37
сұңқарын ұстап, қуа жөнеледі. Көзіне түскен бір-екі кептерді
өлтіріп, қайтып келе жатқанда, Әзірейіл алдынан шыға келіп, аты
үркіп кеткен Темірұл мойны астына екі бүктетіліп, құлап түседі.
Әзірейіл кеудесіне мініп алып, қылқындырады. Темірұл:
«Құдайдың барлығына сенейін. Мені босат. Тат сияқты адам
жанының ұрысы екенсің», – дейді. («Тат» – Махмұд Қашғари
сөздігінде ел аты. ХІ ғасыр) Әзірейіл айтады:
– Ақылсыз, менен несіне сұранасың? Жаныңды құдайдан
сұра. Мен тек орындаушымын.
Ер жүрек Темірұл:
– Жан беріп, жан алушы құдайдың өзі болса, сендей
қаңғыбаспен сөйлеспеймін. Мен көктегі құдайдың өзімен
сөйлесемін! – дейді де:
– А, құдай, сен дүниедегі биіктердің бәрінен биіксің. Біреулер
сені көктен іздейді. Сен дінге сенген әр адамның жүрегіндесің.
Мәңгі жұмбақтардың сандығысың. Жанымды алар болсаң, өзің
ал, Әзірейілге берер
жаным жоқ, – дейді.
Темірұл батырдың сөзі құдайға ұнап, Әзірейілге бұйырыпты:
– Темірұл батыр мені таныды. Құдай бар деп иман келтірді.
Енді оның жанының орнына басқа біреу жанын берсе, оған тиме.
Сонымен Темірұл: «Мен үшін жанын бір берсе, әкем берер»,
– деп әкесіне келіпті.
Болған оқнғаны айтыпты, сонда әкесі:
– О, ұлым, сен – менің жанымның бөлшегісің. Сен – менің
алтын үйімнің тірегісің. Қаздай қалқыған қыздарымның гүлі едің.
Керек десең, көз алдымда тұрған Қаратауымды ал. Ол Әзірейілге
жайлау болсын. Желдей жүйрік үйір-үйір жылқы бар, мінеріне
соны алсын. Сойысына ақтылы қойымды алсын.
Бірақ өмір тәтті,
жан қымбат, жанымды бере алмаймын, – депті.
Темірұл енді анасына жүгінеді. Тыңдалық, анасы не деді екен:
– О, ғазиз ұлым, балам! Мен сені тар құрсағымда тоғыз ай, он
күн көтердім. Бесікке салып, жөргегіңді тазарттым. Ақ сүт беріп,
еміздім.
Жан беру оңай емес, бере алмаспын, – дейді.
Темірұл: «Әкем мен анам бермеген жанын енді кім берер
дейсің?» – деген ойға келіп, өлімді мойындап, Әзірейілге келіп
айтты:
38
– Түбі бөтен қосағым, содан туған екі ұлым бар. Соларға
өсиетімді айтып қайтуға рұқсат бер.
Темірұл үйіне келіп, бар оқиғаны баян етті.
– Артымда қалған үйірлі жылқым, келелі түйем, ақтылы
қойым сенікі болсын. Екі балам жетімдік көрмесін. Кімді
ұнатсаң, тиіп ал, – деді жұбайына. Сонда жұбайы айтыпты:
– Батыр туған жарым, не айтып тұрсың? Көзімді ашқалы
өзіңнен басқаны көргенім жоқ еді, жүрегімнің сүйгені – бір өзің.
Сенен қалған тауларды жайлау етер болсам, ол менің көрім
болсын! Құдықтарының мұздай суы бойымды суытқан қаным
болсын. Сенен қалған алтын-күміс кебін болсын. Сенен соң
біреуге тиер болсам, ол мені сары жылан боп шақсын.
Құдайдың
жарық күні, үстімдегі көк куә болсын, беремін жанымды сен
үшін!
Мұны естіген батыр: «Сенен қалған өмірдің маған да керегі
жоқ», – деп құдайға жалбарынды: «Жанға зәру болсаң, екеуміздің
жанымызды бірге ал, қалдырсаң, бірге қалдыр!» – деді.
Бұл тілек құдайдың құлағына жетті. Темірұлдың әке-
шешесінің баласы үшін қимаған жанын алғызып, жұбайы мен
екеуіне 140 жыл өмір береді.
Достарыңызбен бөлісу: