Демонстрация әдісі (көрсету) - түрлі құбылыстар, процестер және заттардың нысанасымен табиғи жағдайда таныстыру барысында қолданылады. Нысананы көрсету оның сыртқы көрінісінен басталады (көлемі, түсі, формасы, өзара байланысы). Келесі кезекте оның ішкі құрылысы немесе жекелеген құрамы бөлініп көрсетіледі. Демонстрациялау көбінесе оқушылардың іс тәжірибелік оқу әрекетімен ұштаса жүргізіледі. Оқытуды бұлай ұйымдастыру оқушылардың оқу материалын жеңіл әрі терең ұғынуына мүмкіндік туғызады, олардың ойлау әрекетін жандандырып, қосымша ақпараттар береді. Демонстрациялық көрнекі құралдарға :
Экранды және экранды дыбыстық : ( техникалық оқыту құралдары), оқу киносы, диапозитив, диафильм, радио, үнтаспа, киноскоп, кинопроектор, диапроектор, эпипроектор, графопроектор, эпидоскоп, теледидар, видеофильм, компьютер (мультимедиа) секілді техника құралдары қолданылады.
Заттар мен құбылыстарды қажеттігіне сай табиғи ортада көрсетуге болады, онда табиғат, оның құбылыстары, жан-жануарлар, өсімдіктер, ауылшаруашылығы техникалары, өндіріс құралдары, заттардың муляждары, макеттер, модальдер, экспонаттар қолданылады.
Оқытудың көрсету құралдарын қолдануға қойылатын талаптар :
көрсету құралымен жұмыс жасай білу керек.
көрсету құралдары, көрсетілетін заттар пайдалануға дайын болу керек.
көрсетіліп отырған материал барлық оқушыға көрінетіндей болу керек.
көрсету құралдарымен жұмыста техникалық қауіпсіздік ережесін сақтау керек.
көрсету құралын сабақ барысында қажетті уақытта ғана қолдану керек.
сабақ барысында көрсету құралдарын 10-15 минут шамасында ғана қолдану керек.
Қолданылатын көрнекіліктер оқушының жас ерекшелігіне сай болу керек.
Иллюстрация әдісі –демонстрация әдісімен тығыз байланысты. Бұл әдісті иллюстративті құралдарды көрсетуде қолданады. Бұл әдістің нәтижелі болуы оның қолдану тәсілдерін оқытушының қаншалықты меңгергеніне байланысты болып келеді. Ол арқылы оқу материалын табысты игеріп, ғылыми ұғымдарды жеңіл меңгеруге септігін тигізеді. Иллюстративті құралдарға:
Бейнелеушілік: картиналар, аппликациялар, суреттер, тақтаға жазу, сызу, шиырмалар, плакаттар жатады.
Шартты-графикалық: карталар, сызбалар, графиктер, таблицалар, планшеттер, картасхемалар жатады.
Таратпа материалдар: карточкалар, перфокарталар, оқу лотолары, суретті-карточкалар, шығармашылық үлгідегі тапсырмалар.т.б жатады.
Қандай ғылымда болмасын өзінің ұғымдары болады.
Ұғым – заттар мен құбылыстардың мәнді ерекшеліктерін, байланыстарын және қатынастарын, олардың қарама-қайшылығы мен дамуы үрдісінде бейнелейтін ой формасы, белгілі бір класқа жататын заттардың жалпы және тек соларға ғана тән ерекшеліктерін жинақтап көрсететін ой немесе ой жүйесі. Ғылыми ұғымдар заттар мен құбылыстардың мәнді және қажетті қасиеттерін бейнелейді, ал оны белгілейтін сөз бен таңбалар (формулалар) ғылыми термин болып табылады.
Ұғымдарды реттеу жолдары:
Зерттеу тақырыбына сай қажетті ұғымдарды жинақтау, оларды мағынасына қарай бөлу.
Олардың мән-мағынасын ашып, білу, түсіну.
Өзіндік бақылау сұрақтары: 1.Кино, бейне таспаны қазақстан тарихы сабақтарында қалай пайдалануға болады?
2.Қазақстан тарихы бойынша тарихи қүжаттар, мектептегі тарихи хрестоматиялар коркем әдебиетпен жұмыс түрлері қандай?
3.Қазақстан тарихы бойынша көрнекі құралдарды классификациялау (топтастыру) пәндік көрнекілік, (бейнелеу) суретті көрнекілік, шартты-графикалық (схемалық) көрнекіліктерге сипаттама беріңіз.
Дәріс тақырыбы. Қазақстан тарихы сабағы.3 сағат. Мақсаты: Қазақстан тарихы сабағы, оған қойылатын талаптар, сабақты ұйымдастыру , Қазақстан тарихы сабағыиың типтері, сабақ жоспарын құру, Қазақстан тарихын оқытудыц дәстүрлі емес түрлері жайлы білімді меңгерту
Жоспары. Қазақстан тарихы сабағы- мектепте оқытуды ұйымдастырудың түрі.
Қазақстан тарихы сабағына қойылатын талаптар.
Ұғымдардың ара-қатынасы: сабақты ұйымдастыру жайы, сабақты ұйымдастыру ережесі, Қазақстан тарихы сабағына қойылатын талаптар. Қазақстан тарихын оқытудың дидиктикалық принциптері.
Қазақстан тарихы сабағыиың типтері. Сабақ жоспарын құру әдістсрі.
Қазақстан тарихын оқытудыц дәстүрлі емес түрлері.
Қазақстан тарихы сабағы- мектепте оқытуды ұйымдастырудың түрі.
Қазақстан тарихы сабағынақойылатын талаптар:
Тақырыпқа сай болуы тиіс;
Мемлекеттік білім беру стандартының талаптарына сай болуы тиіс;
Сабақ мазмұнын ашатындай, ғылымилық тұрғыдан ұйымдастырылған болуы тиіс;
Оқытушының шығармашылық еңбегңне байланысты болуы тиіс
Бүгінгі күнмен байланысты болуы тиіс
тақырыпты ашуға керекті мәліметтерді іріктеу, оқуға керекті тірек білімдерді анықтау;
негізгі материалды, дәлірек айтсақ сабақтан оқушы түсініп, есінде қалу керек мәліметтерді анықтау;
сабақтың құрылымын, типін, мақсатқа жеткізетін әдіс-тәсілдерін белгілеу;
тақырыптағы мәліметтердің басқа тақырыптағы мәліметтермен байланысын ашу;
сабақтың барлық кезеңінде мұғалім мен оқушылар атқаратын жұмыстарды, әсіресе жаңа білімдер мен іскерліктерді меңгеру кезеңдегі жұмыстарды анықтау
Оқушыларға өз білімдерін өзгерген жағдайларда қолдандыру;
сабаққа керекті дидактикалық құралдарды, атап айтсаң, кино және диафильмдерді, суреттерді, плакаттарды, карточкаларды, сызбаларды, көмекші әдебиеттерді және басқаларды іріктеу;
тарихи құжаттармен жұмыс
тарихи танымды ашу
тарихи білімнің бүгінгі таңдағы тарихи білім беруге қойылатын талаптарға сай келуі т.б.