ланысты сапалық деңгейлері жоғары, кэсіби құзіретті мұғалімдерге
деген сұраныс жыл сайын көбейе түсуде.
Мұгалім қызметі тек болашаққа гана багытталган.
Мұға-
лімнің іс-әрекеті, кызметі балалардың болашағына бағдарланып, оның
еңбегінің нэтижесі де келешекте ғана көрініс береді. Мысапы, мұғалім
еңбегінің жемісі нақты бір іс-әрекет орындалып болғаннан кейін емес,
айлар,
жылдар өткен соң, шэкірттің бір табыска қол жеткізуіне
байланысты бағаланады.
Мүгалім қызметі үнемі гуманистік сипатта болады.
¥стаз-
дық қызметтің тағы бір ерекшелігі - педагогтардың эр шэкіртінің жү-
регіне жол таба білуінде, эр бапаның бойындағы кабілетгі дамыту
үшін қолайлы жағдай жасай алу шеберлігінде. Ең бастысы мүғалім
оқушының өзін түлға ретінде сезінуіне көмектесіп, оның бойында өзі-
нің ішкі жан дүниесін, өмірді, әлемді тануға
деген қажеттілікті оята
білуі керек.
Педагогикалың еңбектің үжымдың сипаты.
Мүғалім үнемі
мінездері, кызығушылықтары, даму жэне тэрбиелік деңгейлері эр түр-
лі калыптасқан балалар үжымымен жүмыс істейді. Ал осындай үжым
ішіндегі карым-қатынастық жүйені дүрыс басқара білу үлкен педаго-
гикалық шеберлікті талап етеді. Бүп шеберлікті дамытуда педагогика
ғылымындағы А.С.Макаренко негізін салып кеткен
тұлганы ужымда
жэне үжым арқылы тәрбиелеу теориясының
маңызы зор. Бұл теория-
ның тиімділігі көптеген шығармашыл
педагогтардың зерттеулеріне
негіз болып, тәжірибе жүзінде сыналып, жылдан жылға жетілдірілу
үстінде.
Мұгалімдер аса күрделі үрдісті - оқушы түлгасының қалып-
тасуын басқарады.
Мұғалім - оқушы емірінің іргетасын қалаушы
жэне ғылым негіздерін меңгертетін маман. Мұғалім мамандығы бар-
шамызға ортак игілікті іс болып табылатын жас ұрпакты
жан-жақты
тәрбиелеуге негізделеді,
себебі адам бойындағы тэрбие мен жүйелі
білім баланың өмірінің оншақгы жылы өтетін
орта мектептен бастап
қапыптасады.
Мүғалімдер эр баланың түлғасын қалыптастыруда оларды ин-
теллектуалдық жағынан дамытуды, эмоционалдық, рухани, дене тэр-
биелерін жетілулдіруді көздейді. Сондыктан мұғалім шэкірттердің
жас
ерекшеліктері
мен катар
дербес
ерекшеліктерін ескере отырып
барлығына ортак бір тиімді карым-катынастық жүйені қалыптастыруға
тырысады.
Мүгалімдерге аса жауапты іс жүктелген.
Мүғалімдерге бала-
ның мінез-қүлкының, дуниетанымының, адамгершілік қасиеттерінің
калыптасуы, жалпы олардың өсіп дамуының ең маңызды кезеңі сеніп
тапсырылған.
2.2.
Мүгалім еңбегінің профессиограммасы - мүгалім түлга-
сының моделіретінде.
Адамзат тарихында мүғалім тұлғасына койыла-
23
тын талаптар коғамдағы
элеуметгік-экономикалык, мэдени жағдайла-
рына байланысты өзгеріп отырған. Мұғалімдердін морапьдык-психо-
логиялық, этикалык сапалары туралы ойлар шығыс философы Әбу
Насыр эл-Фараби енбектеріндегі айырықша көңіл аударылған мэселе-
лердің бірі. Ол мұгалім бойында шыншылдық, шэкірттеріне де,
өзіне
де талап қоя алушылық, ықыластылық, қаталдык, күш-жігер жэне пе-
дагогикапық такт сиякты қасиеттердің сакгалуын қажет деп санаған.
Әл-Фараби ұстаздың мінез-күлық нормасы қандай болуы жайлы былай
деп жазады:
Достарыңызбен бөлісу: