Таубаева ш. Т., Иманбаева с. Т., Берикханова а. Е
жүктеу/скачать 5,12 Mb. Pdf көрінісі
|
| 2.1.
Педагогика гылымының ядіснамасы. Кез келген ғылымның даму жетістігі оның әдіснамасы мен теориясынын деңгейімен анық- талады. Ғылыми-зерттеу жүмысында эдіснама, эдіс пен теория эрқа- шан бір-бірімен тыгыз байланысты. Әдіснама «грек тілінен аударғанда «эдіс туралы ғылым» деген магынаны береді. Сондықтан эдіснама - зерттеу үдерісі туралы ілім ретінде де түсіндіріледі. Теория - педаго- гикалық құбылыстардың, кез-келген эдіснаманың негізі болады жэне сол әдіснаманың көмегімен табылған фактілер негізінде кеңейеді. Тео- рия - таным үдерісінің нәтижесі, ал эдіснама болса осы танымға жету 84 мен оны кұру тәсілі болып табылады. Бұл - теориялық және прак- тикалық ғылыми-танымдық іс-эрекетті ұйымдастыру мен құрастыру- дын негізі мен тәсілдер жүйесі. Таным теориясы тұтас танымдык іс- әрекет үдерісін жэне онын мазмүндық негізін зерттейді. Әдіснама шынайы жэне практикалык түрде тиімді білімге жетудің әдістері мен жолдарына көп көңіл бөледі, осы білімді дамытудың тәсілдерін іздестіреді. Педагогика эдіснамасының мазмұнын аныктаудың калыптаскан бағыттарына токталайық. М.А. Даниловтің педагогика эдіснамасы жайлы ғылыми макалалары осы сападағы еңбектердін алғашкыларына жатады. М.А. Данилов педагогика әдіснамасының келесідей анык- тамасын ұсынды: «Педагогиканың эдіснамасы педагогикалық шынайы болмысты бейнелейтін педагогикалык теориянын кұрылымы мен не- гіздері, білімдер жасауға қажет тұғырлар мен тәсілдердің қағидалары турапы білімдер жүйесі болып табылады». В.В. Краевский, М.А.Данилов ұсынған педагогика эдіснамасы- ның анықтамасын қабылдай отырып, педагогиканың эдіснамасы педа- гогикалық шынайы болмысты бейнелейтін педагогикалык теорияның құрылымы мен негіздері, білімдер жасауға қажет тұғырлар мен тәсіл- дердің кағидалары туралы білімдер жуйесі, сондай-ақ, арнайы ғылы- ми-педагогикалық зерттеулердің бағдарламаларын, логикасын жэне эдістерін, сапасын бағалау туралы білімдерді алу бағытындағы әрекет жүйесі деп тұжырымдайды Заманауи анықтамаларға жакынырақ эдіснама мазмұнының анықтамасын В.И. Загвязинский берді: «Педагогиканың эдіснамасы - бұл педагогикалық білім туралы, оны меңгеру үдерісі, түсіндіру эдіс- тері жэне окыту мен тәрбиелеу жүйесін түрлендіру қемесе жетілдіру үшін практикалық қолдану шартгары туралы білім». Педагогиканың эдіснамасы турлі мағыналарда, мәндерінде жэне түрлі қырларында түсінілуі мүмкін. Педагогика эдіснамасы - педагог- тардың ғылыми-танымның тиімділігі мен нәтижелігіне жетуді камта- масыз етудегі эрекетінің құрылымы, логикалық ұйымдастыруы, эдіс- тері мен тәсілдері, олардың мақсаттары мен қызметтері турапы ілім. Сонымен, педагогика эдіснамасы кең мағынада теория, оның пэні зерттеудің жалпы ғылымилык жэне арнайы әдістерін біріктіретін жэне тар мағынада - жаңа ғылыми-педагогикалық ақпарат алу, оны талдау мен түсіндірудің әдістері туралы білімдер жүйесі. Педагогтың әдіснамалык мәдениеті. Педагогтің эдіснамалың мғдениетінің құрамы мыналарды қамтиды: әдіснамалык рефлексия (өзінің ғылыми қызметін талдау қабілеті), ғылыми негіздеуге қабілеті, сыни талқылауға жэне нақгы тұжырымдамаларды, танымның, басқа- рудың, құрастырудың формалары мен әдістерін шығармашылықпен пайдапануға кабілеттілік. 85 Әдіснамапык мәдениетгің жетекші компоненті эдіснамалың рефлексия болып табылады, ол зерттеушіге өзінін ғылыми жұмысын талдап, жетілдіруге, ал ЖОО оқытушысына болашақ зерттеушілерді даярлауды заманауи ғылым деңгейінде жузеге асыруға мүмкіндік бе- реді. Педагоғикалык зертгеулердін сапасын артгыру үшін екі бағытга әрекет қажет: эдіснамапық білім бар ғылым саласын жетілдіру жэне осындай білімдерді педагог-зерттеушілерді даярлаудың мазмұнына ен- гізу кажет. Зерттеушінің эдіснамалық рефлексиясының мазмұны зерт- теу сапасын бағалауға мүмкіндік беретін педагогикалық зерттеудің ке- лесідей сипатгарында көрінеді: мэселе, тақырып, өзектілік, зерттеу о&ьектісі, оның пэні, мақсаты, міндеттері, гипотеза, жаңалык, ғылым үшін маңыздылыгы, тәжірибе үшін маңыздылығы. жүктеу/скачать 5,12 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|