Тема : Электрические процессы в живых организмах. Электрорецепторы и электрические органы


Биоэлектрлік кеңістіктерге әсіресе аз- және электрсіз балықтар өте сезімтал, бұларға әлсіз электр сигналдары жолын бағдарлауға және өзара қарым-қатынасқа қызмет етеді



бет7/7
Дата06.01.2022
өлшемі4,22 Mb.
#12488
түріСабақ
1   2   3   4   5   6   7
Байланысты:
9 сынып Тірі ағзалардағы электрлік үдерістер.

Биоэлектрлік кеңістіктерге әсіресе аз- және электрсіз балықтар өте сезімтал, бұларға әлсіз электр сигналдары жолын бағдарлауға және өзара қарым-қатынасқа қызмет етеді.

  • Биоэлектрлік кеңістіктерге әсіресе аз- және электрсіз балықтар өте сезімтал, бұларға әлсіз электр сигналдары жолын бағдарлауға және өзара қарым-қатынасқа қызмет етеді.
  • Барлық электрлі балықтардың электрлі органдары дененің екі бүйірінде симметриялы орналасқан электр пластинкаларынан тұратын заттар.

Балықтардың электрлі органдары :

Скаттардың электрлі органдары өте үлкен (дене салмағының 25 пайызына жуығы), ара ұясы сияқты. Бір орган шамамен 600 алтыбұрышты тік орналасқан призмалардан тұрады.

Әрбір призмада 40-қа дейін электрлік пластинкалар болады; дөңгелек пішінді пластинкалар қоймалжың затқа толы.

Әрбір призма ерекше электр батареясы.

Электрлі жыланбалықтардың электрлі органдары:

Электрлі жыланбалықтардың электрлі органдары екі бүйірінде дененің ұзына бойына дерлік созылған және олар призмалардан тұрады, бірақ тік емес кеңістікте орналасқан.

Әрбір органда 70 шамалы призма, ал әрбір призмада 6000-дай электрлі пластинкалар болады.

Гүлге ара қонар алдында оны қонуға тұрарлық ба жоқ ба тексереді, гүлдер электр зарядының өзгерістерін сезеді.

Үйректұмсық өзінің қорегінің шығарған импульсын сезеді тұмысығы арқылы

Балықтардың электрлі органдары:

  • Көпшілік балықтардың электрлі органдары ет талшықтары
  • Жыланбалықтарда - жүйке клеткалары,
  • электрлі жайындарда- безді клеткалар.
  • Осы пішіні өзгерген клеткалар электрлі пластинкалар деп аталады.

Электрлі пластинкалардың нерв ұштары келетін беті мембрана, нервтік, немесе беттік деп аталады. Ол натрий, калий және хлор иондарының таралуын реттейді.

  • Электрлі пластинкалардың нерв ұштары келетін беті мембрана, нервтік, немесе беттік деп аталады. Ол натрий, калий және хлор иондарының таралуын реттейді.
  • Пластинкалардың екінші бетіне қантамырлары келеді. Қозған уақытта пластинканың нервтік, немесе беттік жағы электрлі теріс, ал қарсы беті-электрлі оң болады.
  • Бағаналардағы немесе призмалардағы электрлі клеткалар тізбектеліп жалғасқан, бұл жалпы кернеудің шығарылуын арттырады, ал электрлі органдардағы бағаналар қатары параллельді жалғасқан, бұл жалпы шығарылатын ток күшін арттырады.

Электрлі органдардың қызметінің орталығы

  • Электрлі органдардың қызметінің орталығы бір балықтарда (скаттар) сопақша мидың ірі электрлі үлесі, басқаларында - жұлын.

Кері байланыс Сабақтан алған сіз үшін ең маңызды ақпарат? Сабақ кезінде қиындық тудырған мәселе? Тағы нені көбірек білгіңіз келеді?



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет