Фарзане Н.Г. Технологические измерения и приборы:Вузға арналған кітаптар/ Л.В. Илясов, А.Ю.Азим-заде.-М.: Жоғрғы мектеп,1989.-456 б.
2.Котов К.И Средства измерения, контроля и автоматизации технологических процессов. Вычислительная и микропроцессорная техника/М.А. Шершевер.-М:: Металлкргия, 1989.-496 б.
3.Гольцман В.А. Приборы контроля и автоматики тепловых процессов.-М.: Жоғарғы мектеп, 1980-240б.
4.Топерверх Н.И. Теплотехнические измерительные и регулирующие прибор/ М.Я. Шерман.-М.: Металлургия, 1976-510 б.

СДЖ-ға арналған бақылау тапсырмалар (Тақырып 8) [1.4]


Реферат: Көлемді есептеуіш және шығын өлшегіш, жұмыс принціпі, құрылғысы және падалану ортасы.
Реферат: Ауыспалы қысым шығын өлшегіш, жұмыс принціпі, құрылғысы және падалану ортасы.
Реферат: Тұрақты қысым шығын өлшегіш, жұмыс принціпі, құрылғысы және падалану ортасы.
Реферат: Шығын өлшеу үшін арналған арнайы әдістер және құралдар, жұмыс принціпі, құрылғысы және падалану ортасы.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет