сана
мен
іс-әрекеттің
бірлігі деген психологиялық теорияға негіз-
деледі. Бұл теорияны түбегейлі меңгеру болашақ мүғалімдер үшін өте
маңызды.
Адамдардың іс-эрекеттері мазмұнына, орындалу сипаттарына,
кэсіптеріне байланысты бірнеше
түрлерге
бөлінеді. Адамның шұғыл-
данатын
кэсібіне байланысты
іс-эрекетгер медйциналық, педагогика-
лык, конструкторлык, инженерлік, бухгалтерлік, т.с.с. тұрлерге
бөлінеді.
Мазмұны жагыиан
іс-эрекетгерді: танымдық
(цоршаган әлем
туралы білімдермен қарулану, дүниені танып білу
); зерттеушілік (
бел-
гісіз құбылыстарды зерттеу үрдісі
); коммуникативтік (
қарым-қа-
тынас орната алу, тіл табыса алу үрдістері
); білім берушілік
(басқаларга білім беру
ургі/с/);өзгертушілік
(қогамды, өзін жетілдіру
үрдісі)
болып ажыратылады.
Әр-түрлі
белгілеріне қарап
педагогика-психология ғылымда-
рында іс-әрекеттердің негізгі түрлері ретінде:
ойын, қарьім-қатынас,
еңбек, оқу
іс-әрекеттері карастырылады.
Қазіргі когамда мындаган енбек түрлері бар. Тұлғаға койылатын
тапаптар жиынтыгымен сипатталатын еңбек іс-әрекетінің белгілі бір
түрін, адамның дене жэне рухани күшінің шектеулі бір саласын
кэсіп
деп атайды.
Мамандык, -
берілген кәсіптің бір түрі. Мысалы, мұғалім-
дік кәсіппен айналысатын адамдар көп, солардың ішінде кейбіреулері
информатика мамандығын, кейбіреулері тіл жэне әдебиет, тарих сияк-
ты мамандыкгарды меңгереді. Мамандықгарына байланысты инфор-
матика пэнінің, тіл мен эдебиет пэнінің, тарих пэнінің мұғалімдері деп
атапады. Сонда
кәсіп
деген ұғымның аукымы
мамандық
ұғымымен
салыстырғанда кеңірек екені байкалады.
Жоғарыда аталып отырган іс-эрекет түрлерінің ішінде
педаго-
гикалық іс-эрекеттің
алатын орны ерекше. XX ғасырдың 1950-70жж.
көптеген ғылыми-педагогикалық зерттеулер мұғалім мамандығының
қыр-сырын, педагогикалык іс-әрекет ерекшеліктерін жан-жақты тал-
дауға багытгалды: педагогикалык іс-эрекетгің кұрылымы (Н.В.
Кузьмина, А.И.Щербаков т.б.); педагогикалық техника (Ю.П.Азаров
т.б.); мұғалім профессиограммасы (В.А.Сластенин, О.А.Абдуллина
т.б.).
Педагогикалық іс-эрекет деген ұғымның көпкырлылығы мұға-
лімнің аткаратын
негізгі міндеттер тізбегінен-ақ байқалады:
хабар-
лау, окыту, дамыту, тэрбиелеу, зерттеу, болжау, қалыптастыру, құрас-
тыру міндеттері т.б.
Педагогикалық
сөздіктерде
педагогикалық
іс-әрекет
-
үлкендердің өскелең ұрпақты экономикалық, саяси, адамгершілік,
элеуметгік, мақсатгарға сай өзіндік белсенді іс-эрекетке дайындаудағы
қоғамга пайдалы іс-әрекетгердің бір түрі ретінде қарастырылады.
Педагогикалық іс-эрекет
- педагогикалық үрдісте жас ұрпақгы
оқытып, тэрбиелеп, дамытуға, өздерін өздері іске аеыруға жэне еркін
шыгармашылык тұрғыдан өздерін таныта алуларына қолайлы жағдай
жасауға бағытталған
кэсіби іс-эрекет.
Педагогикапық іс-эрекеттің
субъекгісі - мұғалім. Ал
мұгалім іс-эрекетінің объектісі
-
тұтас пе-
дагогикалық үдеріс
болып табылады. Тұтас педагогикалык үдеріс тео-
риясы бойынша оның өзара тығыз байланыскан негізгі компоненттері
27
ретінде
педагог, оқушы, мақсат, міндет, мазмұн, құрал, форма, әдіс-
тэсілдер, тапсырма, нэтиже
болып табылады.
Педагогикапық іс-әрекеггің негізгі ерекшеліктері:
1. Мақсаты қоғам мақсатымен аныкталады.
2. Басқа іс-әрекеттерді басқаруға бағытгалған іс-эрекет
Достарыңызбен бөлісу: |