Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е
жүктеу/скачать 5,12 Mb. Pdf көрінісі
|
| «..ол тым қатал да болмауга тиіс, тым ырыңқа да жы-
гыла бермеуі керек, өйткені тым қаталдық шәкіртті өзінің үстазына қарсы қояды, ал тым ырыққа көне беру - ұстаздың қадірін кетіреді. Оның берген сабагы мен гылымга иіәкірті селқос қарайтын болады». Педагогика ғылымының негізін қалаушы Я.А.Коменский (XVII ғ.) «Мұгапімдерге ең тамаша міндет жүктелген, күн астында одан жогары тұрган еш нәрсе жоқ» - дей отырып, бапаларды окыту-тәр- биелеу барысында мұғалімдерден табиғатка сәйкестілік жэне дидакти- капық принциптердің орындалуын талап еткен. Педагогика тарихында мұғалім түлғасына қойылатын талаптар А.Дистервег, К.А.Гельвеций, К.Д.Ушинский, П.Ф.Каптерев, A.С.Макаренко, Ы.Алтынсарин, М.Жүмабаев, В.А.Сухомлинский сынды белгілі педагогтар еңбектерінде ерекше қарастырылады. П.Ф.Каптерев мұғалімдердің адамгершілік кадір-касиеттерінің маңыздылығына көніл бөле отырып, окыту мен тэрбиелеу үрдістерінің тұтас жүргізілуі барысында «окыта отырып тәрбиелеу, тәрбиелей отырып оқыту» кағидасынын сакталуын талап етеді. Мұғапім тұлғасына койылатын талаптардың күрделенуіне бай- ланысты педагогикалык теорияда профессиографиялық тұрғыдан зерт- теулер орын апа бастады. Осы бағытга арнайы зерттеулермен айна- лысқан ғапымдар Ф.Н.Гоноболин, Н.В.Кузьмина, А.И.Щербаков, B.А.Сластенин, Ю.С.Алферов, Е.И.Антипова т.б. болды. В.А. Сластенин мұғапім тұлғасына қойылатын талаптар жүйесін оның педагогикалық еңбекке кэсіби даярлыгы ретінде карастырады. Ол даярлықтың кұрамына мұғапімнің психологиялык, физиологиялық, даярлыктары мен қатар ғылыми-теориялык жэне практикалык кұзы- реттілігін жатқызады. В.А.Сластениннің пікірінше: « Мұгалім профес- сиограммасы мамандыктың паспорты ретінде оның квалификациялық сипаттамаларын, яғни қоғамдык-саяси, элеуметтік жэне психология- лық-педагогикалык білімдерінің көлемдерін және ғылыми негізделген ара-қатынастарын, сонымен қатар болашақ мұғалімге кажетті педаго- гикалык, әдістемелік іскерліктер мен дағдыларды камтуы кажет». Про- фессиограмма - мұғалімнің, окыгушының, сынып жетекшісінің, педагогтың идеалды үлгісі, эталоны, моделі. В.А.Сластенин ұсынған мұғалім профессиограммасында ол пе- дагогикалық кәсіптің жаппы сипатын жэне жеке мамандыққа байла- 24 нысты сипатгарын карастыра отырып 4 тараудан туратын мұгалімиің профессиограммасың береді: 1) Мұгалімнің қасиеті мен сипаттамасы. Бұган ол мұғалім- дердің идеялык, кәсіптік-педогогикалық, танымдық багыттылыгын жатқызады. 2) Мұгалімнің психологиялық-педагогикалық дайындығына қойылатын талаптар. Мұнда ол мұгапімдердің білім, білік және даг- дыларын біріктіре қарастырады. 3) Арнайы даярлықтың көпемі мен құрамы. Бұл тарау болашақ мұғалімдердің шеберлік деңгейінде еңбектенуі үшін қажет болатын жалпы ғылыми негізде дайындық көлемі мен арнайы даярлықтың қалыптасатын нақгы білім, білік және дагдыны біріктіреді. 4) Мамандық бойынша эдістемелік жагынан даярлық маз- мұны. Бұған мұғалімге қойылатын жалпы әдістемелік талаптар және жеке пэн мұғалімдеріне қойылатын арнайы әдістемелік талаптар ең- гізілген. Жалпылап қарастырганда қазіргі кезде мұгалім профессиог- раммасын құруда үлкен тәжірибе жинақталған. Мұгалім түлғасына қойылатын талагттарды үш үлкен кешенге бөліп қарастыруга болады: жалпыадамзаттық қасиеттері; кәсіби-педагогикапық қасиеттері; ар- найы пән бойынша білім, білік, дағдылары. Педагоғтың білімі, білігі, іскерлігі жэне тұлғалық қасиеттеріне койылатын минималды талаптар жүйесі ретінде педагогикалық іс-әре- кеттің кәсіби стандарты кұрастырылады. Қазақстан Республикасында мұғалімдердің кэсіби еңбекке сэйкестілігін, кэсіби өсу деңгейіне қойы- латын талаптар жүйесі ретінде жүктеу/скачать 5,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|