ГЛОССАРИЙ
Тәрбие
- қоғамдық, өндірістік жэне мәдени өмірдін белсенді
қатысушысын
даярлауды
мақсат
етіп
койган,
жеке
адамды
калыптастырудың жүйелі үрдісі.
Тәрбие жүйесі - тәрбие ісінің мазмүны, қүрылымы мен
қолданудың әдіс-тәсілдері жэне оны білім беру үдерісінде қолдануды
үйымдастыру істерінің жиынтығы.
Тәрбие жүмысы - бүл жеке түлғаныц неғүрлым толық дамуына
бағытталған
ересектер
мен
балалардың
тіршілік
әрекетін
ұйымдастыруға бағытталған мақсатгы іс-әрекет.
Теория
(ғр.іһеогіа- пайымдау, аныкгау)- белгілі бір
қүбылыстын, шындыктың зандылықтары мен байланыстары жайлы
жан-жақты, толық мағлүмат беретін түжырым.
Әдістеме дегеніміз - әдіс пен тэсілдердің жиынтыгы.
Әдіс
тәрбиешінің
бапаның бойына түрақты морапьдық
көзқарастар мен адамгершілік сезімдерді,
дагдыларды сіңірудің
кұралы тұрғысынан қарастырылады.
Заңды лы к
- когамның мақсаттары
мен міндеттеріне сай
келетін, заң аясынан шықпайтын кұкыктык эрекеттер мен қүқықтың
орындалуына саналы түрде жету.
Тәрбиенін
әдіснамасы
-
тэрбиенің
тарихилығының
айқындапуы, мақсаты, міндетіне, эдіс-тәсілдеріне сэйкес мазмүнын
жүйелі қүра білу, бірізді, сабақтастықга ұрпақтан-ұрпаққа жалғасқан
рухани мэдени дәстүрлер тэрбие үдерісіне жаңашыл көзқарастармен
енгізе отырып, тұпға бойындағы ізгілік қасиеттерді оның іс-эрекеті,
қарым - катынас, мінез - кұлкында көрініс табуы.
Тұлға - ерік-жігерінін іске асуы, өз ойын еркін іске асырудың
дайындығы жэне оның іске асуының нәтижесі. Ерік-жігер механизмі
дегеніміз адамның өзіне тэн жеке бас қасиеттерін іске асыруы. Тұлға
дегеніміз
- сезімнің, эсердің ішкі күшінің - сүйініштің бойга
жинактаған көрінісі.
Ерлік тәрбиесі - ата-бабаларымыздың жауынгерлік дәстүрі
негізінде
окушылардың
ерік-жігерін,
табандылық,
батылдық
қасиеттерімен бірге, ұлтгық сана, парыз, намысты қалыптастыра
отырып, Отансүйгіштікке тәрбиелеу.
Қазакстандык патриотизм - Қазакстанды мекендейтін барлық
үлт пен ұлыстардың, халықтардың Қазакстан мемлекеті элемдік
биіктен көріну үшін білім, мәдениет, экономика,
элеуметтік тұрғыда
дамуына жағдай жасай отырып, еліміздегі бейбітшілік, бірлік пен
тәуелсіздікті сактау ұшін барлық күш жігерін жұмсау.
Әлеуметтік кұнды лы к - ұрпақтан-ұрпаққа жинакгалған
тэжірбиелер, өмір шындыгы. Мұндай құндылыктар
білім, мүрат,
323
адамдар арасындағы қарым- қатынас жэне мінез- кұлык нормалары,
адамдардың өмірлік іс - әрекеті.
Педагогикалық қолдау баланын дамуына көмектесу жэне
онын денсаулық,
қатынас,
оқыту,
өзін-өзі өмірлік анықтауы
мәселелерін шешуге бағытталған өзін-өзі дамытуына ықпал ету
мәселесін қамтнды.
Құнды лык - Отан, адам, тұлға, өмір, адамдардың бір-біріне
мейрімділік қарым-қатынасы, шыншылдык, әділеттілік, білім, ғылым,
онер адамнын өмір сүруіне деген материапдық жағдайдын болуы.
Білім - бұрыңғы белгілі бір жүйедегі ұғымдарының, деректері
мен пайымдардың жиынтыгы.
Ғалым - ғылыми зерттеулерді жүзеге асыратын эрі ғылыми
жэне
(немесе)
ғылыми-техникалык
қызмет
нәтижелеріне
қол
жеткізетін жеке адам.
Ғы лы м - функциясы табиғи байлықгарды
ұтымды пайдалану
жэне қоғамды тиімді басқару мақсатында табиғат, қоғам жэне ойлау
заңдарын зерделеу, болмыс туралы объективті білімді тұжырымдау
жэне теориялық жағынан жүйелеу болып табылатын адам қызметінің
саласы.
Ғылыми-зертгеу жүмысы - бар білімді кенейту жэне жана
білім алу, ғылыми гипотезаларды тексеру, табиғат пен қоғам
дамуының
зандылықтарын анықтау, жобаларды ғылыми жинақтау,
ғылыми
негіздеу
мақсатында
ғылыми
ізденіспен,
зерттеулер,
эксперименттер жүргізумен байланысты жұмыс.
Гы лыми таны м - жаңа білім алу мақсатындағы ғылыми
әдістерді пайдаланып, өзіндік мақсат көздей отырып зерттеу жүргізу.
Педагогика әдіснамасы (методология педагогикн) - педагогика
теориясына лайыкты танымның ұстанымы, әдісі, нысаны мен таным
амалдары арқылы педагогикалық болмысты өзгерісті түсіндіру.
Гуманизм - адам тұлғасын ең жоғарғы құндылық ретінде
кабылдауга негізделген көзқарастар жиынтығы; тұлғаныц кұқыгы мен
бостандығын қорғауға бағытталған
жэне тұлғаның жан-жақты
үйлесімді дамуын қарастыратын ілім.
Кәсіби қүзыреттілік - тұлғаның кәсіби іс-эрекетті атқарудағы
теориялық және практикалык даярлыгының бірлігі. Маманнын жұмыс
мақсаттарына, талаптарына сай өзіндік шешім қабылдай алуы, күрделі
мәселелер жағдайында тиімді жол таба алу іскерлігі, жэне іс-әрекет
нәтижесін бағалауға даярлығы.
Мәдениет - қоғамның даму тарихының жеткен сатысын
сипаттайтын жэне адамзаттың қоғамдық-тарихи тэжірибесі процесінде
қалыптасатын матерналдық жэне рухани құндылыктар жиынтығы.
324
Өзін-езі
тәрбиелеу
-
өзіндік
адамгершілік
сапаларды
қалыптастыру бойынша тұлғаның саналы іс-әрекеті,
бір мақсатка
сәйкес адамның өз тұлғасын өзі қалыптастыруы.
Педагогикалық парадигма дегеніміз накты педагогикальщ
міндетгерді шешудегі улгі, стандарт, модель ретінде ұсганатын, негізгі
калыптасып қалған ғылыми жетістіктер, әдістер, теориялар, көзкарастар
Педагогикалық іс-әрекет -
педагогикалық процесте жас
ұрпакты оқытып, тэрбиелеп, дамытуға, өздерін өздері іске асыруға
жэне еркін шыгармашылык тұрғыдан өздерін таныта алуларына
қолайлы жагдай жасауға бағытталғаи
Достарыңызбен бөлісу: