Тақырып№1: Аудармашылық қызметтің адамзат тарихындағы орны. Мазмұны
Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар
жүктеу/скачать 0,49 Mb.
|
f6049bc3e016af0
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырып№37: Мәтіннің мағыналық және тілдік құрамына бүтіндей жол табу коммуникативті жағдайлардың экстра-лингвистикалық факторлардың тізімі Мазмұны
| Өзін-өзі тексеруге арналған сұрақтар:
1. Герундий дегеніміз не? 2. Герундий қазақ тіліне аударылған кезде қандай сөйлем мүшелерінің қызметін атқарады? 3. Герундиялық айналым қандай формаларда аударылады? Тақырып№37: Мәтіннің мағыналық және тілдік құрамына бүтіндей жол табу коммуникативті жағдайлардың экстра-лингвистикалық факторлардың тізімі Мазмұны: 1. Аударманың жалпы теориясы, аударма нормасы 2. Аударма нормасының бес түрлі нормативтік талаптары 3. Адекватты аударма Аударманың жалпы теориясы аударманың сапасының бағасы ретінде пайда болатын аударма нормалары түсінігін береді. Аударма лингвистикасы қатарында теориялық және нормативті бөлімдері бар. Аудармашы алдымен өз іс-әрекеттерінің мақсатын айқындап осы мақсатқа жету жолдарын іздеу керек. Бұл үшін аудармашы аударманың негізі теориямен, соның ішінде аудармашы өзі жұмыс жасап отырған саланы жетік білуі тиіс. Сондықтан нақты мәтін шарттарына сәйкес келетін аударманың қолайлы тәсілін қолдану және аударма процесінің нәтижесінде әсер ететін прагматикалық факторлардың тізімін табу да аудармашының маңызды жұмыстарының бірі. Аударма сапасы аударманың түпнұсқаға мағыналық жақындығы деңгейімен беріледі. Сондықтан түпнұсқа мәтіндері мен аударманың жанрлық-стилистикалық тәуелділікпен және аударма нұсқасын таңдауына әсер ететін прагматикалық факторларымен беріледі.Бұл аспектілер аудармашының стратегиясын анықтайды. Аударма нормасы бес түрлі нормативті талаптар нәтижесінде қалыптасады. ● аударма баламасының нормалық мөлшері ● аударманың жанрлы(стилистикалық нормалары ● аударма тілі нормалары ● аударманың прагматиалық нормалары ● аударманың конвециалды нормалары Аударманың баламасының нормалары құбылмалы параметр емес. Жанрлы стилистикалық нормаларды мәтін түрінің стилистиалық ерекшеліктеріне аударманың сәйкес келу талабы ретінде анықтауға болады. Бұл нормалар балама деңгеін талап етеді. Аударма мәтіні аударма тіліндегі тілдік шығармалар. Ол үшін норма ережелерін білу қажет. Аударманың прагматикалық нормаларын және құндылықтарын қамтамасыз ететін талап ретінда анықтауға болады. Аударма актінің прагматикалық шарттары аударма нормаларын сақтаудан толығымен бас тартуға әкеп соқтырады. Жалпы айтқанда түпнұсқа мазмұнын түсінік айтумен, мәнжазбалармен ауыстырады. Аударманың конвенциалды нормалары қазіргі жағдайда аударманың түпнұсқаға жақындығы талабы ретінде қарастыруға болады. Оның шеберлік іс әрекет ретінде түпнұсқаның орын басу және аударманы жүзеге асыру барысында түрлі міндеттерді орындау. Аударма процесінің нәтижесі түсініктерінде мына терминдерді қолданылады. Адекватты аудармаға баламаны аудару, дәлме-дәл аударма және еркін аударма жатады. Адекватты аударма – аударма сапасы бағасын жүзеге асыратын жақсы аударма. Ол аударма актісінің пранматикалық міндеттерін қамтамасыз етеді. Баламалық аударма – басқа тіл түпнұсқасының балмсының деңгейлерінің бірігуінің мазмұнының айтылуы болып табылады. Дәлме-дәл аударма – түпнұсқа мәтінінің заттық логикалық бөлігі ғана айтылады. Онда жанрлы стилистиалық нормалардың артта қалуы әбден мүмкін. Сөзбе-сөз аудармада түпнұсқаның формальді элементтері беріледі, осының нәтижесінде нормалар бұзылады. Еркін аударма кезінде түпнұсқа мазмұны жойылады. Практикалық тапсырмалар Төмендегі мәтінді аударманың түрлі тәсілдерін қолданып, ағылшын тілінен қазақ тіліне аударыңыз: Bolashak The Bolashak Presidential Scholarship Program for study in the United States offers scholarships for a maximum of two years to Kazakhstani students to earn graduate degrees at U.S. Universities in a variety of fields, including business administration, economics, law, ecology and environmental sciences, computer science, international relations, petroleum engineering, sociology, humanities, and social sciences. In Kazakh, bolashak means “the future”. Kazakhstan was the first central Asian country to launch a presidential scholarship program for study abroad. Begun in 1993, the program was established by President Nazarbaev to train future leaders in business, international relations, law, science, engineering, and other key fields. Upon completion of their programs, scholarship recipients return to Kazakhstan to perform government service for a period of five years. жүктеу/скачать 0,49 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|