Техническая механика
в) Статиканың аксиомалары
жүктеу/скачать 202,68 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 1 - аксиома (екпін аксиомасы немесе Ньютонның бірінші заңы).
- Екпін
- 2 - аксиома (екі күштің тепе- теңдік шарты).
- 3 - аксиома (теңгерілген күштерді қосу не алып тастау туралы).
- 4 - аксиома (параллелограмм ережесі).
| в) Статиканың аксиомалары
Дененің тепе-теңдікте болу шарттары өмірлік тəжірибеден алынған жəне дəлелдеусіз қабылданатын бірнеше жағдайға негізделіп қорытылады. Оларды статиканың аксиомалары деп атайды. Статиканың негізгі аксиомаларын ағылшын ғалымы Ньютон (1642-1727жж.) тұжырымдаған, сондықтан да олар ғалымның атымен аталады. 1 - аксиома (екпін аксиомасы немесе Ньютонның бірінші заңы). Қандай да бір күштер мəжбүр етпесе, дене тыныштықтағы немесе бірқалыпты түзу сызықты ілгерілемелі қозғалыстағы күйін сақтай алады. Екпін немесе екпіндік деп қозғалыстағы заттық дененің күш əсері болмаса да, қозғалысын сақтайтын немесе күш əсерінен қозғалысын біртіндеп өзгертетін мүмкіндігін атайды. 2 - аксиома (екі күштің тепе- теңдік шарты). Екі күш түскен еркін қатты дене тепе-теңдігі үшін күштердің модульдері тең жəне əсер сызықтары бір болып қарама- қарсы бағытталуы қажет жəне жеткілікті, яғни (F1 = F2) ~ 0, егер (F1 = F2) және (F1 = -F2) (1.3 сурет). 1.3 - сурет Басқаша айтқанда, екі күш тепе- теңдікте болуы үшін, олардың модульдері тең болуы жəне бір түзу бойымен қарама-қарсы бағытталуы қажет жəне жеткілікті. 3 - аксиома (теңгерілген күштерді қосу не алып тастау туралы). Кез келген күштер жүйесіне нөлге эквивалент күштер жүйесін қосқаннан немесе одан алып тастағаннан берілген жүйенің қатты денеге жасайтын əсері өзгермейді. Егер (F1, F2, …, Fn) және (Р1, Р2, …, Рk) ~ 0 екі күш жүйесі болса, онда бұл аксиома былай жазылады: (F1, F2, …, Fn) ~ {(F1, F2, …, Fn),(Р1, Р2, …, Рk)} 4 - аксиома (параллелограмм ережесі). Қатты дененің бір нүктесіне түсірілген екі күштің тең əсерлі күшінің шамасы мен бағыты берілген күштерден құрылған параллелограмм диагоналымен анықталады да, сол нүктеге түсіріледі. Қабырғалары берілген векторлар болатын параллелограмм диагоналын тұрғызуды (1.4, а-сурет) векторлық немесе геометриялық қосу деп атайды. Демек, бір нүктеге түсірілген екі күштің тең əсерлі күші осы күштердің векторлық қосындысына тең: R = F1 + F2 жəне сол нүктеге түсіріледі. Күш параллелограмымен қатар екі жүйенің тең əсерлі күшін күш үшбұрышымен де анықтауға болады (1.4, b-сурет). 1.4 - сурет Тең əсерлі күштің шамасы 1.4, b-суреттен көрінетіндей векторлардың қосылу тəртібіне байланысты емес, яғни R = F1 + F2 = F2 + F1 жүктеу/скачать 202,68 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|