Технологиялар кафедрасы

Осы бар схеманы барлығы өнімсіз  және көнілдерінен шықпағаннан кейін, оны ары қарай іске асыруда, Дартмуттік колледжде және Массачусетском технологиялық институтта уақытты бөлу жүйесін ойлап шығарған.

Дартмуттік жүйеде тек BASIC – ғана жұмыс істейтін, бірақ ұзаққа созылмай жойылып кетті. Аз уақыттың ішінде Массачусеттік технологиялық институтінің зерттеушілері Bell Labs лабораториясында екінші поколениядағы MULTICS (мультиприкациялық ақпараттық және есептеуіш службаны) жүйені өңдей бастады.  Кейінрекосы лобораторияның зерттеушісі кен Томпсон жаңа қызықтыратын мәселелерді іздеумен шұғылдана бастады.

80-ші жылдардың ортасында UNIX амалдық жүйесі мини-компьютерлерде және инженерлі жұмыс станцияларында қолданылды.

UNIX амалдық жүйесі  PDP – 11 машинадан ауыстырылған алғашқы компьютер –Interdate 8/32 мини-компьютері болады. Мұнда,  UNIX жүйесінда бүтін сандар 16-разрядты, адресі 16- битті, және  негізгі айнымалыларды сақтау үшін үш регистр болды деген тұжырым пайда болды. Бірақ бұл тұжырымның біреуіде ақиқатты болған жоқ. UNIX жүйені ақиқатты етіп  жасау үшін біраз еңбектену керек болды.

UNIX жүйесінде  желімен жұмыс істеудің барлық  жұмыстары екі машинаны қосудан басталды. Interdate – кейін UNIX  жүйесі VAX-қа ауыстырылды, ал содан кейін басқа компьютерлерге ауыстырылды.

1984 жылы АҚШ басшылары AT&T корпарациясын бөлгеннен кейін компания қаржылық инвестицияны компьютерлік өндіріске заңды салуды жүзеге асырды. Ұзамай осыдан кейін  AT&T компаниясы UNIX жүйесінің бірінші коммерциялық вариантын нарыққа шығарды. Оның нарыққа шығуы аса сәтті болмады, сондықтан бір жылдан кейін ол  жаңа версиясына ауыстырылды.

UNIX жүйесінің негізгісі – процесстер болып табылады. UNIX процесстері классикалық процесстерге ұқсайды. Әр процесс бір программаны жүктейді және басқарудың бір ағымын алады. Басқа сөзбен айиқанда процессте бір командалар счетчигі бар.
6.3. LUNIX амалдық жүйесі.

Дәріс мазмұны

1.Жүйенің сипаттамасы. Графикалық интерфейс.

2.Мәтіндік редактор N Edit.

LUNIX амалдық жүйесі 1991 жылы құрылып және 1994 жылы Линус Торвальдспен шығарылған Ол басқа амалдық жүйелерден  барлық мүмкіндіктерімен  ерекшеленеді. LUNIX жазылған ғана амалдық жүйе қызығушымен құрылған (Торвальдс оны дипломдық жұмыс ретінде жазған). Сонымен қатар ол, осы сияқты әлемнің әртүрлі мемлекеттерінің  қызығушыларымен күн сайын дамып, толығып және қолдау тауып отарады. Сонымен қатар LUNIX біздің жазылған еркін таралатын амалдық жүйе.

«Еркін таралу» статусы амалдық жүйенің тек бір ғана қасиеті бар, мысалы ашық архитектура. LUNIX  ядросы басқа   Windows-тан айырмашылығы, «шығу мәтіндері» түрінде таралады және өзгертулер үшін ашық, сол себепті оны әрбір білімді программист оны компьютерге  жеңіл және тез қоса алады. Осылайша LUNIX орындалады. Әлемнің милиондаған программистері өздерінің ескертулері мен қасымшаларын, Линус Торвальд басқаруындағы «Мозговой центр» деп аталатын орталыққа жіберіледі және олардың ішіндегі ең қызықтылары ядроның негізгі версиясына автоматты қосылады.

Осы уақытта LUNIX амалдық жүйесі UNIX-пен біріге бастады, сондықтан оған UNIX – тің программалық қамтамасыздандырулар ауыстырылғаннан кейін LUNIX жүйенің пайдалылығы үлкейді. Сонымен бірге амалдық жүйе LUNIX  ОЖ дамуына және кеңейюіне бірнеше адамдар үлесін қосты.

1996 жылы жарыққа 2.0 версиясы шықты. LUNIX жүйесінің бұл версиясы С тілінің – 470000 жолынан, және ассемблер мәтінінің –8000 жолынан тұрды. 2.0 версиясынан кейін  қосымша шығарылымдар шыға бастады.

Арнайы LUNIX үшін  пайдаланушының екі әртүрлі графикалық интерфейсі жазылды: GNOME  және KDE.  LUNIX жүйесі тегін үлестірігленге қарамастан, ұзындығы бойынша Microsoft корпорациясының  Windows 2000 амалдық жүйесі үшін лицензиясынан жоғары болды. Пайдаланушылар екілік файлдарды, мәтіндерді  еркін көшіреді, үлестіреді. LUNIX және UNIX жүйелерінің ішкі құрламдың деректері, программалары, алгоритмдері өте ұқсас болды. Мысалы, 80 пайызы LUNIX-тің 150  жүйелік шақырулары POSIX, BSD жүйеге ұқсас болды. Сонымен UNIX  жүйесін жазудың үлкен бөлігі LUNIX-ке де қолданылады. Жалпы айтқанда екі жүйе де бір біріне ұқсас болып келеді., сол себептен UNIX амалдық жүйенің міндеттерін қарастырайық.

UNIX міндеті. UNIX амалдық жүйесі бірнеше процесстерді қолдайтын және бірнеше пайдаланушыларды бір уақытта қолду үшін өндірілген интерактивті жүйе болып табылады. Көп жағдайда программистердің көпшілігі бір жүйені құруда белсіп қызмет етеді, сондықтан UNIX амалдық жүйеде жалпы ақпаратпен бірігіп пайдалануды және программистердің бірігіп жұмыс жасауға мүмкіндік береді.

UNIX утилиталарыі. Пайдаланушы UNIX интерфейсі тек қабықшадан ғана емес, сонымен бірге  стандартты қамтамасыз ету программалардан, яғни утилиталардан тұрады.  Жалпы айтқанда бұл программаларды келесідей алты санатқа (категорияға) бөлуге болады:

1. 
   Файлдар мен каталограрды басқару командалары;
   
2. 
   Фильтрлер;
   
3. 
   Программаларды өндіру тәсілдері;
   
4. 
   Мәтіндік процессорлар;
   
5. 
   Жүйелік басқару;
   
6. 
   Әртүрлі.
   

Процестер бір-бірімен байланысып иерархия құруы мүмкін: кейбір жүйеде аталық және балалық процестер бір-бірімен белгілі байланыста болады, өз кезегінде, балалық процесс жаңа процестер жасаса, ал оның балалық процестері арықарай тағы да жаңа процестер жасаса, онда осылай иерархия құрылады.

Процесс өзінің команда санағышы және ішкі жағдайы бар тәуелсіз объект болса да, оның басқа процестермен әрекеттесу қажеттігі туады. Мысалы, берілген процестің шығыс деректері басқа процеске кіріс деректерінің рөлін атқарады.